Albert Camus Hayatı Eserleri Düşünceleri

Albert Camus

( d. 7 Kasım 1913 - ö. 4 Ocak 1960), Fransız yazar, Absürdizm akımının öncülerinden Yabancı ,Veba  ,  Düşüş , İlk Adam  gibi çok meşhur romanların yazarı Varoluşçu filozoftur.

AİLESİ EĞİTİMİ

1913’te Cezayir’in o yıllarında Fransız sömürgesi olan Mondovi- Dreaan ‘da doğmuştu. Albert Camus’un babası Fransa’nın Almanya ve İsviçre sınırına yakın Alsaslı bir işçiydi. Annesi ise İspanyol asıllı okuma yazma bilmeyen cahil bir kadındı. I.Dünya Savaşında ihtiyat askeri olan babasını kaybedince[1] annesi, küçük Albert’i; evlerde çalışarak büyütmüştü. Bu yoksul evinde Albert, anneannesi, felçli dayısı, kardeşi ile birlikte yaşamıştı [2] 1923'te Louis Germain’ adlı öğretmenin temin ettiği bir burs ile liseye gidebilmiş; ardından da Cezayir Üniversitesi'ne felsefe bölümüne kaydolmuştu. Louis Germain’e olan vefasını unutmayacak Nobel ödülünü aldığında yaptığı konuşmayı ona takdim edecekti.

EDEBİ KİŞİLİĞİ VAROLUŞCU VE ABSÜRDİZM DÜŞÜNCELERİ

Edebiyata merakı ise Felsefe hocası Jean Grenier’le başlamıştı. [3] Bu yıllarda Marks’a ve Kapital adlı eserine ilgi duydu. Üniversite takımının kalecisi de olmuştu.

Ancak 1930’da 17 yaşındayken hayatı boyunca yakasını bırakmayacak olan vereme yakalandı.[4] Bu nedenle hem üniversiteyi hem de üniversite takımın kaleciliğini de bırakmak zorunda kalmıştı.  Cezayir radyosu tiyatro bölümünde işe girdi.  Buradan ayrılınca da çeşitli işlerde çalışarak hayatını kazanmayı sürdürmüştü.

Bir süre Fransız Komünist Partisi' üyesi oldu.[5] 1934'te Simone Hie'yle evlendi. Simone, bir morfin bağımlısıydı ve Camus'yle evlilikleri, Simone'nun sadakatsizliği yüzünden ancak iki yıl sürmüştü. 1935’te "İşçinin Tiyatrosu" adlı bir tiyatro kurdu. 1936 ‘da felsefe bölümünden lisans ve yüksek lisans diplomasını almıştı. Bu yıllarında Belcourt’un yoksul mahallelerinde bir kasapla aynı evi paylaşmış, deniz taşımacılığı şirketindeki memur olarak çalışmış, tren yolculukları yapmış, [6] 1936'da Orta Avrupa’yı da gezmiştir.  1937'de Fransız Komünist Partisi üyeliğinden atılır.

 İlk gençlik yıllarında yakalandığı tüberküloz hiç peşini bırakmamış olsa da 1938 yılında ilk eseri olan, yoksul annesi, dayısı, kardeşini anlattığı  “Tersi ve Yüzü “ adlı eserini yayımlandı. 1938 ‘de Cezayir deki köy hayatını anlatan Noces (1938; Düğün Gecesi) adlı eserini yayımlattı. 1940'ta Francine Faure adlı piyanist ve matematikçi bir kadın ile evlendi. [7]Bu eşinden ikiz çocukları oldu. Gençlik yıllarında başladığı gazeteciliği hep sürdürerek 1940'ta Paris-Soir dergisi için çalışmaya başlamıştı. Paris'in Almanlar tarafından işgal edilmesiyle Paris-Soir ekibiyle Bordeaux'ya gitti.  Bu yıl içinde de " Yabancı  " ve "Sisifos Söyleni" adlı eserlerini bitirdi.1942 yılında yayınlanmış olan edebiyat alanında en önemli eseri Yabancı yayımlandı. İlk büyük başarıyı  ‘Efranger “Yabancı  “ adlı eseri ile kazandı.  

Eserlerini mensubu olduğu Varoluşçu ve Absüzrdizim akımlarının tesiri altında oluşturan yazar, eserlerinde “hayatın boşluğu ve anlamsızlığı karşısında çağdaş hayatın zorlukları içinde bocalayan amaçsız insanları” anlatarak dikkatleri çekebildi.” Yabancı 1942 " ve "Sisifos Söyleni" 1942, adlı eserlerini bu fikirlerle yazmıştı. Camus, romanlarında kökenleri ve kültür illiyetleri olmayan, geçmişi kötü, geleceğe dair güvence ve amaçlardan yoksun olan, topluma ve kendine yabancı kalmış, neden yaşadığını da sorgulamayan, duyguları da kalmamış, mutsuz bireyleri anlatmaya başlamıştı.

1942'de Cezayir'in Oran şehrine gitti. Savaştan hemen sonra Paris’e geri dönmüştü. 1943'te gazetede editör oldu. Jean-Paul Sartre ile gazete editörü iken tanıştı. Felsefe alanında yüksek lisans eğitimi alan Camus, Jean-Paul Sartre (1905-1980) ya da Martin Heidegger (1889-1976) hayli etkilenmişti Fakat yine de gibi diğer varoluşçu filozofların aksine sistematik bir felsefeci olamadı.[8] Çalıştığı gazete 1947’de ticari bir gazeteye dönüşünce ayrılmak zorunda kaldı.

Gazeteci olarak çalışması nedeni ile edebiyat âleminde tanınamaya başlamıştı. Almanlar Paris’i işgal edince tam bir Nazi karşıtı olmuş Almanlar ve işgalciler aleyhinde yazıları da çıkmıştı. Kendisini hem Cezayir’de hem de Fransa kültürüne yabancı gören yazar Veba (Fransızca: La Peste), Albert Camus'nün 1947) adlı eserini Fransızların Cezayir’i işgal etmesi, Nazi ve Fransız emperyalizmini alegorik bir şekilde tenkit etmek için yazdı. Fransız ve Nazi emperyalizmin veba salgınına benzetmişti. [9]

Savaştan sonra Amerika'ya gitmiş ve Sartre'dan da uzaklaşmıştı. 1950'lerde kendini insan haklarına adamış ve absürt fikrinden soğuyup ahlaki ve metafizik ‘başkaldırı” düşüncesine geçmişti. 1951’de si L’Homme revolte, Başkaldıran İnsan adlı denemesi bu fikriyle dolduruldu. [10]

1952'de UNESCO'dan ayrılmıştı.[11] Özgün La chute” Türkçeye ise “ Düşüş” adı ile çevrilen romanını 1956 yılında yayımladı. [12] Birçok eleştirmene göre  Düşüş romanın kahramanı olan Jean-Baptiste Clamence, kendisinin temsiliydi. Camus ,bu romanında” toplumun ne kadar ikiyüzlü ve güvenilmez olduğu konusunu merkezi mevzu olarak ele almıştı; roman çağdaş hayatın anlamsızlığı, saçmalığı üzerine yazılmış modern insana eleştiri odaklıydı” [13]

Albert Camus bu romanını yayımladıktan bir yıl sonra da 1957 yılında Nobel Edebiyat Ödülü’nü aldı.[14]

1960 yılında yayımcısı Gallimard ile birlikte Burgonya’da meydana gelen bir araba kazasında yaşamını yitirmişti.

İlk Adam  (Le premier homme) adlı büyük ölçüde kendi hayatını kaleme aldığı, üzerinde çalışırken bitiremeden öldüğü ve ölümünden sonra kızı tarafından 1995´te yayınlanan bitmemiş otobiyografik romanıdır.[15] “Camus’un bu eseri “First Man,”  adı ile Gianni Amelio'nun yönetmenliğinde filme de uyarlanmış,  Fransız-İtalyan ortak yapımı olan bu drama filmi 2011 yılında gösterime girmiştir.”

Mutlu Ölüm  (La Mort heureuse) eseri de ölümünden sonra, kızı tarafından 1970’te yayımlanmıştır. Yabancı adlı romanları arasında önemli benzerlikler bulunan Mutlu Ölüm  (La Mort heureuse) kendi çocukluk yıllarından anılara da sık sık yer verdiği [16] bir eseridir. omanın kahramanı olan Mersault,  aynı zamanda Yabancı adlı romanındaki ana kahraman olmaktadır.

Türkçeye Çevrilen Eserleri

Denemeler (Çev. Vedat Günyol, 1960, 1998), Başkaldıran İnsan (Çev. Tahsin Yücel, 1995, 2021), Düşüş (Çev. Hüseyin Demirhan, 2000), Caligula (Çev. Ayberk Erkay, 2015), Sıkıyönetim (Çev. Ayberk Erkay, 2015), Yabancı (Çev. Ayça Sezen, 2019), Çekip Gidene Her Şey Mizah Kalıp Bekleyene Her Şey Şiirdir (Çev. Tolga Bleda Öz, 2020), Veba (Nedret Tanyolaç Öztokat, 2021), Yanlışlık, Tersi ve Yüzü, Bir Alman Dosta Mektuplar, Giyotin, İdam (Arthur Koestler’le birlikte), Mutlu Ölüm, Sisyph Efsanesi (Sisifos Söyleni), Sürgün ve Krallık, Caligula, Adiller, Asturya’da İnsan, Uyumsuz Yaşama

KAYNAKÇA

[1] Stephen C. Small, Albert Camus, Hayatı ve Düşünceleri , Çeviri Selin Melikler,

[2] https://tr.wikipedia.org/wiki/Albert_Camus

[3] https://www.yapikrediyayinlari.com.tr/yazarlar/albert-camus

[4] Stephen C. Small, Albert Camus, Hayatı ve Düşünceleri , Çeviri Selin Melikler

[5] https://www.yapikrediyayinlari.com.tr/yazarlar/albert-camus

[6] https://edebiyatvesanatakademisi.com/post/mutlu-olum-romani-ve-albert-camus-hakkinda/127389

[7] https://tr.wikipedia.org/wiki/Albert_Camus

[8] Stephen C. Small, Albert Camus, Hayatı ve Düşünceleri , Çeviri Selin Melikler

[9] https://edebiyatvesanatakademisi.com/post/albert-camus-veba-hakkinda-ozet-inceleme/105695

[10] Başkaldıran İnsan (Çev. Tahsin Yücel, 1995,

[11] https://tr.wikipedia.org/wiki/Albert_Camus

[12] https://edebiyatvesanatakademisi.com/post/albert-camus-dusus-romani-hakkinda-inceleme-ve-ozet/127370

[13] https://edebiyatvesanatakademisi.com/post/albert-camus-dusus-romani-hakkinda-inceleme-ve-ozet/127370

[14] Albert Camus , Düşüş , çevirmen : Hüseyin Demirhan, Can Yayınları, İstanbul , ISBN : 9789750725036, (Arka Kapak )

[15] https://edebiyatvesanatakademisi.com/post/ilk-adam-konusu-hakkinda-albert-camus/127387

[16] https://edebiyatvesanatakademisi.com/post/mutlu-olum-romani-ve-albert-camus-hakkinda/127389