01.04.2025
Unvan ve Elvân Nedir Kökeni Anlamları
Unvan sözcüğü esasında “bir kimsenin işi, mesleği, payesi, memuriyeti, görevi, sanı, tüzelkişinin veya bir firmanın adı, yazı başlığı, başlık ” anlamlarında olsa da halk dilinde elvan taslamak, çalım satmak, övünmek, gösteriş yapmak [1] manaları ile de kullanılmıştır. ( Bkz Unvan Nedir Kökeni Sözlük Anlamları-- San Unvan Nedir )
Elvân ألوان sözcüğü de Arapça kökenlidir ve “ lwn” لون kökünden gelir. Sözlük anlamları ise alaca, çok renkli, renk renk, parıltı “ anlamlarındadır.
Övünmek, çalım satmak, elvan taslamak, böbürlenmek anlamları ile kullanılan unvan sözcüğü halk dilinde ” ulvan” ve” elvan “şeklinde de kullanılmıştır. Unvan, elvan veya ulvan sözcükleri bu manalarda kullanılınca afra, tafra, çalım satmak, böbürlenmek, övünmek, kendisini olduğundan parıltılı göstermek sözcükleri ile eş anlamlı olarak kullanılmış olur. ( bkz Tafra Nedir Afra Tafra Çalım Satmak )
Yağma edip akl u fikrimiz aldı
Bir nâzik edâlı elvanlı güzel
Lütfedersin sen gelirsen mürde cisme cân gelir
Nâme yazıp gönderirsen bendene unvân gelir. Necati
Necati bu şiirinde unvan sözcüğünü mektup veya name başlığında yazılan hitap anlamı ile birlikte şan ve şereflenme anlamında da kullanmıştır.
Bu günlerde n’ola ahbâba unvân eylesem Ârif
Küleh geç turfa- fermâ- yı rüsûm-ı nahvetim şimdi . Kastamonulu Reisülküttap Arif Efendi. [2]
[1] A.T. Onay, Eski Türk Edebiyatında Mazmunlar, MEB, 1996, s. 487
[2] A.T. Onay, Eski Türk Edebiyatında Mazmunlar, MEB, 1996, s. 487
Yorum Yapmak için Kayıt Olun veya Giriş Yapın