Yılmaz Gruda 

Yılmaz Gruda (d. 14 Temmuz 1930, İstanbul) Tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu, şair, oyun yazarı, çevirmen.

Tam adı Ahmet Yılmaz Gruda’dır. Babası Hasan Bey, annesi Emine Mediha Hanım'dır.

Yılmaz Gruda, İstanbul'da doğup büyüdü. Anne ve babası ayrıldığı için 5 yaşında iken Ankara'ya göç etti, Ankara’da ticaretle uğraşan babasının yanında büyüdü. Küçük yaşlardan beri okuma yazmaya meraklıydı.  İlk şiirlerini 1945'te şiir yazmaya başlamış ilk şiiri olan "Memoya Mektup", Yağmur ve Toprak dergisinde yayımlanmıştı. İlk romanını da lise yıllarında yazmış bu romanı Gerçek Gazetesinde tefrika edilmiş, ancak bu gazete kapanınca romanı yarım kalmıştı. ( DOÇ. DR. M. FATİH KANTER, http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/gruda-yilmaz )

Oyunculuk dışında birçok meslekle uğraştı.  Ankara Ticaret Lisesi’ndeki eğitim sürecini yarıda bırakarak devlet memuru oldu. Bir süre bankada çalıştı. 

Gruda’nın yazdığı şiirler, 1950′li yıllarda, çeşitli dergilerde yayımlanmaya başladı. İlk şiirleri Yağmur ve Toprak, Yeryüzü, Kaynak, Mavi, Şairler Yaprağı, Varan, Şimdilik, Yeni Ufuklar, Pazar Postası, Yelken, Dost, Yeditepe, Varlık dergilerinde şiir ve tiyatro üzerine yazıları yer aldı.[1]

1956 yılında İstanbul’a döndü Sabah gazetesinde muhasebecilik yaptı. Ve İstanbul Cep Tiyatrosu’nda başlayan oyunculuk yaşamını tekrar Ankara’ya dönerek Ankara Devlet Tiyatrosuna ait Küçük Tiyatro’da devam etti. Attila İlhan ve Prof. Dr. Özdemir Nutku ile birlikte Mavi hareketini oluşturan şairler arasına katıldı. ( bkz  Maviciler Topluluğu Şiir Anlayışı)

Ankara Meydan Sahnesi ve Nisa Serezli topluluklarında da görev yaptı. [2] Devlet Tiyatrosu, Mücap Ofluoğlu Tiyatrosu, Çuvaldız Kabare Tiyatrosu, Nisa Serezli-Tolga Aşkıner Tiyatrosu kadrolarında çalıştı. [3]100'den fazla oyunda oynayıp bir o kadar oyunu da yönetti. 

Rol aldığı oyunlar arasında Eugene O’Neill’den Kara­ağaçlar Altında (1957), Brandon Thomas’ tan Teyzesi (1957), Bevan-Trzcinski’den Kamp 17 (1957), Macchiavelli’den Aşk Otu (1958), Turgut Özakman’dan Duvarların Ötesi (1959), Gogol’den Müfettiş (1959), Refik Erduran’dan İkinci Baskı (1961), Alec Coppell’dan Gazebo (1961), Haldun Taner’den Günün Adamı (1961), Agatha Christie’den Fare Kapanı (1962), Peter Ustinov’dan Romanoffla Jülyet (1962) rol aldığı oyunların bazılarıdır. [4]

Bu tiyatroda sahne alırken Ayşen Gruda ile tanışıp evlendi bu evliliklerinden Elvan adlı kızları dünyaya geldi. [5] Daha sonra İstanbul’a dönerek oraya yerleşti. Ayşen Gruda’dan boşandıktan sonra Türkan hanımla evlendi. Reklam sektörüne atılarak bir müddet bu iş kolunda mücadele verdi.

Bir süre yeniden memurluk hayatına dönüp, muhasebecilik yaptı. Muammer Karaca tiyatrosunu yönetti. Ayşen Gruda’nın eski eşi olan sanatçı, aynı zamanda seyirlik tiyatro oyunları da yazıp, çeviriler yaptı.  Gruda’nın eserlerinde geleneksel Türk tiyatrosu ve Çehov etkisi açıkça görülür. Sanatçının yayımlanmış eserleri bulunmaktadır. Kamera önünde ve pek çok filmde rol alan sanatçı yaklaşık olarak 250 sinema filminde rol aldı. Gelmiş geçmiş bütün rejisörlerle çalışmış olan Yılmaz Gruda, sinema ve dizi filmlerde rol almaya devam etmektedir.[6]  İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne ait Muammer Karaca Tiyatrosu’nu da yönetti.

EDEBİ HAYATI
Efendiler Lütfen Şapkanızı Çıkarın (1958), Susanların Sonu (1960), ve Körün Gözü (1960) oyunlarını yazdı. 1959'da Dokuz Dağın Efesi ile sinemaya yöneldi ve yüzlerce filmde rol aldı. Gen-ar Tiyatrosu, Gruda’nın tiyatro oyunları: Başkent Tiyatrosu, Erden Ener Tiyatrosu, Haldun Dormen Tiyatrosu, İstanbul Devekuşu Kabare, Enis Fosforoğlu Tiyatrosu, Ankara Küçük Meydan Sahnesi, Ankara Büyük Meydan Sahnesi, Ayfer Feray Tiyatrosu, İnseller Tiyatrosu, Çuvaldız Kabare, Nisa Serezli ve Tolga Aşkıner Tiyatrosu, Ulvi Uraz Tiyatrosu, İstanbul Beşiktaş Halkevi Tiyatrosu, Yenişehir Topluluğu, Ankara Maltepe Komedi Tiyatrosu, Orhan Elçin Tiyatrosu, İstanbul Üç Maymun Kabare, İstanbul Sandviç Tiyatrosu gibi kültür merkezlerinde sergilendi.  ( DOÇ. DR. M. FATİH KANTER, http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/gruda-yilmaz )
Tek kişilik oyunlarında geleneksel Türk tiyatrosundan esinlendiği bir oyunculuk an­layışı ortaya koyarak sahneler­de ve televizyonda meddah gösterileri de gerçekleştirdi. Uzun yıllar reklamcılık alanında çalışanYılmaz Gruda çok yönlü bir sanatçı olarak  Türk edebiyat tarihi, Türk sineması ve Türk Tiyatroculuğunda kendine yer açmış bir sanatçıdır.

Yılmaz Gruda, Mavi hareketi içinde yer almış, kendine özgü şiirleriyle dikkati çekmiş, toplum­sal gerçekçi anlayıştaki şiirlerini Çarmıhtaki Yeni Mehmet (1963) ve Kuyumcular (1980) adlı kitaplarında toplamıştır.

Yılmaz Gruda, 1960 kuşağı şairleri içinde yer alır.

Ödülleri:
* Cumhuriyet Gazetesi, Yunus Nadi ödülü, 2003, şiir dalında birincilik, Marathon "Bir Uzun Koşu"
* Behçet Aysan Şiir ödülü, 1999, Çerçi Zeus
 

Eserleri:

* Bir Başka O - Oratoryo, Kaynak Yayınları, Şubat 2007,

* Manzum Nasreddin Hoca Fıkraları, Kaynak Yayınları, Haziran 2006,

* Marathon "Bir Uzun Koşu", Bilgi Yayınevi, Haziran 2002,

* Çerçi Zeus - Bir Çağdaş Mitoloji Denemesi, Öteki Yayınevi, 1997,

* Çarmıhtaki Yeni Mehmet, Öteki Yayınevi, 1997,

* Camdaki Düşman, Öteki Yayınevi, 1996,

* Bir Çürümüş Kent Belgeseli, Serander Yayınları, 2002,

* Tek Perdelik Dokuz Oyun, Anton Çehov, Bilgi Yayınevi, 1994,

* Şu Bizim Tiyatromuz, 1976

* Kül Altındaki Kor, Anton Çehov, 1993

Filmografisi:

Kavak Yelleri - 2007
Yabancı Damat - 2004
* Gözlerinde Son Gece - 1996
* Aylaklar - 1994
* Meryem Ve Oğulları - 1977
* Tek Başına - 1976
* Arabacnın Aşkı - 1976
* Su Perisi Elması - 1976
* Güngörmüşler - 1976
* Kana Kan - 1976
* Şoför - 1976
* Aşk Dediğin Laf Değildir - 1976
* Kuklalar - 1976
* Vur Tatlım - 1975
* Diyet - 1975
* Nereden Çıktı Bu Velet - 1975
* Kartal Yuvası - 1974
* Fedai - 1974
* Sevda Yolu - 1973
* Cano - 1973
* Bebek Yüzlü - 1973
* Zulüm - 1972
* Suya Düşen Hayal - 1972
* Bir Kadın Kayboldu - 1971
* Ölünceye Kadar - 1970
* Herkesin Sevgilisi - 1970
* Ağlayan Melek - 1970
* Bomba Ahmet - 1970
* Kanun Benim - 1966
* Karakolda Ayna Var - 1966
* Affetmeyen Kadın - 1964
* Rüzgar Zehra (Sünger Avcıları) - 1963
* Kader Yolcusu - 1961
* İstanbul'da Aşk Başkadır - 1961
* Suçlu Aşıklar - 1961
* Gecelerin Ötesi - 1960
* Düşman Yolları Kesti - 1959
* Dokuz Dağın Efesi - 1958
 

KAYNAKÇA  

·         [1] Anonim, Yılmaz Gruda, https://www.biyografim.net/yilmaz-gruda-kimdir, son erişim, 21-11-2012

·         [2] https://tr.wikipedia.org/wiki/Y%C4%B1lmaz_Gruda

·         [3] DOÇ. DR. M. FATİH KANTER, http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/gruda-yilmaz )

·         [4]  Anonim, Yılmaz Gruda Kimdir,2013mersin.net/yilmaz-gruda-kimdir.html son erişim, 21-11-2012

·         [5] AYHAN HÜLAGÜ, Küçük rollerin büyük oyuncusu: Ayşen Gruda,.zaman.com.tr/Pazar, 21 Ağustos 2011

·         [6]com/biten-diziler/4829162-rustem-abi-yilmaz-gruda-nin-roportaji.html, son erişim, 21-11-2012