Meryem İsa Mesih’in Annesi
Osmanlıca yazılışı: Meryem: مريم
Hz İsa'nın annesidir. Bakire Meryem Hz Meryem, Hz İsa’nın anasıdır. İslami kaynaklara göre Hz Meryem Davut Peygamberin soyundan gelen İmran’ın kızıdır. İslami kaynaklar Meryem kelimesinin "dindar kadın" anlamına geldiğini, “erkeklerden sakınan, iffetli anlamında Betül " adıyla da anıldığını aktarır.
İNCİL DE HZ MERYEM
İncil’e göre Hz Meryem’in İsa Mesih’e gebe kalması şu şekilde gerçekleşir. ” Bir gün Melek Cebrail, Meryem’in yanına geldi. Melek şöyle dedi: “‘Bak, gebe kalıp bir oğul doğuracak, adını İsa koyacaksın. O büyük olacak, kendisine “Yüceler Yücesi’nin Oğlu” denecek. ‘Rab Tanrı O’na, atası Davut’un tahtını verecek. O da sonsuza dek Yakup’un soyu üzerinde egemenlik sürecek, egemenliğinin sonu gelmeyecektir.’
Meryem meleğe, ‘Bu nasıl olur? Ben erkeğe varmadım ki’ dedi.
Melek ona şöyle yanıt verdi. ‘Kutsal Ruh senin üzerine gelecek, Yüceler Yücesi’nin gücü sana gölge salacak. Bunun için doğacak olana kutsal, Tanrı Oğlu denecek.’” (Luka 1:31-35.) Meleğin sözleri gerçekleşti. Sonra Yusuf’la Meryem Beytlehem’e gitti ve ilk oğlunu doğurdu. (Luka 2:4-7.) Ona İsa adını verdiler. (Matta 1:25.)” Yusuf … Meryem’i eş olarak yanına aldı. Ama oğlunu doğuruncaya dek Yusuf ona dokunmadı.” (Matta 1:24-25.) “Onlar oradayken, Meryem’in doğurma vakti geldi ve ilk oğlunu doğurdu.” [1] Ayrıca İncil’de Meryem’in İsa doğuncaya kadar bakire kaldığı da vurgulanır.
KURAN’ DA HZ MERYEM VE HZ İSA’YA GEBE KALMASI
Kuran’da Hz Meryem’in adı 34 defa geçmiş babasının adı İmran, annesinin ise İmran’ın eşi olarak zikredilmiştir. Hz Muhammed’in “ En iffetli kadın, İmran’ın kızı “ olarak ondan söz ettiğine dair hadisler ve riayetler de vardır.
İslami metinler İmran ile eşi Hanna’nın [2] uzun müddet çocuklarının olmadığını bu nedenle İmran ile Hanna’nın çocukları olursa onu mabede bağışlayacaklarına dair bir dilekleri olduğunu, Meryem dünyaya gelince de anne ve babasının onu mabede bağışladıklarını yazmaktadır. Bu bilgi Kuran’da da geçmiş ama Meryem’in babasının adının İmran olduğu ifade edilirken karısının adını Hanna olduğu ifade edilmemiştir. "Bir zamanlar İmran'ın karısı şöyle demişti: Rabbim: Karnımda taşıdığım çocuğu sadece sana hizmet etmek üzere adadım. Bunu benden kabul et" (Alu İmran, 3/35).
İncil ve Kuran’a göre Meryem genç bir kız olunca Yusuf adlı bir genç ile nişanlandı Fakat Yusuf ona elini sürmemişti. Bir gün Cebrail Meryem’in yanına geldi. Meryem onu insan sanıp korkmuştu. "Ben, sana nezih ve kabiliyetli bir erkek çocuk bağışlamak için Rabbinin gönderdiği bir elçiden başkası değilim" (Meryem, 19/19). “Benim nasıl çocuğum olabilir. Bana hiç bir beşer dokunmamıştır. Ben iffetsiz de değilim" dedi" (Meryem, 19/20). “Irzını koruyan Meryem'i de hatırla. Biz ona ruhumuzdan üfledik. Onu da oğlunu da âlemlere bir mucize kıldık" (el-Enbiya, 21/91);
Böylece Meryem Cebrail’in üflemesi ile gebe kalmış hamileliği esnasında da Yahudilerden çok eziyet çekmişti. [3]
Lakin Meryem’in annesi onun kız olacağını bilmiyordu. O devirde ise kız çocuklarının Beytül-Makdis'te hizmette bulunması mümkün değildi. Buna rağmen Meryem doğunca annesi onu kız olduğu halde Beytül-Makdis'e getirmiş ve Zekeriya Peygamber’e emanet etmişti.
"Bir zaman melekler şöyle demişti: Ey Meryem! Allah seni kendi tarafından bir emirle meydana gelecek olan bir çocukla müjdeler ki, onun odı Meryemoğlu İsa Mesih'tir. Dünya ve ahirette şeref sahibi ve Allah'a yaklaştırılanlardan olacaktır. İnsanlara, beşikte iken de konuşacaktır. O, salih kimselerden olacaktır" (Alu İmran, 3/45, 46).
MERYEM’E TAPINMA VE TANRI’NIN ANASI OLARAK KABUL ETME
Meryem’e tapınma ve Tanrı’nın anası unvanı MS 421 yılında İznik Konsülü ile karara bağlanmış,[4] bu tarihten sonra Hz Meryem adına yapılan yortular çoğalmış, onun adına pek çok katedral ve kilseler yapılmış, Meryem’e tapanlar da çoğalmıştır.
Meryem Ana adına yapılan en kutsal mekânlardan birisi de Efes’te bulunmaktadır. Efes’te bulunan Meryem Ana Kilisesi bizzat Papalık tarafından Hz. Meryem'in sığındığı ve yaşadığı yer olarak kabul edilmiştir. Bu nedenle Efes’teki Meryem Ana kilisesini ziyaret eden Hıristiyanlar hacı kabul edilmektedir.
BUHURU MERYEM VE SIKLAMEN ÇİÇEĞİ
Buhur: koku buhur-ı Meryem de Meryem’in kokusu anlamına gelir. Meryem Ana eli denilen bu çiçeğin kokusunun Hazret-i Meryem’in kokusu olduğuna inanılır. Rivayete göre Hazret-i Meryem, Hazreti İsa’yı (a.s.) doğururken bu bitkiye yapışmış, bu bitki de onun beş parmağı gibi beş parmağa benzeyen bir surette oluşmuştur.[5] ( BKZ Buhur u Meryem - Sıklamen Çiçeği -) Hz Meryem’in doğum esnasında tuttuğu çiçek olarak bilinen “Bu çiçek günümüzde siklamen olarak bilinen temizliğin ve saflığın da çiçeğidir.
DİVAN ŞİİRİNDE MERYEM
Sorulsa Meryeme ger nefh-i Rûhu’l-kuds remzinden
Cevâbın yine Nehcî gibi bir ‘Îsî-i dem söyler Nehcî
Nefh-i Cebrâîl’den îcâd-ı Îsâ’dır murâd
Mahz-ı sıddîkıyyet oldu dir’-i Meryem’den garaz İsmail Hakkı Bursevi
Erişti hakten bûy-ı behur-i Meryem eflâke
Muattar eyledi göklerde dâmân-ı Mesihâ’yı. Baki
Suretde eğer zerre isek mânide yuhuz
Rûhu'I-Kudus'ün Meryem'e nefti ettiği ruhuz Ruhî
Dem-i İsâ dirilir bûy-i buhûr-ı Meryem
Açtı zambak yed-i beyzâ-yı kef-i Mûsâ-var. Baki
(Buhur-ı Meryem’in kokusu İsâ’nın nefesi gibi toplanır. Zambak Mûsâ’nın nur neşreden yed-i beyzası gibi açtı.)
Cânuma kasd itme ey `Îsâ-nefes kâfir misin
Evvelâ gör mürde ihyâ itmege kâdir misin MOSTARLI HASAN ZİYÂ’
İlgili Başlıklarımız ve Linkleri
Haçı Suya Atmak Nedir Hz İsa'nın Vaftiz Günü
Huffaş Yarasa Vatvât Şebpere Murg u İsa Nedir
Hz. İsa Mucizeleri Divan Şiirinde İsa Peygamber
Buhur u Meryem Nedir Hz Meryem'in Elleri ve Kokusu
Buhurumeryem Nedir Efsaneleri ve Sıklamen Çiçeği v
Meryem ve İsa İncil Kuran ve Divan Şiirinde Hz Meryem
Dört Kitap Şiirlerde Tevrat Zebur İncil Kuran
İncil Nüshaları ve İznik Konseyi
Çelipa Nedir Şiirlerde Haç İstavroz Hıristiyan Güzeli
KAYNAKÇA
[1]https://www.kutsalkitap.org/meryem/?
[2] https://sorularlaislamiyet.com/kaynak/hz-meryem
[3] İskander Pala, Ansiklopedik Divan Şiiri, s.320
[4] Büyük Larousse, ci 16, Meryem Maddesi
[5] https://edebiyatvesanatakademisi.com/post/buhur-u-meryem-nedir-hz-meryem-in-elleri-ve-kokusu/100195