Amerikan Sargısı Konu Özet İnceleme ve Fakir Baykurt Hakkında

Amerikan Sargısı  ve Fakir Baykurt  Hakkında Gerekli Bilgiler

 Amerikan Sargısı adlı roman Fakir Baykurt’un ilk defa 1967 yılında yayımlanan[1], 1960 ihtilali sonrasında Marsal Planı çerçevesinde Türkiye’ye yapılan Amerikan yardımlarını alaya alan ve eleştiren bir romanı olmaktadır.

Fakir Baykurt, bu romanı yazdığı yıllarda öğretmenlik yapmakta aynı zamanda Amerikan karşıtı ve Sosyalist Fikirleri ile  aktif siyasetin içinde yer almaktadır.  Nitekim 1965 yılında Türkiye Öğretmenler Sendikası TÖS’ün ve Türkiye Öğretmenler Derneği TÖBDER’İN kuruluşunda önemli roller almış;  TÖS’ün de genel başkanı seçilmiştir.  Bu yıllarda Amerikan karşıtlığını ortaya koyan her türlü eylemlerin içindedir. Lakin siyasi olarak bu aktifliği onun 1966’da İlköğretim müfettişliğinden atılmasına da neden olacak ancak Kaplumbağalar  ve Amerikan Sargısı adlı romanlarını da bu günlerde yazmış olacaktır.

Köy konulu romanları ile tanınan bu romanı da tıpkı Yılanların Öcü ,Onuncu Köy ,  Tırpan

Kara Ahmet Destanı  Köygöçüren  adlı romanlarında da olduğu  gibi bu romanında da köy konusu işlenmiştir. Lakin yazar bu romanını Marsall yardımları, Amerikan karşıtlığı çerçevesinde ele almış, romanda Amerikan yardımlarının yararsızlığı, Amerika'ya ait ne varsa hepsine karşı çıkmak ana düşüncesi ekseninde yazmıştır. Romanda, Amerikan hayranlığı konusu eleştirilirken, alaycı bir tavır takınılmış, yazar bu romanında diğer romanlarında görülmeyen hızlı ve alaycı bir dil kullanmıştır.

Roman Fakir Baykurt’un romancılığı, fikri yapısı, köy sorunları hakkındaki düşünceleri ve romancılığı hakkında fikir edinmek için okunması gereken romanlarından biridir. Roman, Amerikan karşıtlığı düşüncesinden hareketle yazılmış olmasına rağmen Amerikan karşıtlığına somut ve mantıklı gerekçeler ortaya koymaktaki yetersizliği ile de eleştirilebilir. Bu karşıtlık sadece Amerikan işi olduğu için Amerikalılara ve sargı bezi, tavuğu, ineği, buğdayına karşı olmak düzeyine ve basitliğine indirgenmiş olmaktadır.

Romanın Konusu

1950 li yıllarda Amerikalı ve Türk yetkililer Türkiye Amerika dostluğunu güçlendirmek amaçlı bir proje çerçevesinde örnek bir köy oluşturmak bu sayede de diğer köylere örnek teşkil etmek için Ankara'nın çubuk ilçesinde Kızılöz köyünü seçmişlerdir.

Projeye göre bu köy Amerikanvari örnek bir köy haline getirilecek bu köyde Amerika’dan getirilen ağaçlar, inekler, tavuklar, koyunlar, buğdaylar, meyveler ve sebzeler yetiştirilecektir. Bazı köylülerin ve öğretmenlerin karşı çıkmalarına rağmen bu köye Amerikan tarzı bir köy modeli uygulanmaya başlar. Ancak işler umulduğu gibi gitmez.

Romanın Kahramanları

Temeloş:. Ufak yapılı , yaşlı köyün filozofu olarak adlandırılan görmüş geçirmiş akıllı köy bekçisidir.
İzzet: Köylü tarafından sevilen ve Bekçi Temeloşun akrabası, köylülere akıl hocalığı da yapan köyün muhtarıdır.
Mr. Boger: Türkiye büyükelçisi olan kendini beğenmiş bir Amerikalı.
Tuluğ Paşa: Amerikalılara dalkavukluk yapan Amerikan yardımı ile milletvekili de seçilen emekli asker.
Cemal Hoca:  . Köy çocuklarına yardım etmeye çalışan ama köyden de uzaklaştırılan köy öğretmeni.
Tülay Hoca: Cemal Hoca`nın yerine gelen öğretmen.

Ertan Hoca: Pilot proje için köye atanan, dağda maden arayan çıkıp köylülerin de sevemediği bir öğretmen  
Boby: Köylülerle çok iyi anlaşan Tülay Hocayla da aşk yaşayan  Amerikalı. 

Romanın Özeti

Amerikan Büyükelçiliği ile Türk yetkililer arasında Türkiye Amerika dostluğunu güçlendirmek amaçlı bir protokol yapılır.  Bu protokole göre bir köy seçilecek bu köye Amerikan yardımları yapılacak ve dostluk nişanesi olarak bu köy modernize edilecektir.

Protokol gereğince bir köy için pilot proje hazırlanacak ve Amerikan desteği ile bu köy kalkındırılarak diğer köylere de örnek bir köy haline getirilecektir. Bu amaçla Ankara yakınlarındaki Kızılöz köyü pilot köy olarak seçilir. Amerikalılar bu projeye çok önem vermiş ve iyi sonuçlar elde edeceklerinden de oldukça emindirler.  

Amerikan ve Türk yetkilileri bir sabah aniden Kızılöz köyüne doluşup geliverirler.  Ankara valisi, kaymakam, Amerika’yı temsilen yetkili ile eşi  bu köyde toplanırlar. Köylüler kuşkulanmış Bekçi Temeloş ile Köyün Muhtarı bu işten ne çıkacak diye meraka düşmüşlerdir.
Türk ve Amerikalı yetkililer köylülere sıcak davranmakta bu köyü örnek köy haline getirtmek için geldiklerini anlatmaktadırlar.

Köy bekçisi Temeloş ile Köy Muhtarı onlara köyün hiçbir şeye ihtiyacı olmadığını anlatırlar. Çünkü yapılacak olan şeylerden kuşku duymakta ve gelenlerin köye zarar vereceklerinden korkmaktadırlar. Nitekim görevliler hemen çalışmalara başlamışlar köyün Ankara’yı görmesine engel olan Aktepe`yi yıkmakla işe başlamışlardır.  Aktepe birkaç gün içinde yerle bir edilerek, Aktepe’nin yerinde oluşan düzlüğe Pineapple ağacı yetiştirilen bir dostluk alanı haline getirilir.

Bu durum köylülerin hiç hoşuna gitmemiş ama Amerikalılar Tulug Paşa sayesinde itiraz eden köylüleri susturmayı başarmışlardır.

Amerikalılar çok hızlı davranmakta Amerika’dan iyi cins küçükbaş ve büyükbaş hayvanlar, faynapıl fidanları, iyi cins tavuklar getirtmektedirler.  Amerikalılar köye büyük bir çiftlik de kurmuşlar bu çiftliğin kapısına da Amerika ve Türkiye’nin dostluğunu simgeleyen tokalaşan iki el resmini de koymuşlardır. Amerikalılardan hiç hoşlanamyan Cemal Hoca bu işlerden hiç hoşlanmamakta köy bekçisi Temeloş ile köy Muhtarı da onu desteklemektedir. Fakat bunların yaptıkları itirazları Amerikalıların has adamı olan Tuluğ Paşa engellemektedir. Amerikalılar çiftliğin etrafına hayvanlar için ahırlar, kümesler, bakım ve hizmetler için ek binalar vb de yapmışlardır.

Lakin Amerikalılar, köyün adının Kızılöz olmasını da sakıncalı bulmuşlar, bu nedenle de köyün adını Güzelöz olarak değiştirtmişlerdir.  Artık her şey tamamlanmış,  yapılan işlerin verimi beklenmeye başlanmıştır. Amerikalılar ve Tulug Paşa büyük ümit içindedir. Bu sırada olur olmaz itirazlar eden Cemal Hoca köyden uzaklaştırılır. Yerine gelen Tülay Hoca ile Amerikalıların köydeki işleri ile ilgilenen Boby arasında yakınlık da oluşmuştur. Boby ile Tülay Hoca arasında yaşanan aşk hikâyesi köylüleri huzursuz etmektedir.

Herkes yapılan hizmetlerden alınacak güzel sonuçları beklerken Amerikan inekleri ölmeye başlamıştır. Dikilen ağaçlardan meyve çıkmamaktadır. Köylülere Amerikan buğdayı ektirilmiş ama buğdaylar hastalıklı çıkmış; zavallı köylüler hiç verim alamamıştır. Ekilen domatesler, biberler de hastalıklı çıkınca köylüler isyan eder.

Köyün havasına alışamayan Amerika’dan gelen cins tavuklar da ölmeye başlamıştır. Köy Bekçisi Temeloş bir gün tellerle çevriliği çiftliğin içine girmek isteyince yaralanır. Temeloş’u alıp hastaneye götürürler ve Temeloş’un yaraları Amerikan Sargısı ile sarılır. Bu sargılar Temeloş’u oldukça rahatsız eder.

Bu sırada dağlarda maden aramaktan öğretmenliğini ihmal eden Ertan Hoca, dağlarda maden bulur. Köyde maden de bulununca zaten hiçbir işe yaramayan Amerikanvari çiftçilikten ümidi kesen köylülerin gözünü de para bürür. Bu sırada Amerikalılar yaptığı yardımlar nedeni ile Tuluğ Paşa’da milletvekili olmuştur.

Köylüler Amerikalıların kendilerini bırakmaları için Dostluk Bahçesine girerek Amerikalılar ne getirmişse hepsini yakıp yıkar.

FAKİR BAYKURT İLE İLGİLİ LİNKLERİMİZ

Fakir Baykurt Hayatı Eserleri Edebi Yönü

Yılanların Öcü Romanı Özeti Fakir BAYKURT

Kaplumbağalar Romanı Ve Özeti Fakir Baykurt

Fakir Baykurt Onuncu Köy Romanı Özet ve İnceleme

Irazca’nın Dirliği Konusu Özeti İnceleme Fakir Baykurt

Fakir Baykurt Tırpan Hakkında İnceleme Özet

Kara Ahmet Destanı Hakkında Konusu Özeti ve Fakir Baykurt

Amerikan Sargısı Konu Özet İnceleme ve Fakir Baykurt Hakkında

Köygöçüren Romanı ve Fakir Baykurt Hakkında Düşünceler Konusu ve Özeti

KAYNAKÇA

[1] https://edebiyatvesanatakademisi.com/post/fakir-baykurt-hayati-eserleri-edebi-yonu/74956