14.09.2023
Nârven nedir
Osmanlıca yazılışı nârven : نارون
Nârven نارون Farsça kökenli bir sözcüktür ve dilimize de Farsçadan girmiştir.Nârven نارون sözlüklerde ,) “karaağaç”[1], nârvene “nar ağacı” “nar ya da kiraz ağacı ve meyvesi”
“nâr ağacının endamı güzel ve düzgün olan nev’i” , “gül-i Parsî ve gülnâr denilen katmerli gül” anlamları ile tarif edilir. [2]
Divan şiirinde servi, sanavber, ‘ar’ar, nârvene (karaağaç ), gül, Tûbâ ve Sidre gibi[3] sevgilinin boyuna benzetilen, bir ağaçtır. Sevgilinin boyu “ kâmed-i hûban “ sevgilinin boyu ise benzetildiği ağaç ile ifade Edilir. Serv- kamed, ” kâmet-i şimşâd “ gibİ. ( bkz ŞIMŞÂD ŞIMŞÎR NEDIR SERVI BOYLU SEVGILI ) Nârven, servi kadar yaygın olmamakla birlikte sevgilinin boyuna en çok benzetilen ağaçlardan biridir. “Sevgilinin boyu için kullanılan benzetmeliklerin hemen tamamının ağaç ya da ağaçla ilişkili olduğu ve bu ağaçların çeşitli kültürlerde hayat ağacına karşılık geldiği görülmektedir”[4]
Divan hatta halk şiirimizdeki ideal sevgili boyu çok uzun, düzgün, endamı yapılı ve erişilemez seviyededir. Bu nedenle sevgili uzun, ince ve dik ağaçlara benzetilir. Ancak, daha ziyade nar ağacı anlamı taşıdığı düşünülen narven yani nar ağacı uzun ve gövdesi düzgün bir ağaç değildir. Sevgilinin boyunun narvene benzetilmesine anlam vermek bu nedenle biraz müşkül olmaktadır.
Fakat nârven sözcüğünün henüz buluğ çağındaki sevgilinin boyuna veya servinin kısa olanına benzetildiği tahmin Pek çok beyitte narvenin henüz tam büyümemiş, tam olarak ( örneğin servi kadar ) uzamamış, uzun ağaçların fidanı veya biraz kısası anlamına gelecek şekilde kullanıldığı dikkati çeker.
Narven sözcüğü divan şiirinden sanıldığından çok daha fazla karşımıza çıkar. Ancak kullanıldığı hemen her dizede uzun ağaçlar ile birlikte ( servi- snavber, ar’ar, Tugba vb ) kullanılmış ancak kısalık yönü ile mukayese edilmiş veya uzun ağaçların fidanı olduğunu belli edecek bir anlamda kullanılmıştır.
Nârven, sözcüğü, sevgili ve boyu anlamları ile ilişkili olarak erguvan, kan, gül, gülşen, lâle, şarap ve gülzâr gibi kelimlerle birlikte ve tıplı nar gibi kırmızı ve kan rengini rengi akla getiren sözcükler ile birlikte kullanılmıştır.
(Çimenlikte nârven ve erguvan biter derler (fakat) kimse senin boyun gibi uzun ve düzgün bir servi biter demez.)
(Bulut, senin boyunu anıp damla damla kan(lı gözyaşı) döksün, (bu kanlı gözyaşları)nârveni erguvan fidanı hâline dönüştürsün)
KAYNAKÇA
0
0
Yorum Yapmak için Kayıt Olun veya Giriş Yapın