Sultan Hamid Düşerken Romanı ve Hakkında NahiD Sırrı Örik

 ROMAN VE YAZAR HAKKINDA 

Sultan Hamid Düşerken, Nahit Sırrı Örik tarafından 1947 yılında  yazılmış bir tarihi romandır. Çok sayıda çeviri yapmış ve üç tane de roman yazmış olan Nahit Sırrı Örik’in en önemli  eseri de bu romanıdır.

Roman  Osmanlı tarihinin  yeteri kadar bilinmeyen bir dönemi olan 1908  öncesi ve sonrasındaki   İttihat ve Terakki’nin yükselmeye  başlaması, II. Meşrutiyet'in ilanı, Abdülhamid'in önemli adamlarından birisi olan Mehmet Şahabettin Paşa’nın  görevinden düşmesi ve akabindeki olayları işlemektedir.

"31 Mart Vakası" olarak bilinen bu  tarihi olay etrafında, Sultan Hamid ile İttihat Terakki arasındaki iktidar savaşının  merkezine yerleşmiş olan  Mehmet Şahabettin Paşa’nın  kızı Nimet’in  iktidar hırsı ve tutkuları etrafında döneme ışık tutmaktadır.

31 Mart Vakası’nın yaşandığı dönemi anlatan roman, bu hadisenin resmi tarih kitaplarında anlatılan kısımlarını değil perde arkasındaki olayları kaleme alan bir romandır. Romandaki olaylar ile tarihteki olaylar arasında pek de bir paralellik bulunmamaktadır.

ROMANIN FİLMİ 

Roman , beyaz perdeye de aktarılmış, Yönetmenliğini Ziya Öztan’ın yaptığı   2003 yapımı bu filmin baş rolü Nimet  karakterini,  Meltem Cumbul  canlandırmış, filmde Tarık Akan, Selin Demiratar ve Mehmet Ali Alabora’da önemli rolleri paylaşmışlardır. [1]

Bu film, 1 milyon doları aşan bütçesiyle Türk sinema tarihinin o zamana kadar en pahalıyla mal olan yapımı unvanını da almıştır. [2]

ROMAN HAKKINDA YORUMLAR

Fethi Naci : “İttihat ve Terakki'nin zorbalığına karşı çıkıyorlardı o romancılar ama hiçbirinin aklından 31 Mart'ı sevimli göstermek ya da Sultan Hamid'i tutmak geçmiyordu; oysa Nahid Sırrı Örik'in gönlü de, kafası da Sultan Hamid'den yana. “

Bu roman 1976 yılında Kemal Bekir tarafından  "Düşüş" olarak tiyatroya, 2002’de Ziya Öztan tarafından TRT'nin katkılarıyla Abdülhamid Düşerken adıyla sinemaya uyarlanmıştır.[3]

TADIMLIK

"31 Mart vakası, yani sabaha karşı bir köşesinde âyân ve mebusan meclislerinin sığınmış bulundukları Ayasofya Meydanı'ndaki Adliye Nezareti binası önüne şehrin muhtelif kışlalarından tabur tabur askerin gelip doluşu ve silah sesleriyle birlikte 'Şeriat İsteriz!' diye feryada koyuluşu, Nişantaşı'ndaki konakta çok erkenden duyulmuş, haberi Nimet Hanım'a henüz yatakta bulunduğu sırada getirip bildiren de, daha evvel kalkmış ve her sabahki âdedi gibi kalkar kalkmaz tıraş olmağa başlamış bulunan kocası olmuştu. “

ROMANIN KONUSU VE ÖZETİ

 İkinci Meşrutiyet’in ilan edilmiş Abdülhamid’in tahttan indirilmiştir.  31 Mart olayları akabinde Harekât Ordusu İstanbul’a girmiştir.

İttihat ve Terakki yükselmeye başlamış, Mehmet Şahabettin Paşa hakkında  “ rüşvet aldı haberleri” ortaya çıkmıştır.  Mehmet Şahabettin Paşa, Meclis-i Vükela’daki görevinden alınmış ve Servetifünun gazetesi tarafından rüşvet almakla suçlanmıştır.

Mehmet Şahabettin Paşa’nın evinin yağmalanması ihtimali vardır. Mehmet Şahabettin Paşa’nın kızı  Nimet, babasını ve ailesini kurtarmak için önce haberi yayan gazeteye gider.  Fakat durum sandığından çok ciddidir ve babasını ve ailesini kurtaracak tek bir seçeneği vardır.  Bu nedenle babasına yardımcı olmak için İttihat ve Terakki Cemiyet’ine kadar gider.

Cemiyet'in geleceği parlak askerlerinden olan Edirneli  Şefik'e derdini anlatır. Güzelliğini de kullanan Nimet, Şefik'i kendine âşık eder. Nimet bunu kabul etmiş ancak Şefik Bey’in önüne büyük bir şart koşmuştur.  Nimet’in şartları şudur. Babası Mehmet Şahabettin Paşa,  meclise geri dönmeli ve Şefik Bey ‘de  mebus olmalıdır. Bu şartlar yerine gelmese Şefik ile evlenmeyecektir.

Şefik, aileye yardım etmeye başlar ve onları bu güç durumdan kurtarmayı başarır. Fakat Binbaşı Şefik, , aileyi temize çıkarttıktan sonra  Nimet’i, Paşa’dan ister.

Şefik Bey, Nimet ile evlenir.  Fakat güzel ve zengin bir kadın olan  Nimet’in istekleri bunlarla sınırlı değildir.  Nimet, Şefik’i  diğer  çıkarları için  de kullanmaya başlamıştır.

Nimet, Şefik’in askerliği bırakıp mebus olması ve babasının Ayan Meclisi’ne alınması şartını da koymuştur.  Bu arada Nimet’in babası Şahabettin Paşa’ da ölmüş, tüm miras Nimet’e kalmıştır. Nimet, kocasını yönlendirmeye hız vermiş, Şefik’in devlet yönetimi içinde etkili olmasını da sağlamıştır.  Nimet’in hırsına göre hareket eden Şefik, dâhiliye nezareti konumuna kadar getirilir, ancak İttihat ve Terakki’den tamamen ayrılması gerekmektedir.  Şefik,  o güne kadar karşısında yer aldığı II. Abdülhamid’in taraftarı haline dönmektedir.

Ancak,  yenildiği düşünülen İttihat ve Terakki, Selanik’te toplanmış Hareket Ordusu ile İstanbul’a doğru harekete geçmiştir.  Nimet, değişen durum karşısında kocasını ve kendisini kurtaracak çareler aramaya başlamıştır.

Nahid Sırrı Örik Hayatı ve Edebi Yönü

Sultan Hamid Düşerken Romanı ve Hakkında Nahid Sırrı Örik

Kıskanmak Hakkında Konusu Özeti Nahid Sırrı Örik'i
 

 KAYNAKÇA

[1] https://www.sinemalar.com/film/2799/abdulhamit-duserken

[2] https://tr.wikipedia.org/wiki/Abd%C3%BClhamid_D%C3%BC%C5%9Ferken

[3] https://tr.wikipedia.org/wiki/Sultan_Hamid_D%C3%BC%C5%9Ferken