Elgaz Lügaz Bilmece Nedir
Osmanlıca yazılışı: Elgaz : الغاز
Arapça kökenli bir kelime olan elgâz kelimesi bilmece anlamına gelen lügaz kelimesinin çoğuludur.
Lüğaz kelimesinin sözlüklerdeki anlamları ise: Meyletmek, eğilmek, yönelmek. Yaban faresinin delikleri. Yolcuya zahmet veren çapraşık yol. Bilmece. Şekillerindedir. Bilmece“Sözün maksadını gizlemek, şaşırtmalı söz söylemek” ve “ sürçme, kayma şeklindedir.[1] ( bkz Bilmece Nedir Türleri Yapıları Örnekleri- i) Bilmece ise edebiyatta anonim edebiyatın bir türü olarak “ her hangi bir şeyin üstü kapalı söyleyerek ne olduğunun bulunmasını sorulan kişiden bekleyen söz oyunlarına denir.” Bilmeceler çoğu kez manzume özellikleri ve yapıları taşıyacak şekilde sorulan anonim halk edebiyatı ürünlerinden biridir. ( bkz
Luğaz Arap, Fars ve Türk edebiyatlarında belâgat ile ilgili bir söz sanatı olarak kullanılmış ve edebiyatta “manzum bilmece “manasına gelen bir terim haline de dönüşmüştür. Lugaz’ın Farsça daki karşılığı “çîstân-ı iğne, çîstân-ı ok” şeklindedir.[2] (Bilmece Nedir ve Örnekleri )
Lugaz sanatının en kısa tanımı manzum bilmecedir. Lugaz, klasik divanların pek çoğunda birkaç tane bulunan bir şiir türüdür. Lugazlar, özel bir nazım biçimi olmaktan ziyade konusu ve manzum bilmece oluşu ile şekillenen manzumelerdir. ( bkz Luğaz Elgaz Lügaz-ı Gune Nedir ve Örnekle )
KAYNAKÇA
[1] https://edebiyatvesanatakademisi.com/post/lugaz-elgaz-lugaz-i-gune-nedir-ve-ornekleri/96068
[2] https://edebiyatvesanatakademisi.com/post/elgaz-nedir-elgaz-ve-lugaz-ornekleri/100109