Bu Eser 27.05.2013 Tarihinde Günün Yazısı Seçilmiştir

Uğultulu Tepeler-Rüzgârlı Bayır

Yazıda “Emily Bronte, ‘Wuthering Heights’ , Uğultulu Tepeler-Rüzgârlı Bayır “  romanı hakkında bilgiler, romanının özeti,  romanın konusu, ana fikri,  romanın kahramanları, romanın olay örgüsü,  romanın yazarı, “ “Wuthering Heights” , Uğultulu Tepeler-Rüzgârlı Bayır romanın şahıs kadrosu  yazarın diğer romanları, Emily Bronte, “  adlı eserden alıntılar yer alır.  Eser hakkında yorumlar,  romanın anlatım tekniği, yazarın bakış açısı, romanın tekniği, romanın türü, çevrildiği diller, eserin basım yılı, basım hikâyesi, yazar ve eseri arasındaki, eserle yazarın biyografisi arasındaki alakalar incelenmiştir.

ESER KONUSU VE YAZARI HAKKINDA

“Romantik Gerçekçi İngiliz bir romancı olan Emily Bronte, üç romancı kız kardeşin ortancalarıdır. Hayatları kadar, sanatları da benzerlik taşıyan kardeşlerin en öne çıkanı, Uğultulu Tepeler´in yazarı Emily Bronte´dir.”[1]

“Uğultulu Tepeler”, veya diğer tercümesi ile “Rüzgârlı Bayır”  özgün adıyla “Wuthering Heights”, Emily Brontë'nin yegâne romanıdır. Bu romanı. İlk kez 1847 yılında Ellis Bell mahlası ile yayımlanmış, Emily vefat ettikten sonra kız kardeşi Charlotte eseri yayıma hazırlayıp, Emily'nin gerçek ismi ile eserin ikinci bir baskısını yayımlamıştır. [2]

Bronte kardeşler,  ( Anne, Emily ve Charlotte)   devirlerinde kadın yazarların pek rağbet görmemesi nedeni ile eserlerini takma erkek adları ile yayımlamışlar, bu üç kız kardeş de İngiliz edebiyatının en mühim kadın yazarlarından birileri olmuşlardır.  Bronte kardeşler erkek takma adları ile isimler kurarlarken sadece isimlerinin baş harflerini kullanarak kendilerini belli etmişlerdir.  Nitekim Currer yani Charlotte Brontë’nin “Jane Eyre” adlı eseri ile   “Ellis “ yani Emily Brontë’nin “Uğultulu Tepeler” adlı romanları İngiliz Edebiyatı’nın klasikleri arasındadır.[3]

İngiliz edebiyatının klasiklerinden biri kabul edilmiş olan bu roman yenilikçi yapısı sebebiyle farklı tepkiler almış,  kimi eleştirmenler tarafından Charlotte Brontë'nin “ Jane Eyre “ isimli eseri ile eşdeğerde tutulmuştur. Hatta kimi eleştirmenler, Uğultulu Tepeler'i Brontë kız kardeşler tarafından çıkarılmış en iyi eser olarak kabul etmişlerdir.

Uğultulu Tepeler, film, radyo ve televizyon oyunlarına, tiyatrolara, hatta Kate Bush'un popüler bir bir şarkısına da ilham kaynağı olmuştur.[4]

Pek çok dile çevrilen eser dünyanın en güzel romanları arasında sayılmaktadır. Bronte’nin bu eseri aşkın en güzel anlatıldığı aşk romanlarından birisi olarak ün kazanmıştır.

Eser 1946 yılında Rüzgârlı Bayır, adıyla ilk kez Emel Harunoğlu ve Naciye Öngül tarafından çevrilmiş Milli Eğitim, Dünya Edebiyatından Tercümeler, dairesi tarafından Ankara’da yayımlanmıştır. Daha sonra pek çok kez baskısı yapılan eserin en son baskı ve çevirileri yapılmış durumdadır.

“(2012), Uğultulu Tepeler, İstanbul:Can Yayınları ICBN:9750714153, Çev.: Naciye Akseki Öncül”

ROMANIN KİŞİLERİ

Bay Lockwood, Bay Heathclif’in malikânesini kiralamaya gelen, Uğultulu Teperlerde kalmaya karar veren olayın anlatıcısı olan kişidir.

Bay Heathclif, Soğukkanlı, asık suratlı sakin tabiatlı bir adamdır. Rüzgârlı Teperlerdeki Malikânenin sahibidir. Cateherine ile evlenemeyince bu aşkına engel olan herkesten intikam almaya başlamış, kindar bir insandır.

Joseph: Bay Heathclif ‘in tek yardımcısıdır. Yaşlı ama gücü kuvveti yerinde bir adamdır.

Catherine, Bay Heathclif’in evlenmek istediği ama evlenemediği kadındır.

İsabel, Bay Heathclif’in sadece intikam olsun diye evlendiği kadındır, İsabel, Bay Heathclif’in sevdiği kadın olan Catherine ile evlenen Edgar Linton’un kız kardeşidir. Bay Heathclif’, sevgiliis Catherine ile Edgar Linton’dan intikam almak için İsabelle evlenmiş, Yine sırf kötülük etmek amacıyla kendi oğlunu, Edgar Linton ‘un ve Catherine’nin kızı Cathy ile zorla evlendirir

Edgar Linton, Catherine ile evlenen “ Uğulutulu Tepeler “  malikânesi yakınlarındaki komşu malikâne sahibidir.  

Cathy, Edgar Linton ile Catherine’nin kızı

ROMANIN KONUSU

Eve evlatlık olarak gelen Heathclif ile Cateherin birbirlerine âşık olurlar. Fakat Cateherine bu aşktan vazgeçerek zengin komşuları Edgar Linton ile evlenir. Evden ayrılan Heathcliff zengin bir adam olarak döner.  Ve  hem Catherine’den hem de Edgar Linton’dan intikamını almaya başlar.

Emily Bronte’nin kötüye hak verdiren bu romanında Heathcliff karakterinin sevdiği kız olan Cathy’den intikam almasını sağlarken aşkın nefrete dönüşümünü ve nefretin bazen aşktan da güçlü olabildiğini göstermektedir.

UĞULTULU TEPELER ÖZETİ

Bay Lockwood, mal sahibi Bay Heathclif ‘i ziyaretten yeni dönmüştür. “Burası sahiden epey güzel bir yer! Bütün İngiltere’yi dolaşsam, kalaba­lığın uğultusundan bunca uzak bir çevre bulabileceğimi hiç sanmıyorum. İnsanlara uzak duran biri için tam bir cennet burası” diye düşünmektedir. Bay Lockwood at üzerinde Bay Heathclif’ ile karşılaşarak ona,  “Bay Heathclif,  “ben yeni kiracınız Lockwood, Sizi ziyaret etmekten şeref duyuyorum” diye kendisini tanıtıp şöyle devam eder. “Buraya gelir gelmez, sizi ziyaret etme onuruna ermek istedim. Merak ettiğim, Thrushc- ross Grange’e kiracı olarak gelmekte bunca üsteleyişimin sizi hu­zursuz edip etmediğini öğrenmekti. Dün duyduğuma göre, kimi kaygılarınız varmış.” Der. Mülk sahibi Bay Heathclif,” Thrushcross Grange kendi malimdir, bayım! Kimsenin beni huzursuz etmesine izin veremem, olabildiğince… İçeri buyrun!» diye cevap verir.  Bay Heathclif, misafirini içeri alırken uşağına seslenir” «Joseph, Bay Lockvvood’un atını al; sonra da şarap getir.»

Joseph, Bay Heathclif ‘in tek yardımcısıdır. Yaşlı ama gücü kuvveti yerinde bir adamdır. Joseph, Bay Lockwood’un atını alırken, ters ters: «Tanrı yardımcımız olsun!» diye söylenir.

 “Uğultulu Tepeler” Bay Heathclif’in oturduğu bu yerin adıdır. Gerçekten de burası kuzey rüzgârlarının estiği bir yerdir. Burasının havası çok temiz, insanı zinde tutacak biçimde güzeldir. Bay Heathcliff’in malikânesi dayanıklı yapmış, daracık pencereleri duvarların içine sağlamca oturtulmuş, köşeler de kocaman taşlarla pekiştirilmiş oldukça sağlam bir binadır.

.Bay Lockwood , Bay Heathcliff’in malikânesini  hayranlıkla izler. Kabartma resimleri, çocuk resimlerini ve aralarında 1500 yazısı ile “Hareton Earnshaw” adını görür. Evin tarihini öğrenmek ister ama ev sahibinden çekinmektedir. “Bu konuda birkaç kelime edebilir, somurtuk evsahibinden buranın kısa bir tarihçesini öğrenmek isteyebi­lirdim ama, onun kapıdaki tavırları benden ya içeriye girmemi, ya da çekip gitmemi beklediğini belirtiyordu. Benim ise evin içini görmeden onun sabrını taşırmak gibi bir isteğim yoktu.”

Oturma odasına girerler. Burası kuzeyli bir rençperin odası gibidir. Ev ile ev sahibi arasında hiçbir bağlantı yoktur. “Bu ev, eşyalar, kuzeyde doğup büyümüş, kısa pantolonlu, inatçı görünüşlü kendi halinde bir çiftçinin olsaydı hayret etmeye değecek bir şey bulunmazdı.”

Bay Heathclif bir köy ağası gibidir. Herkesten uzak duran bir köy ağası… “Bay Heathcliff, çevresiyle de, hayat biçimiyle de eksiksiz bir çelişki oluşturuyor. Dış görünüşüyle bir çingene gibi ama giyimiyle, tavırlarıyla bir beyefendiye benzer, yani bir köy ağası ne kadar be­yefendi olabilirse o kadar… Biliyorum ki onun içine kapanık olması duygularını ele vermekten, karşılıklı kibarlık gösterilerinde bulunmaktan hoşlanmamasın­dan kaynaklanıyor. Onun sevgisi de, kini de aynı derecede gizli olacaktır; ama tekrar sevilmeyi de, nefret edilmeyi de bir tür küstahlık gibi görecektir. Hayır, ben de çok ileri gidiyorum, kendi özelliklerimi rahatça ona mal ediyorum”

Bay Lockwood bir sandalyeye oturur. Şarap içer, sohbet ederler. “Ocaktaşının yanında, ev sahibimin yöneldiği sandalyenin kar­şısında bir yere oturdum, ortalığa çöken sessizliği yavrularının yanından uzaklaşan dişi köpeği okşayarak geçiştirmeye çabala­dım. Köpek de, dudakları kıvrılmış, beyaz dişleri sulanmış, tıpkı bir kurt gibi ayağımın arkasını ısırmaya hazırlanıyordu. Heathcliff köpeğe bir tekme atarak hayvanı kovaladı ve Bay Heathcliff aşağı inmişti. “Köpek öfkeyle kucağıma atıldı. Onu geri itip hemen masanın arkasına çekildim. Bu olay, bütün sürüyü ayaklandırmıştı. Yarım düzine, farklı boylarda, değişik yaşlarda dört ayaklı canavarlar, gizlendikleri köşelerden çıkıp ortaya geldiler. Topuklarımın, paltomun eteklerinin çekiştirildiğini hissedi­yordum. Saldırıların şiddetlice olanlarını ocağın demiriyle, olabil­diğince püskürtmeye çalışıyordum, bir yandan da huzura kavuş­mak için evdekilerden yardım istemek niyetiyle bağırmaya başlamıştım. Heathcliff’le adamı, soğukkanlı bir şekilde çıkıyorlarken tombul bir kadın, elindeki tavayı sallayarak köpekleri kovalamıştı.

Bay Heathcliff: «Ne saçmalıklar oluyor burada?»«Ne saçmalıklar olmuyor ki!» diye mırıldandım.«Cin çarpmış bir domuz sürüsü bile sizin şu hayvanlarınızdan daha berbat bir ruh taşıyamazlar, beyefendi. Konuklarınızı aç kaplanların ortasına bıraksanız daha iyi edersiniz.» Şişeyi önüme koyup masayı düzeltmeye çalışırken: «Onlar hiçbir şeye karışmayan kimselere dokunmazlar,» dedi. «Köpek­lere uyanık olmak yaraşır. Bir bardak şarap ister misiniz?»

«Hayır, teşekkür ederim.»

«Isırmadılar ya?»

«Öyle bir şey olsaydı, ısıranın icabına bakardım.»Heathcliff rahatlayarak gülümsedi:«Hadi, hadi, Bay Lockwood,» dedi, «korktunuz. Biraz şarap için. Bu eve o kadar nadiren konuk gelir ki, ben de, köpeklerim de onlara nasıl davranacağımızı bilemeyiz. Sağlığınıza, efendim.»

Bay Lockwood, Bay Heathcliff’i tanıdıkça şaşılacak derecede insancıl olduğunu düşünmeye başlamıştır.  “O da sanırım iyi bir kiracıyı öfkelendirmenin aptalca bir iş ol­duğunu düşünmüştü ki sizli-bizli konuşmayı bırakmış, beni ilgi­lendireceğini sandığı konularda içten bir ifadeyle konuşmaya başlamıştı. Konu da benim herkesten uzak yaşamak için seçti­ğim bölgenin iyi ve kötü yanlarıydı.”

Bay Lockwood,  ertesi gün onu yeniden ziyaret edebileceğini söyleyerek evden ayrılır. Hava soğuk ve sislidir. Uğultulu Tepeler’e gitmektense çalışma odasında, ocağın başında geçirmeye karar verir. Ama yemekten sonra, odaya girdiğinde, bir hizmetçi kızın, fırçalar, süpürgeler arasında odanın ortasına diz çökmüş olduğunu görür. “ Bu görüntü beni hemen geri dönmeye yöneltti; şapkamı aldım, yedi kilometrelik bir yolu yürüdükten sonra, Heathcliff’in bahçe kapısına vardım da, tam bu sırada lapa lapa yağmaya başlayan karın tüy gibi serpintilerinden kurtuldum.”

Kapının tokmağını hızla vurur. Kimse sesini duymaz.” O kel tepe üstündeki toprak dondan katılaşmıştı. Hava da beni iliklerime kadar titretti. Zinciri kaldıramayınca, üstünden at­ladım, iki tarafı böğürtlenli o taş yoldan koşarak kapıya geldim, parmaklarım uyuşuncaya, köpekler ulumaya başlayıncaya ka­dar da sürekli kapıya vurdum. İçimden: «Sefiller!» diye mırıldanıyordum.”

Son kez deneyeyim derken bir delikanlı gelir onu, oturma odasına alır. Orda bir de bayan vardır. Evin hanımı diye düşünür. Konuşmak ister ama pek ilgi göremez. “Başımla selamladım, oturmamı söylesin diye bekledim. Ka­dın, koltuğuna yaslanarak bana baktı, hiç sesini çıkarmaması bir yana, oralı bile olmadı. «Hava epey sert,» dedim. «Uşaklarınızın ilgisizliğinin cezası­nı ne yazık ki kapınız çekiyor, Bayan Heathcliff. Onlara sesimi duyuruncaya kadar kapıyı epeyce hırpaladım.»  Ev sahibi gelir. Yemeğe otururlar. Yemekte evin hanımı diye düşündüğü kişinin Bay Heathclif’in gelini olduğunu öğrenir. Bu kadın kişinin Bay Heathclif’in Ölmüş oğlunun eşidir.  “Kadın ağzını hiç açmadı. Ben ona baktım, o bana baktı. Ba­kışlarını benden ayırmıyordu. İlgisiz, sevimsiz, insanı utandıra­cak, bezdirecek bir ifadeyle bakıyordu. Delikanlı, uğultulu bir sesle: «Oturun,» dedi. «Beyefendi de birazdan gelir.»

Kapıyı açan delikanlı ise Hareton Earnshaw ‘dır. Kar ortalığı doldurmuş, hava kararmıştır. Ev sahibi ile delikanlı işlerinin başına dönmüştür.  “Kadın yerinden kalkıp ocağın rafındaki boyalı çay bardakla rından ikisini almaya uzanırken: «Evden çıkmamalıydınız,» dedi.

Daha önce kadın gölgede kalmıştı; şimdi ise onu belirgince görebiliyordum. Zayıf, çocuksuydu, genç kızlık çağını yeni geç­miş olmalıydı: Bedeni güzeldi, yüzü de şimdiye kadar gördüğüm küçük yüzlerin en tatlısıydı. Lepiska… hayır, altın sarısı bukleler ince boynuna doğru sarkıyordu, bakışları biraz daha uysal ol­saydı, onlara kimse dayanamazdı… Ama, Tanrı’ya şükür, bu gözlerdeki tek ifade, küçümseme ile çaresizlik arası, bu gözlere hiç de yakışmayan bir ifadeydi.”

Tipi kar ve çamurdan Bay Lockwood evine nasıl döneceğini düşünür. Bay Heathclif’ten yardım ister. Havanın bu şartlarında evine dönmesi çok zordur. Nihayet geceyi orada geçirmesine karar vermişlerdir. Uyku vakti geldiğinde Kâhya kadın Zillah onu bir odaya çıkarır. Bu oda ev sahibinin kimsenin yatmasına izin vermediği özel bir odadır.

Yıllardır bu odada kimsenin kalmadığını öğrenir. Sebebini sorar ama kimseden bir cevap alamaz. Kâhya kadın iki yıldır burada çalışıyordur. Çıktıkları be esrarengiz Oda hoşuna gider. Kendini güvende hisseder. Mumu pencerenin pervazına yerleştirirken Pervaz üzerinde kazınmış sözcüklerin olduğunu görür

Bu yazılarda, Catherine Earnshaw, Catherine Heathclif ve Catherine Linton ‘dur. Kayıtsız bir tavırla tekrar tekrar okur. Catherine Earnshaw, Heathclif, Linton… Uyumaya çalışır fakat Catherine aklına takılmıştır. Kalkar, köşedeki kitapları inceler. Kitaplığın Catherine ‘ya ait olduğunu anlar. Alır, okur. İçinde Catherine’ ya karşı bir ilgi uyanır. Kitapların içindeki yorumları, notları okumaya başlar: “ Berbat bir pazar günüydü. Babamın gelmesini istiyorum. Hindley çok iğrenç bir adam. Heathclif’e çok kötü davranıyor. Bay Hindley onun bizimle yemek yemesine izin vermeyecekmiş. Birlikte oynamayacakmışız. Babam onu çok şımartmış. Ant içmiş, onu yola getirecekmiş.”

 Bu notları okurken uykuya dalar. Rüyasında pencerede donmuş bir kız görür. Bu Catherine’dir. Çığlık çığlığa uyanır. Ev sahibi odaya gelir. Bu odada uyumasına izin verdikleri için çok sinirlidir. Misafirini aşağıya gönderir. Kendi de bir çocuk gibi gözyaşlarına boğulur:” Cathy gel, lütfen gel sevgilim.” diye pencerede yalvarır.

Daha sonra Joseph’i yanına katarak Bay Lockwood’un evine dönebilmesini sağlarlar. Bay Lockwood evine döndüğünde evinde büyük bir telaşın olduğunu görür. Çünkü herkes onun donarak öldüğünü düşünmektedir. Bay Lockwood bitkin bir vaziyette çalışma odasına çekilir. Bay Lockwood’un içini artık bir merak salmıştır. Akşam yemeğini getiren kâhya kadını karşına alır. Merakını gidermeye çalışır.

Önce dul gelini sorar. Onun kızlık adı Catherine Linton’dur. Yani kiracısı olduğu bu evin rahmetli mal sahibinin kızıdır. Heyecanlanır. Ama bu Catherine, anılarını okuduğu kız değildir. Hareton ‘u sorar. Onun da rahmetli Bayan Linton’un yeğeni olduğunu öğrenir. Yani Uğultulu Tepeler’de gördüğü genç dul bayan ve delikanlı kuzendir. Ayrıca Bay Heathclif. Bay Linton’un kız kardeşiyle evlenmiştir.

Bay Heathclif’in hikâyesi ise şu şekildedir. Wuthering Heights, “Ugultulu Tepeler”  adı verilen evin sahibi Earnshaw, Liverpool’dan 6 yaşında esmer bir erkek çocuğuyla dönmüştür.  Heathcliff adını taktığı, soyadı olmayan bu çocuğu oğlu Hindley ve kızı Catherine ile birlikte, kendi çocuğuymuş gibi büyütmek ister.

Fakat Catherine ile Heathcliff kısa zamanda birbirlerine âşık olur.  Babaları öldükten sonra Catherine’nin ayyaş ağabeyi Hindley, Heathcliff’e eziyet ederek ona sıradan bir uşakmış gibi davranır.

Heathcliff, Catherine’nin onun gibi “ soy ismi olmayan ve sığıntı “  biriyle evlenmesinin kendisini küçük düşüreceğini duyar. Bunun üzerine Wuthering Heights’tan kaçar. 3 yıl ortadan yok olduktan sonra, varlıklı bir adam olarak geri döner.

Bu arada Catherine -  Trushcross Grange denilen - komşu malikânenin sahibi genç Edgar Linton ile evlenmiştir. Catherine ile Heathcliff karşılaşınca aralarındaki tutku yeniden alevlenir.

Fakat Catherine kendi adını taşıyan kızını doğurduktan sonra ölür. Heathcliff de Edgar Linton ‘a kötülük olsun diye, onun kardeşi İsabella ile evlenir. İsabella’dan, dayısının adı verilen bir oğlu olur. Aradan 20 yıl kadar geçer ve Heathcliff, Earnshaw ailesinden de, Linton ailesinden de öcünü almayı sürdürür. Yine sırf kötülük etmek amacıyla kendi oğlunu, Edgar Linton ‘un ve Catherine’nin kızı Cathy ile zorla evlendirir. Earnshaw ile Linton ailelerinin malına mülküne, yani Wuthering Heights ile Trushcross Grange ‘e el koymanın da yolunu bulur. Kendisine yapılan eziyetlerinin hıncını almak için, Hindley Earnshaw’a da, oğlu Hareton’a da bir köpek muamelesi yapmaktadır. Oğlu öldükten sonra, Heathcliff’de ölür.

KAYNAKÇA 

[1]  https://www.kitapozeti.org/roman/1126-u%C4%9Fultulu-tepeler-kitap-%C3%B6zeti.html

[2] https://tr.wikipedia.org/wiki/U%C4%9Fultulu_Tepeler

[3] https://edebiyatvesanatakademisi.com/post/jane-eyre-romani-hakkinda-ve-ozeti-charlotte/84587

[4] https://tr.wikipedia.org/wiki/U%C4%9Fultulu_Tepeler