İbtidai Nedir İlmi Meani‘de İbtidai

İbtidai  Nedir. İlmi Meani ‘de İbtidai

Osmanlıca yazılışı : ibtidâ : ابتدا

ibtidâî :  ابتدائی

İbtidai kelimesi Arapça kökenlidir. Arapçada temel, başlangıç manasında bir isimdir. İbtidai kelimesi “başlamak, bir şeyi ilk defa yapmak” anlamındaki “ bed” [1]kökünden gelmektedir.

İbtidai kelimesinin sözlüklerdeki anlamı:  ilk ile ilgili, ilke mensup, ilk derecede., başlama , başlangıç anlamlarına gelmektedir. ( BKZ: İbtida Nedir Aruzda İbtida  )

Bu anlamlarından hareketle ibtidai sözcüğüyle bir çok terkip ve tamlama kurulmuştur: Mekteb-i ibtidâî: ilkokul. Tedrîsât-ı ibtidâiyye: ilköğretim. Mevâdd-ı ibtidâiyye : ham maddeler.[2]

Edebiyatta İbtidai

Eski edebiyatta ibtidai sözcüğü İlm-i Meanide bir terimdir. İlmi Meanideki terim anlamı ile “ muhatapta bulunduğu tasavvur edilen huluvv-u zihin, tereddüt veya inkâr hallerinden birisine göre söze başlamak”[3] hali veya muhatabın tahmini haline göre  başlangıç yapmak söze giriş yapmak demektir.  ( bkz Hulüvv-ü Zihin Nedir)

Muhatap alına kişinin  tavrı tahmin edilen tavırlardan aksine bir tavır olabileceğinden  yapılan giriş cümleleri iddialı veya pekiştirmeli olmamalı muhatabın konuya yaklaşımına göre tavır  da değiştirilmelidir.

Kaynakça

[1] ABDURRAHMAN ÇETİN, https://islamansiklopedisi.org.tr/vakf-ve-ibtida

[2] https://www.osmanice.com/osmanlica-12141-nedir-ne-demek.html

[3] Tahir’ül Mevlevi, Edebiyat Lüğati, MEB, 1973, S.57