Safahat Ve Hakkında Bilgiler, M. Akif Ersoy

Safahat , Mehmet Akif Ersoy'un 1911-1933 yılları arasında yayımladığı yedi şiir kitabının 1943 yılında SAFAHAT adı ile tek bir kitap halinde ve Latin harfleri ile basılması ile oluşmuştur. . Safahat, Türkiye'de en fazla okunan şiir kitaplarından biri olduğu gibi yüz temel eser arasında gösterilen ender şiir kitaplarından da birisidir. İçerdiği şiirlerin konusu dönemin sosyal sorunları, tarihi ve dini konularıdır.

Safahat kelimesi  “Hayatın değişik yüzleri, görünümleri” anlamına gelmektedir. [1]Şairin daha sonra yayınladığı diğer kitaplar “ikinci kitap, üçüncü kitap olarak adlandırılmıştır.  Safahat adı altında bir araya gelmiş kitaplarının alt başlıkları sırasıyla şunlardır: Safahat (1911), Süleymaniye Kürsüsünde (1912), Hakkın Sesleri (1913), Fatih Kürsüsünde (1914), Hatıralar (1917), Asım (1924), Gölgeler (1933).

Eser şairin ölümünden sonra da defalarca yeniden basılmış  eserin yeni baskılarında şairin 1943 yılından sonra yazdığı şiirler de ilave edilmiştir.

İstiklâl Marşı ise Safahat'ta yer  vermemiş nedeni ise şair şu şekilde açıklamıştır. “Onu milletime ve kahraman ordumuza hediye ettim. Zaten o milletin eseridir, milletin malıdır. Ben yalnız gördüğümü yazdım.” [2]

Yedi cildin birinci kitabı olan Safahat, Mehmet Akif'in ilk şiir kitabı olarak 1911’de yayınlanmıştı. Kitap, “Safahat” diye anılan başlıksız bir giriş şiiri ile; bu şiir ise “Oku” kelimesi ile başlar. Manzum hikaye özellikleri taşıyan 44 şiir içerir.[3]

Ayrı bir kitap olarak 1912’de yayımlanmış olan “Süleymaniye Kürsüsünde”, 1002 mısralık tek bir şiirden oluşur. Şairin dostu vaiz Abdürreşid İbrahim’in ağzından yazılmıştır. Mehmet Akif’in bütün Safahat’a yayılan İslam birliği idealinin şekillendiği kitaptır. [4]

Safahat'ıN üçüncü kitabı ”Hakk’ın Sesleri”, yazıldığı sırada (1913) henüz bitmiş olan Balkan Savaşı’nın acılarıyla yazılmış 10 şiirden oluşur. Sekiz ayet ve bir hadisin açıklaması ile toplumsal sorunlara çare göstermeye çalışır.

İlk defa 1914’te yayımlanmış olan “Fatih Kürsüsünde”, 1692 mısralık tek bir şiirden oluşur. Hakk’ın Sesleri ile aynı konuları işler. İkinci kitapta olduğu gibi tek bir uzun şiirden oluşur.

Safahat’ın beşinci kitabı “Hatıralar” 10 şiirden oluşur. Balkan ve 1. Dünya Savaşı’nın acılı anıları ile, şairin savaş sırasında yaptığı seyahatlerdeki gözlemleri anlatılır.

Altıncı kitap Âsım, karşılıklı konuşma şeklinde yazılmış 2292 mısralık tek bir manzum hikâye içerir. Çanakkale Şehitleri adıyla meşhur olan şiir, bu eserin sonunda yer alan bir bölümdür.[5]

Safahat’ın son kitabı “Gölgeler” ise şairin İstiklal Savaşı yıllarında ve Mısır yıllarında yazdığı 41 şiiri içerir, manzum roman olarak da bilinir.

Eserin İlk baskısı şair Mısır da iken yapılmış1933’te Kahire’de Bulak Matbaası tarafından  ayrı bir kitap olarak  basılmıştır.

İslamcı bir şair olan Akif, zühd içindeki bir derviş değil, hayatın ve gerçeklerini gören onlarla mücadele eden soyut bir aleme kapanmayıp maddi alemdeki sorunların çözümü için mücadele eden, kendini toplumcu bir şair ve dava adamıdır.

SAFAHATIN BÖLÜMLERİ

Eser, önsöz sayılabilecek on mısralık bir manzume ile başlar. Bu girişten sonra eserde yer alan manzumelerin bazısı şunlardır.[6]

·         Fatih Camii; Fatih Camiinin şairde yarattığı duyguları, izlenimleri, camiyle ilgili çocukluk anıları anlatır.

·         Hasta; yatılı okulda vereme yakalanan bir çocuğu ve hasatlığının tedavi edilemeyişini, okuldan uzaklaştırılışını anlatan manzum hikayedir.

·         Tevhit yahut Feryat; şairin alemi, üzerinde milyarca oyun sahnelenen bir sahneye benzettiği; fakir, sakat, mahkum, esir kimselerin sorunlarına çare aradığı şiirdir.

·         Küfe; babasının altında öldüğü küfeyi tekmelediği halde geçim derdi yüzünden  tekrar bu küfenin altına giren Hasan adlı çocuğun hikâyesini anlatan manzumedir.

·         Hasır; yatalak ve kimsesiz bir hasta kadının hikâyesini anlatan manzum hikâyedir.

·         Meyhane; Bir meyhanede yaşanan trajik bir olayın anlatıldığı manzum hikayedir.

·         Bayram; bir bayram gününde insanları mutlu eden olayları betimler ve bir küçük yetim kızın salıncakta sallanma arzusu anlatılır.

·         Selma; Mehmet Akif'in kız kardeşinin dört yaşında ölen kızını ve bu ölümle geride kalan acıyı konu alan şiirdir.

·         Seyfi Baba; yoksul bir insanın şahsında toplumsal fakirliği ve geri kalmışlığı anlatan bir şiirdir.

·         İstibdat; II. Abdülhamit dönemindeki baskı ortamını anlatan bir şiirdir. Kocasını tutuklamak isteyenlere direnmeye çalışan bir kadının şahsında insanların gördükleri baskı ve yaşadıkları çaresizlik anlatılır.

·         Hürriyet; İstibdadı şiirinin devamı olan şiirdir. Önceki şiirde anlatılan olaydan iki gün sonra, meşrutiyetin ilan edilişi hikaye edilir. Meşrutiyetin ilanı ile istibdat devrinde evlerinden alınıp götürülen insanların artık hürriyetlerine kavuşmuş olacakları hissettirilir.

·         Kocakarı ile Ömer, idarecilere yöneticiliğin nasıl olması gerektiğini anlatan bir hikayeyi konu edinen şiirdir. İslam halifesi Ömer devrinde geçmiş bir olay, İslam peygamberinin amcası Abbas'ın ağzından anlatılır.

·         Mahalle Kahvesi, şairin aile hayatını parçalayan ve insanları tembelliğe sevk eden bir unsur olarak gördüğü kahvehaneleri betimlediği bir şiirdir.

Mehmet Akif Ersoy Hayatı ve Edebi Kişiliği

Safahat Ve Hakkında Bilgiler, M. Akif Ersoy

Mehmet Akif Ersoy Üstat

MEHMET AKİF ERSOY'U ANLAMAK VE ANLATMAK

MEHMET AKİF ERSOY'U RAHMET VE SAYGIYLA

KAYNAKÇA

[1] Mehmet Demirbaş, Mehmet Akif Şiirlerinde Realizm, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, 2009

[2] İstiklâl Marşının Orijinal Nüshası ve Açıklaması, Tarihimiz.net sitesi, Erişim Tarihi:18.06.2011

[3] https://tr.wikipedia.org/wiki/Safahat

[4]  https://tr.wikipedia.org/wiki/Safahat

[5] Mehmet Demirbaş, Mehmet Akif Şiirlerinde Realizm, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, 2009

[6] Mehmet Demirbaş, Mehmet Akif Şiirlerinde Realizm, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, 2009