James Joyce Hayatı Eserleri
Tam adı James Augustine Aloysius Joyce ‘dur. (2 Şubat 1882 - 13 Ocak 1941) İrlandalı yazar, şair, öğretmen ve edebiyat eleştirmeni. Modernist ve öncü ( avangard ) akımlarının en önemli yazarlarından biridir.
Babası, birçok işte çalışan bir ara tahsildarlık da yapan ancak çok da içki içen olan John Stanislaus, annesi ise yetenekli piyanist Mary Jane Murray ‘dı[1]. 2 Şubat 1882’de Dublin’de doğan Joyce, ailenin beşi erken yaşta ölen on çocuğunun en büyüğüydü.
Sürekli içki içen babasının yüzünden, giderek artan bir yoksulluk içinde büyümüştü. Cizvit okullarında paralı yatılı olarak eğitim hayatına başlamış, ancak paraları bitince okuldan ayrılmıştı. Sonraki yıllarda annesinin yardımıyla kendini eğitmeye çalışmış, 1893’te, Dublin’deki Cizvit okulu Belvedere College’a ücretsiz olarak kabul edilmişti. Bu okulda iken din ve felsefe yerine dil öğrenimine önem vermiş Cizvitlerce kabul görmeyen edebiyata dair çok sayıda kitapları okumuştu. Cizvit okullarında yaşadığı bu çatışmalar, din ve Hıristiyanlık ile ilgili sorgulamalara zemin hazırlamıştı.
Manastır hayatına katlanamayacağını anlayan yazar Dublin'deki University College'e devam etmeye başlar. Joyce, üniversite yıllarında İngilizce, Fransızca ve İtalyanca üzerinde çalışmış felsefe ve sanata ilgi duymuştu. O yıllarda .Henrik İbsen hayranıydı ve onu kendisine üstat kabul etmişti. Henrik İbsen’in oyunlarını orijinal halinde okumak için Norveç dilini öğrenmişti. [2]Üniversite de öğrenciyken Ibsen'in bir oyunu üzerine bir yazı hazırlamış bu yazısı Fortnightly Review adlı bir dergide yayınlanmıştı. Üniversitede iken şiirler de yazıyordu. Bu şiirleri Chamber Music (Oda Müziği) adlı kitapta basılacaktı. Okul yıllarında İrlanda milliyetçileri İngiltere'ye karşı bağımsızlık arayışı içindeydi. Arkadaşlarının hepsi milliyetçi düşünceler içindeyken kendisi farklı düşünüyordu. Üstelik Katolik inançları ile çelişen fikirler edinmeye başlamıştı. [3]
1902 ‘de Üniversiteyi bitirdi. 1902'de tıp okumak için Paris'e gitti ama doktor olmaktan vazgeçip Dublin'e geri döndü. Annesi de ölmüş, edebi eserler yazmaya karar vermişti. [4]
1904'te Üniversiteden kız arkadaşı olan Nora Barnacle'la yaşamaya başlamış ve onunla birlikte İrlanda’yı terk etmişler, sonraki hayatlarını Trieste, Paris ve Zürich’te geçirmişlerdi. [5]
1905'ten 1915'e kadar Trieste'de kalmışlar, 1906’ da Roma'ya gidip dokuz ay bir bankada çalışmıştı. 1907 kışında tekrar Trieste'ye dönmüş ve oradaki bir okulda İngilizce öğretmenliği yapmıştı[6] Ulysses adlı eserini 1904’ten 1915’e kadar süren Dublin’den ayrılıp şehir şehir gezdiği bu yıllarda daha çok da Zürih’te iken yazmıştı. [7] 1907 ‘de Zürih’e taşınmış, burada İngiliz Oyuncuları Tiyatrosu'nu kurmuş yoksulluk içinde yaşadıkları Zürih'te en büyük eseri olan Ulysses’i yazmaya başlamıştı. Homeros'un Odysseia'sı üzerine kurgulanmış olan roman, 16 Haziran 1904 günü Dublin'de geçen 24 saati anlatmaktadır.
Ulysses, Paris’te küçük bir kitap.ı dükkanı işleten Slyvia Beac’hin yardımları ile ilk önce Little Review adlı bir Amerikan dergisinde ve 1918’de yılında dizi halinde tefrika edilmiş, Aralık 1920 ye kadar seri olarak yayımlanmıştı. Ancak eser tefrika edilirken ahlaksız ve erotik bulunduğu için hakkında açılan dava nedeni ile 1920’de yayınlanmasına ara verilmiş, kitap olarak 1922’de Paris’te basılabilmişti. [8] Kitapın üstündeki yasak ise ancak 1934 yılında kaldırılmıştı.
Onun diğer bir önemli eseri ise Dublinliler adlı romanıdır. Joyce, Dublinliler adlı eserini George Russell'ın önerisiyle 1905 yılından itibaren Irish Homestead adındaki süreli yayın için yazmaya başlamıştı. Joyce, 1905 yılından itibaren 1914 yılına kadar 15 farklı yayınevine göndermiş ancak yayıncılar bu eseri reddetmişlerdi [9] Dublinliler, 1914 yılında Birleşik Krallık'ta Grant Richards adlı yayınevi tarafından yayımlandı. [10] Joyce, 1915'te tek oyunu olan Sürgünler'i yazmıştı.
"Sanatçının Bir Genç Adam Olarak Portresi” adlı eserini Stephan Deadalus ismiyle yazmaya başlamıştı. Özgün adı, A Portrait of the Artist as a Young Man olan Otobiyografik Kurgu niteliğindeki eser, 1916’da yayımlandı.[11]
1918 ile 1940 yılları arasında Paris’te yaşamış, beraber yaşadığı Nora ile resmen de evlenmişti. Paris’te iken Ernest Hemingway ile de tanışmış,[12] Fransa’nın II. Dünya Savaşı’nda yenilmesinden sonra (ailesiyle birlikte yeniden Zürich’e gitti. 1917’den 1930’a değin ağır hipermetrop, glokom, katarakt ve iris iltihabı nedeniyle gözlerinden 25 kez ameliyat geçirmişti. Gözlerindeki bu ağır soruna rağmen yazmaya ve çalışmaya devam etti.
Midesinden de rahatsız olan Joyce, ülser teşhisiyle ameliyat olmuş ancak 13 Ocak 1941'de ülser nedeniyle Zürich’te ölmüştü. [13]
Eserleri
Dubliners, 1914
Dublinliler
Sürgünler
Giacomo Joyce
Sanatçının Mektupları
Oda Müziği (Şiirler)
Sanatçının Bir Genç Adam Olarak Portresi
Ulysses
Finnegans Wake
KAYNAKÇA
[1] https://www.ithakiyayingrubu.com/yazarlar/james-joyce
[2] https://edebiyatvesanatakademisi.com/post/ulysses-hakkinda-ve-ozeti-james-joyce/84356
[3] https://edebiyatvesanatakademisi.com/post/james-joyce-sanatcinin-bir-genc-adam-olarak/105693
[4] https://tarihdergi.com/james-joyce-bilincimizi-kelimelere-akitan-romanci/
[5] https://tr.wikipedia.org/wiki/James_Joyce
[6] https://tr.wikipedia.org/wiki/James_Joyce
[7] Armağan Ekici, Ulysses’i Neden Okumalıyı , https://ekici.blogspot.com.tr/
[8] https://edebiyatvesanatakademisi.com/post/ulysses-hakkinda-ve-ozeti-james-joyce/84356
[9] https://edebiyatvesanatakademisi.com/post/dublinliler-james-joyce/84358
[10] https://edebiyatvesanatakademisi.com/post/dublinliler-james-joyce/84358
[11] https://edebiyatvesanatakademisi.com/post/james-joyce-sanatcinin-bir-genc-adam-olarak/105693
[12] https://edebiyatvesanatakademisi.com/post/ernest-hemingway-hayat-oykusu/147485
[13] https://tr.wikipedia.org/wiki/James_Joyce
