Na'l Nal Kesmek Nal Büyüsü Damgası ve Nal ile İlgili Benzetmeler
Na’l eski devirlerin sosyal hayatında oldukça mühim bir yer alıyordu. Atların , eşeklerin , katırların ayaklarına çakılan bu alet, eski devrin adetleri , gelenekleri inançları ve sosyal hayatında başka türlü işlerde ve amaçlar içinde kullanılmıştı.
“Na’l, at, katır, eşek, öküz gibi yük ve taşıma görevi gören hayvanların tırnakları aşınmasın diye ayaklarına çakılan u harfi şeklindeki üzerinde çivi delikleri bulunan demir muhafazadır. “ (Nalça Nalçe Kebkeb Nedir )
Nal, eski devirlerde nal işareti dövme, vücuda nal yarası izi bıraktırma, nal ile büyüyü savma, nal ile büyü yapma, nazardan korunma ( bkz Göz Değmesi Nazar Nazarlık ) veya belli bir tarikata mensup olduğunu belli etme gibi işlevlerde kazanmıştı.[1]
ABDALAN DÖVMESİ NAL
Eski devrilerde tahtadan yapılan ayakkabılara da nal deniliyor, nazardan koruduğuna inanıldığı için kapılara, pencerelere nal çakılıyordu. Eski devrilerde abdallar vücutlarına nal şeklinde yara izleri oluştururlar böyle bir yara izini açma nedenlerini de Hasan, Hüseyin veya Şah- - ı Merdan aşkına yaptıklarını söylerlerdi. Abdalların vücutlarına nal dağlamaları veya nal dövmeleri yapmalarına ise “ nal kesme “ adını veriyorlardı.[2] ( bkz geniş bilgi : Nal Nedir Dervişlerde Nal Dövmesi Nal Yarası Damgası)
HAYVAN DAMGASI NAL
Eski devrilerde hayvanlar ateşte harlanmış kızgın nallar ile damgalanır, bu şekilde hayvanlar hem nazardan korunmuş olur, hem de sahiplerinin kim olduğunu belli etmiş olurdu. Hayvanlara kızgın nal ile damga vurmaya veya, Abdalan zümresinin vücutlarına nal dövmesi yaptırmalarına veya vücutlarını kızgın nal ile dağlamalarına, nal damgası vurdurmalarına ise “nal kesmek” denirdi.
NAL İLE MUHABBET BÜYÜSÜ
Nal, eski devrilerde büyü yapmak, muhabbet büyüsü ile gençleri, karı kocaları, büyü yapılan kişiler arasında aşk ilişkisini başlatmak için de kullanılırdı. Bu büyü “ Bir kimseyi, bir kimseye âşık edip gönlüne muhabbet ateşi ” yakmak için şu şekilde yapılırdı. Talip ile matlubun ( büyü yaptıran ile büyüyü yaptıran kişiye âşık edilecek kimsenin) adları hiç kullanılmamış bir nalın üzerine Süryanice ile yazılırmış. Sonra âşık ile âşık edilecek kişilerin isminin yazılı olduğu bu nal ataşe atılırmış. Nal ateşte kızardıkça bazı dualar da okunur, böylece kızaran nalın içinde isimleri yazılan kişiler bir birlerine âşık olurlarmış. ( Gülistan Şerhi, Hafız Şerhi ) [3]
At nalı büyüsü, sevgilinin ateşlenmesi veya ayrıldığı zaman geri dönmesi için yapılırdı. Bu büyü Nal ile yapıldığı için at nalı büyüsü olarak da biliniyordu. Bu büyünün amacı sevgilisi veya eşiyle problemli olanların sorunlarını gidermekti.”[4] ( geniş bilgi bkz : Nal İle Aşk Büyüsü Nalı Ateşe Atmak Na’l Der Ateş) Bu büyü yapılırken vefkler de okunarak işlem tamamlanırdı.
NAL VE BENZETMELER
Nal, divan şiirinde şeklinden dolayı sevgilinin kaşlarına, saçlarını ve kâküllerine benzetilen bir nesne olarak da kullanılmıştı. Sevgilinin bu uzuvları için nal benzetmesi kullanmak şüphesiz ki sadece şeklen değil, muhtemelen nalın nazardan koruduğuna, aşkı muhabbeti arttırdığına inanılan özellikleri ile de alakadar olmalıydı.
Na’l , nal kesmek, nal büyüsü yaptırmak, nal dövmesi, ayaklara nal çakmak, sevgilinin çeşitli uzuvlarının nala benzetilmesi vesileleri ile divan şiirinde sık sık kullanılmıştır.
Na’l der ateş olupdur bî karar
Tuhfe-i Vehbi’den
Der- nihân- hane-i işret sanemi hoş dârem Ke’z ser-i zülf-ü ruheş na’l der ateş dârem Hafız
Na’l der ateş –endûh-ı felaket oldum
Oldu esb-i hevesim pây-i ukal-i ekdâr Sami
Aks-i ebrusuyla sâkînin elinde câm-ı mey Na’l der ateş –i füsûn – âmîzdir her katresi
Na'ller kesmeden ebruların fikriyle ey meh-ru
Tenimde oldu fani dehr icinde bir kaba peyda Yahya Bey
KAYNAKÇA
[1] https://edebiyatvesanatakademisi.com/post/nal-ile-ask-buyusu-nali-atese-atmak-na-l-der-ates/121683
[2] https://edebiyatvesanatakademisi.com/post/nal-nedir-dervislerde-nal-dovmesi-nal-yarasi-damgasi/120582
[3] https://edebiyatvesanatakademisi.com/post/nal-ile-ask-buyusu-nali-atese-atmak-na-l-der-ates/121683
[4] https://edebiyatvesanatakademisi.com/post/nal-ile-ask-buyusu-nali-atese-atmak-na-l-der-ates/121683