Goethe Hayatı Eserleri Sanatçılık Yönleri

Tam adı Johann Wolfgang von Goethe (d.28 Ağustos 1749, Frankfurt – ö.22 Mart 1832, Weimar),  Alman asıllı, bilgin, edebiyatçı, siyasetçi ve ressamdır.  Şiir, dram, hikâye, biyografi türlerinde eser vermiş;  sanatçı, doğa bilimcisi ve kuramcıdır. Sanat, estetik ve edebiyat hakkında teoriler oluşturmuş, tabi bilimler ile de ilgilenmiş;  Weimar Klasisizmi denilen bir çeşit Hümanizm anlayışına bağlı edebiyatçı, sanatçı ve bilim adamıdır.  Alman edebiyatının en ünlü yazarı ve referansı, Dünya edebiyatının da en ünlü isimleri arasında olmaktadır.

AİLESİ EĞİTİMİ

28 Ağustos 1749 ‘da Frankfurt, Goethehaus’daki malikânede dünyaya gelir. Babası,  soylu ve zengin bir hukukçu olan Johann Caspar Goethe, annesi ise soylu ve çok zengin bir adam olan belediye ve mahkeme reisinin kızı Catherina Elisabeth Textor’dur. [1]Çok varlıklı ve entelektüel bir aileye mensup olan Goethe, çağının en iyi eğitilen çocuklarından birisi olarak ihtimamla büyütülür. Malikânelerindeki muhteşem kütüphanede özel hocalardan Grekçe, Latince, İbranice, Fransızca, İngilizce, İtalyanca, tarih, coğrafya, teoloji, tabii ilimler, matematik, resim ve müzik dersleri alırken diğer yandan da 1756'dan 1758 yılına kadar, bir devlet okulunda öğrenim görerek büyür. 

Ancak Avusturya ile Fransızlar Yedi Yıl Savaşlarında Frankfurt'u bir müddet işgal etmişler bu sırada Goethe'lerin muhteşem malikânelerini evi karargâh binası olarak kullanmışlardı.[2] Geothe evlerinin karargâh olarak kullanıldığı bu yıllarda Fransız subaylarının sayesinde güzel sanatlara da ilgi duymaya başlamış, çello ve piyano çalmayı, biniciliği, eskrimi ve dans etmeyi öğrenmişti. [3]

HAYATI

Babasının yönlendirmesi, neşeli ve hayat dolu bir kadın olan annesinin masal ve hikâye anlatmayı çok sevmesi nedeni ile Binbir Gece Masallarıı’nı okumuş, annesinden dinlemiş, Şark edebiyatına, kültürüne hatta İslam dini ve Kuran’a ciddi alaka duymuştu.[4]  Babası gibi hukuk öğrenimi görmek için Leipzig’e gitti.

Leibzig’de iken ilk aşkı burada tatmış, Faust’un birinci bölümü için ilham veren Auerbach lokantasında arkadaşlarıyla hayli vakit geçirmişti.  Goethe , Leibzig’de henüz 18 yaşında iken Faust’un ilk bölümlerini yazmaya başlamıştı. [5]  Zaten bu nedenle de Faust ‘da ki olayların yaşandığı mekânları Leipzig ya da Harz bölgesi denilen yer olmaktadır.  Leibzig’de bir bakır ustası ve sanatçıdan  oymacılık  ve Gravür yapmayı da öğrenmiş, Frankfurt’ta başlayan şiir yazma hevesini burada da sürdürmüştü.  Ama Leibzig’de sosyal hayattan yorulmuş, hastalanmış,  üç yıl sonra okulunu bırakıp eve gelmişti. Evinde iyileşip dinlenirken ilk şiirlerini ‘Arnette’ adlı ilk kitabında topaldı. 1770’te Strasburg’a giderek hukuk tahsilini tamamladı. 1771 hukuk alanında doktora tezini hazırlamış, üniversiteden de burs alma hakkını elde etmişti.  Leibzig’de iken Rokoko   sanatından kopmaya başlayan Goethe, Strazburg’da Gotik  sanat ile ilgilendi.

Serbest avukat olarak çalışırken Frankfurter Gelehrte Anzeigen adlı kültür ve sanat dergisinde ilk yazıları yayınlandı. Bu dergide Ku’ran ile de ilgili bir yazı da yazmış, [6] “Ludovico Marracci’nin Arapça’dan Latince’ye yaptığı tercümeden faydalanarak on ayrı sûreden bir “Kur’an özeti” (Koran Auszüge) “ [7][8] yapmaya başlamıştı. Avukatlık yapsa bile onun için edebiyat hukuktan daha üstündü.

Wetzlar Alman Yüksek Mahkemesi'nde çalışmaya başlamış, burada iken arkadaşı Kestner’in nişanlısı Charlotte Buff adında bir kıza âşık olmuş, bu imkânsız aşkı yüzünden Wetzlar’ı da terk etmişti. Ancak Charlotte Buff’e olan aşkı Genç Werther' in Acıları adlı ilk romanını yazdırtmıştı.  Genç Werther' in Acılar ( Die Leiden des jungen Werthers) 1774’de iki haftada bitmişti.[9]

İŞ HAYATI VE SANATÇILIK YÖNLERİ

“Romanın ilk basımları, 1774 ilkbaharında Leipzig kitap fuarlarında yerini almış ve aynı zamanda en iyi satan kitap haline gelmiştir. 1787 yılında bunu, yeni bir sürümü de takip etmiştir. Roman Goethe’yi, 1774 yılında Almanya’da birdenbire şöhretinin.”[10] doruğuna ulaştırdı. En büyük eseri olan Faust adlı eserine bu süreçte başlamıştı.

1776 yılında Weimar dukalığının bakanı seçilmişti. 1776’da özel temsilcisi olarak tayin edildi. 1779’da imparator tarafından asalet unvanı alıp 1782’de maliye bakanı oldu. Weimar’da geçirdiği ilk on yıl içerisinde edebiyat alanında çok da bir şey yapamadı.  Ancak Weimar’daki yıllarda

Kendinden yedi yaş büyük dört çocuklu bir kadın olan Charlotte adındaki bir kadına âşık olmuştu. Cinselliği içermeyen sıra dışı bu aşkından saray adabı öğrenmiş, yedi sene sonrasında bu kadından da kopmuştu.

1786 ‘da büyük bir bunalıma girdiğini fark edince görevden istifa edip Verona, Vicenza ve Venedik, Roma, Napoli ve Sicilya’da bir buçuk sene gezmişti.  İtalya’da Roma ve Yunan uygarlığına ait eserleri inceledi. Weimar’a geri dönmüş Dük’ün hizmetine girmiş 23 yaşındaki Christiane Vulpius adlı bir kız ile evlenmişti. Bir yıl sonra August adında bir oğlu Dünyaya geldi. 1789

Fransızların Avusturya ve Prusya’ya savaş açması üzerine k(1792), Weimar Dükü Karl August’un yanında savaşa dâhil olmuştu. 1791 yılından 1817'ye kadar Weimar Saray Tiyatrosu'nun yöneticisi olmuştu.

1794’te Schiller ile tanışmış, çok ciddi bir dostluk kurmuş iki sanatçı Weimar Klasisizmi denilen Romantizm, Hümanizmi ve Klasizm'İ harmanlayan bir sanat anlayışını ortaya çıkarmışlardı.

Goethe ve Schiller’in mektupları Alman edebiyatının bu parlak zamanlarını aydınlığa kavuşturan belgeler olmaktadır.

Goethe’nin 1770’te başlayarak ölümüne kadar yazmaya devam ettiği en önemli eseri olan  Faust adlı oyununu  1806’de Faust (  I ) ve 1832de Faust ( II )  adıyla iki  bölüm halinde yayımlanmıştı.[11]

1824’te otobiyografisinin ilk bölümünü, 1829’da ise ikinci bölümünü yayımladı. ( Wilhelm Meisters Wanderjahre)

1812-1813 yıllarında Joseph Freiherr von Hammer-Purgstall ‘ın tercüme ettiği Hâfız-ı Şîrâzî’nin divanını okumuştu. Bunun üzerine Hafız’ın divanını örnek aldığı Doğu-Batı Divanı “West-oestlicher Divan” adlı eserini hazırladı.  [12][13]

Goethe, ) 22 Mart 1832'de hayata veda etmiş, 26 Mart'ta Weimar Mezarlığında toprağa verilmiştir.

Faust Hakkında Özet ve İnceleme Goethe

Genç Werther' in Acıları ve Özeti Goethe

Genç Werther' in Acıları Eserden Alıntılar J. Wolfgang von Goethe

DÜNYA EDEBİYATINDAN SEÇME ŞİİRLER GOETHE KİTABI ÜZERİNE İNCELEME

Goethe Hayatı Eserleri Sanatçılık Yönleri
KAYNAKÇA

[1] https://tr.wikipedia.org/wiki/Johann_Wolfgang_von_Goethe#cite_note-2

[2] https://tr.wikipedia.org/wiki/Johann_Wolfgang_von_Goethe#cite_note-2

[3] https://www.biyografi.info/kisi/johann-wolfgang-von-goethe

[4] İsmail Hikmet Ertaylan, Goethe, Hayatı ve Eserleri, İstanbul 1964.

[5] https://edebiyatvesanatakademisi.com/post/faust-hakkinda-ozet-ve-inceleme-goethe/83782

[6] M. Turhan Özdemir, “Goethe’nin Şiirinde Hz. Muhammed”, a.e., XVIII (1970), s. 137-140./ Bayram Yılmaz, Goethe ve İslâmiyet, Konya 1991.

[7] Bayram Yılmaz, Goethe ve İslâmiyet, Konya 1991.

[8] GOETHE, Johann Wolfgang von, https://islamansiklopedisi.org.tr/goethe-johann-wolfgang-von

[9] https://edebiyatvesanatakademisi.com/post/genc-werther-in-acilari-ve-ozeti-goethe/83984

[10] ]https://tr.wikipedia.org/wiki/Gen%C3%A7_Werther'in_Ac%C4%B1lar%C4%B1

[11] Dr. MELÂHAT ÖZGÜ, FAUST TEFSİRLERİ, , https://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/26/1020/12361.pdf, son görülme 29-12- 20

[12] Edibe Nuray Saatcı, Goethe’nin Eserlerinde İslâm ve İslâm Tasavvufu, https://dergipark.org.tr/tr/pub/taed/issue/71645/1137600

[13] GOETHE, Johann Wolfgang von, https://islamansiklopedisi.org.tr/goethe-johann-wolfgang-von