Ressam Mehmet Yücetürk Hayatı Resim Anlayışı
Mehmet Yücetürk
Mehmet Yücetürk, (D.1912, Ö. BOLU 1992 BOLU ) Ressam, Mehmet Yücetürk, 13 Mart 1912’de, BOLU ’nun Salıbeyler Köyü’nde doğdu. [1] İlkokulu Bolu Gölyüzü İlkokulu’nda, ortaokulu Hisar Mektebi’nde tamamladı. [2]Hisar Mektebi’nde resim öğretmeni Lütfi Nâmi Kantaroğlu’nun (1883-1945) yönlendirmesi ile resim öğretmeni olmaya kaar vermişti. [3] Öğretmeninden aldığı bu yönlendirme sonucunda 1935’te Devlet Güzel Sanatlar Akademisi’nin Resim Bölümüne girerek resim eğitimi almaya başlamıştı.
Akademinin Resim Bölümü’nde sırası ile Nazmi Ziya Güran , İbrahim Çallı , Zeki Kocamemi , Leopold Levy , Nazmi Ziya Güran , İbrahim Çallı , Zeki Kocamemiatölyelerinde öğrenim gördü. Akademi’de ilk öğrencilik döneminde galeri bölümünde, [4] ve Léopold- Lévy’nin atölyelerinde eğitimini sürdürmüştür. 1935’te girdiği İstanbul Güzel Sanatlar Akademisi’ni askerlik hizmeti nedeniyle ara vererek 1939 Topçu Teğmen olarak askerlik hizmetini yaptı. Yeniden döndüğü okulunu 1947’de bitirdi.[5]
1938 yılında Akademi’den mezun olan Mehmet Yücetürk’ün Fransa’ya burslu olarak gönderilmesi için Léopold Lévy ve Akademi Müdürü Burhan Toprak tarafından, Bolu Valiliği’ne resmen başvurulmuş, ancak İkinci Dünya Savaşı patlak verince savaş gerekçe gösterilerek, bu talep reddedilmişti. Yücetürk, 1939’da askere alınmış, 1941 yılına dek topçu teğmen olarak askerlik yapmıştır.[6] 01 Temmuz 1939 tarihinde Yedek Subay Okulundaki kıta hizmetine başlamak üzere Bolu’dan İstanbul’a gider. O’nun gibi Yedek Subay Okulu’nda Bedri Rahmi Eyuboğlu, Bolulu Hattat Emin Barın, Nusret Suman gibi sanatçı arkadaşları da asker olmuştur. [7]
Askerlik dönüşünde 1941-45 yıllarında Galatasaray Lisesi’nde resim öğretmenliği görevinde bulunan sanatçı 1945 yılında bu defa topçu teğmen olarak ikinci defa askere çağrıldı. İkinci askerliğini 1945- 1946 yıllarında İstanbul’da tamamladı.[8]
1946 yılında Güzel Sanatlar Akademisi yüksek Resim Bölümüne başvuran Mehmet Yücetürk, 1947’de bölüm birincisi olarak mezun olur. [9] 1949- 1950 yıllarında Adana Erkek Lisesi ve İkinci Ortaokulu’nda, 1950- 1956 yıllarında ise Bolu Erkek Öğretmen Okulu ve Bolu Lisesi’nde resim öğretmenliği, 1957- 1960 yılları arasında Bolu Devlet Su İşleri Müdürlüğü’nde desinatörlük yapmıştır. 1953’te TBMM’nin yeni binasının tefrişi nedeni ile çalışacak ressamların seçimi için seçimi için İbrahim Çallı, Bedri Rahmi Eyuboğlu ve Fethi Karakaş v ile seçici kurul üyesi olmuştur. [10]
Yapı Kredi Bankası’nın 1954 yılında açtığı yarışmaya iki eserle katılmış, eserlerinden “Harman” isimli kompozisyon Ziraat Bankası, “Balıkçılar” isimli kompozisyonu da İstanbul Vapuru’nda asılmak üzere Denizcilik Bankası Koleksiyonuna katılmıştır. [11] 1967 yılında Romanya’da katıldığı bir sergide ünlü İtalyan eleştirmen Brune Morini, Mehmet Yücetürk’ü “zamanın en iyi peyzajcısı” olarak niteleyerek onurlandırır. [12]
1960- 1965 yıllarında da Bolu Kız Öğretmen Okulu’nda resim öğretmenliği yapan Sanatçı1967’den 1977’ye kadar Kültür Bakanlığı Bolu Devlet Güzel Sanatlar Galerisi’nde yönetici olarak çalışmıştır. [13]1970-71 ve 72 yıllarında Uluslar arası Monaco Kültür Şenlikleri’ne katılmış ve ülkemize “Seçkinlik Diploması” kazandırmıştır. Bu başarıya ilişkin eleştiriler de basınımızda da yer almıştır. 1950’lerde İstanbul’da basılan “Sanat Dünyası” nda,1970 ve 1980’lerde Ankara’da basılan “Ankara Sanat” dergisinde çeşitli makaleleri yayınlanmıştır. [14] 1990’da Ankara’da açtığı sergide ise, 70.Sanat Yılını kutlamış ve bu sergi son kişisel sergisi olmuştur.
SANATÇILIK DETAYLARI
Sanatçı Realist ve klasik anlayış içinde Monet ve Segonzac gibi Ressamlarıın “güzellik her yerde ve her şeydedir” ilkesine bağlı İzlenimcilik anlayışına uygun resimler yapmıştır. Buna rağmen resimlerinde geleneksel Sanat kurallarına da değer veren bir yaklaşım içindedir.
Kendine özgü bir yağlıboya tekniği olan sanatçı özellikle memleketi Bolu ve çevresini, köyünü yansıtan çeşitli resimler yapmıştır. Resimleri; evde, dağda, ovada çalışan insana yönelik duygusal izlenimlerini ortaya koymaktadır. Bu tarz resimlerine örnek verecek olursak , “Tırmık”, “yazıcalı Ayşe Kadın”, “Köyümde Bir Yaz Öğlesi”, “Abant'dan Bir Peysaj”, “Hamam”, “Tütüncü kızlar” adlı resimleri bu tip eserlerinden birkaçıdır. Bu dönemdeki resimlerinde annesini babasını, çevresindeki insanları nineleri, dedeleri, gündelik hayattan sahneler işleyen kadınları, çocukları vb resimlemiştir. Objelerini gündelik yaşamdaki figürlerden alan ressam milli, mahalli ve gündelik İzlenimleri resmetmeyi tercih eder.
1970’lerden sonra ç konularını tarihten alan, kahramanlık temalı çok figürlü büyük kompozisyonları yapmaya başlamıştır. “Koçyiğit Köroğlu”, “Osman Hamdi Bey,’e Saygı”, “Milli Timsal Atatürk”, “Türk Askeri Önünde Yunan”, “ Çanakkale, Seddül-Bahir Direnişi”, “Koşulu Topçular”,“Akşam Karavanası” bu türden resimleridir.
1970 lerden sonraki resimlerinin teması hakkında "Yakın arkadaşı Bedri Rahmi Eyüboğlu onun sanatını, “senin resimlerinde başak kokusu var” diyerek çok güzel bir biçimde özetlemiştir." [15] Sanatçının resim anlayışı, teknik ve temaları konusunda Şeyda Üstünipek: adı geçen yazısında şunları yazmaktadır. " Mehmet Yücetürk, tuval üzerine yağlıboya tekniğiyle peyzajlar, büyük boyutlu çok figürlü kompozisyonların yanı sıra çok sayıda portre çalışmıştır. Ninesinin desenleriyle başladığı sanat yaşamında portreler önemli bir yer tutmaktadır. Çıkrık adlı resmi erken tarihli portre örneklerindendir, bu resimde sanatçının annesi evlerinin üst katında çıkrığının başında yün eğirirken resmedilmiştir. " [16]
"Mersin Sahili adlı resmi sanatçının manzaralarına örnek olarak gösterilebilir. Sanatçının Tırmık adlı eseri sanatçının sıklıkla işlediği hasat konusuna örnek oluşturmaktadır. Bu resimde Altın sarısı buğday başaklarının içerisinde duran kırmızı giysili köylü kadın tırmığı ile harman yaparken kompoze edilmiş içinde bulunduğu doğa Soyut bir anlatım kazanmıştır. " [17]
Köyümde Bir Yaz Öğlesi adlı çalışması, 1971’de Monaco Presliği’nin Çağdaş Sanat Büyük Ödülü’nün VI. Kültür Şenliği’nde de 28 ülkeden 300 eser arasından seçilmiş ve Mehmet Yücetürk, ‘Yüksek Seçkinlik Diploması’ ile ödüllendirilmiştir.[18]
Vilayet Matbaası olarak kullanılmak üzere 1927 yılında hizmete açılan bir bina Bolulu değerli bir ressam olma sıfatıyla Mehmet Yücetürk'ün adı verilerek Sanat Merkezi yapılmıştır. 1996-97 yıllarında Bolu’ da görev yaptığı bu galeri müdürlüğü binası,“Bolu Belediyesi Ressam Mehmet Yücetürk Sanat Merkezi” olarak sanatsal faaliyetlerini sürdürmektedir. [19]
Eserlerinin Yer Aldığı Koleksiyonlar
Cumhurbaşkanlığı Köşkü,
TBMM, Merkez Bankası,
Ziraat Bankası, İş Bankası,
Denizcilik Bankası,
Ankara Resim Heykel Müzesi,
İstanbul Resim Heykel Müzesi,
Dış İşleri, Milli Eğitim,
Kültür ve diğer Bakanlıklar,
Milli Kütüphane,
Türkiye Petrolleri Genel Müdürlüğü,
L’Union Francise, diğer özel koleksiyonlar.
Aldığı Ödüller
1947 İstanbul Güzel Sanatlar Akademisi Yüksek Resim Bölümü MezuniyetBirinciliği
1955 TBMM Vilayet Tabloları Sergisi Ödülü
1970-71-72 Uluslararası Monaco Onur Diplomaları
1974 Devlet Resim ve Heykel Sergisi Başarı Ödülü
1981 Bolu Öğretmenler Derneği Onur Plaketi
1983 Zonguldak 100.Yıl Vakfı I.’lik Ödülü
1984 Eskişehir Kültür Müdürlüğü ve Esbank “Yunus Emre Resim Yarışması”Teşekkür Belgesi
1985 TBMM Milli Egemenlik Ödülü
1986-87 TPAO 5. Ve 6. Atatürk Resim Yarışması Başarı Belgeleri
1987 Turizm Bakanlığı ve Tariş Bank Mehmet Akif Ersoy’u 50.Anma Yılı “İstiklâlMarşı’nın Doğuşu Kurtuluş Savaşı” Resim Yarışması Mansiyonu
1987 TBMM Milli Egemenlik Yağlıboya Resim Yarışması I. Ve II.’liği
1988 İstanbul Büyükşehir Belediyesi “Gülhane Sanat ve El Sanatları Festivali”Teşekkür Belgesi
1991 Türkiye Güzel Sanat Eseri Sahipleri Meslek Birliği (GESAM) Onur Ödülü
1991 Türkiye Plastik Sanatlar Derneği Onur Ödülü
1992 Mimar Sinan Üniversitesi Güzel Sanatlar Akademisi Mezunlar Derneği Onur Ödülü
KAYNAKÇA
[1]ttps://www.kuman-art.com/tr/resim/mehmet-yuceturk.html, Son Erişim Tarihi, 21. 08. 2012
[2] http://www.bolusanatmerkezi.com.tr/ressam-mehmet-yuceturk/
[3] Şeyda Üstünipek, Mehmet Yücetürk'ün Sanatı ve Yapıtları Üzerine, lebriz.com/pages/lsd.aspx?lang=TR§ionID=0&articleID=914&bhcp=1, Son Erişim Tarihi, 21. 08. 2012
[4] ttps://www.kuman-art.com/tr/resim/mehmet-yuceturk.html, Son Erişim Tarihi, 21. 08. 2012
[5] ttps://www.kuman-art.com/tr/resim/mehmet-yuceturk.html, Son Erişim Tarihi, 21. 08. 2012
[6] Şeyda Üstünipek, Mehmet Yücetürk'ün Sanatı ve Yapıtları Üzerine, lebriz.com/pages/lsd.aspx?lang=TR§ionID=0&articleID=914&bhcp=1, Son Erişim Tarihi, 21. 08. 2012
[7] Şeyda Üstünipek'in a.g.y. alıntı ile : Doç. Dr. Emine Elif YÜCETÜRK’ün hazırladığı yayınlanmamış özgeçmişten alınmıştır
[8] http://www.bolusanatmerkezi.com.tr/ressam-mehmet-yuceturk/
[9] Şeyda Üstünipek, Mehmet Yücetürk'ün Sanatı ve Yapıtları Üzerine, lebriz.com/pages/lsd.aspx?lang=TR§ionID=0&articleID=914&bhcp=1, Son Erişim Tarihi, 21. 08. 2012
[10] Şeyda Üstünipek, Mehmet Yücetürk'ün Sanatı ve Yapıtları Üzerine, lebriz.com/pages/lsd.aspx?lang=TR§ionID=0&articleID=914&bhcp=1, Son Erişim Tarihi, 21. 08. 2012
[11] ttps://www.kuman-art.com/tr/resim/mehmet-yuceturk.html, Son Erişim Tarihi, 21. 08. 2012
[12] ttps://www.kuman-art.com/tr/resim/mehmet-yuceturk.html, Son Erişim Tarihi, 21. 08. 2012
[13] Şeyda Üstünipek, Mehmet Yücetürk'ün Sanatı ve Yapıtları Üzerine, lebriz.com/pages/lsd.aspx?lang=TR§ionID=0&articleID=914&bhcp=1, Son Erişim Tarihi, 21. 08. 2012
[14] ttps://www.kuman-art.com/tr/resim/mehmet-yuceturk.html, Son Erişim Tarihi, 21. 08. 2012
[15] Şeyda Üstünipek, Mehmet Yücetürk'ün Sanatı ve Yapıtları Üzerine, lebriz.com/pages/lsd.aspx?lang=TR§ionID=0&articleID=914&bhcp=1, Son Erişim Tarihi, 21. 08. 2012
[16] Şeyda Üstünipek, Mehmet Yücetürk'ün Sanatı ve Yapıtları Üzerine, lebriz.com/pages/lsd.aspx?lang=TR§ionID=0&articleID=914&bhcp=1, Son Erişim Tarihi, 21. 08. 2012
[17] Şeyda Üstünipek, Mehmet Yücetürk'ün Sanatı ve Yapıtları Üzerine, lebriz.com/pages/lsd.aspx?lang=TR§ionID=0&articleID=914&bhcp=1, Son Erişim Tarihi, 21. 08. 2012
[18] Selmi ANDAK, “25 Yıl Önce Akademi’de Reddedildi, 25 Yıl Sonra Dışarıda Ödül Aldı”, Cumhuriyet Gazetesi, 15 Ocak 197, s.6.
[19] https://www.bolununsesi.com/icerik/haber.asp?id=21212, Son Erişim Tarihi, 21. 08. 2012
