Rûz -ı Hisab Nedir Hesap Günü
Osmanlıca yazılışı: rûz : روز
Osmanlıca yazılışı: Hisab : حساب
Osmanlıca yazılışı: Rûz-ı hisâb : حساب روز
Hesab, Arapça kökenli bir sözcüktür. Arapçada sülasi ( üçlü ) köklerden biri olan “ḥsb” kökünden gelir
Arapçadaki ḥasaba حسب z "hesapladı, saydı" fiilinin mastarı [1]olmaktadır. Bu nedenle muhtesib, muhtesab, hasib , hisab, mahsub gibi kelimeler ile aynı kökten gelmektedir.
Sözlüklerdeki anlamları: Hesap, sayma, aritmetik, manalarına gelir.
Bi-hisâb : Hesapsız. sayısız, pek çok.
İlm-i hisâb : aritmetik bilgisi.
İnd-el-hisâb : hesap sonunda, hesâbedilerek.
hisâb-ı ameli ::: mat. pratik hesap.
hisâb-ı nazarî ::: mat. teorik hesap.
hisâb-ı tefâıulî ::: mat. diferansiyel hesap.
hisâb-ı temâmî ::: mat. integral hesap.
hisâb-ı zihnî ::: mat. zihin hesabı, [2]
Rûz-ı hisâb : حساب روز Kıyamet gününden sonra mahşerde insanların diriltilip amellerine göre hesâba çekilecekleri gün mahşer günüdür. Bu nedenle rûz-ı cezâ kelimesi ile eş anlamlı olmaktadır. ( bkz Rûz- ı Cezâ Nedir Kıyamet Günü )
Varmağa çok niyâz gerek kûy-i dilbere
Ey dil vusûl-i bâğ-ı behiştin hisâbı var (Nedim).
İhsânını etsem şümâr yetmez hisâb-ı ebcedi (Fıtnat Hanım).
Hisâb-ı aşkı kim anlar kiminle söyleşelim (Leskofçalı Gālib).
Ölmeden rûz-ı hesâbı göziimiiz gördü bizim
Konmadı çehremize bâr-ı gubâr-ı isyân Yahyâ Bey
Nevrûz Nevruz-u Amme Nevruz u Hassa Nedir Şiirlerde Nevruz
Rûz Nedir Şiirlerde Gün Gündüz
KAYNAKÇA
[1]https://www.etimolojiturkce.com/kelime/hesap
[2] https://www.luggat.com/hisab/2/2