18.06.2011
Resim alıntı: TDİA Bursalı Ahmed Paşa Divan’ının ilk sayfası (Süleymaniye Ktp., Ayasofya, nr. 3947)
Zamanında Sultânü’ş-şuarâ (şairlerin sultânı) ünvanını almış olan Ahmed Paşa, gazel ve kaside türünde öne çıkmış, üslubu, lisanı, zengin hayali sayesinde XV. yüzyılda Şeyhî’den sonra Türk şiirinin en büyük şairi sayılmıştır (Köprülü 2009: 379). Ahmedî, Şeyhî, Atâî ve Melihî gibi kendinden önceki şairlerin tesiri altında kalmakla beraber gazel ve kasideleri ile onları geride bırakmıştır. [1] Kendinden önceki şairlere söylediği nazirelerle edebiyatımızda nazirecilik geleneği başlatan büyük bir şair olmuştur. [2]
Ahmed Paşa, kendinden önceki şairlerin bir şiirini daha güzel söylemek hevesiyle nazirecilik çığırı açan bir şairdir. Pek çok şair de onun şiirne nazireler yazmışlardır. Cem Sultan, Mihri Hâtûn, Sa’dî-i Cem, Nizâmî, Necati, Âhî, Lâmiî, Zâti ve Bâkî onun şiirlerine nazireler yazmışlardır. (Banarlı 2001: 465).
Divanında nazirelere ve çok başarılı tarih düşürmelere yer vermiştir. Sehî Tezkeresi’nde Leylâ vü Mecnûn adlı bir mesnevî yazdığı da rivayet edilmekle beraber, Ahmed Paşa’nın elimizde bulunan yegâne eseri, mürettep Divan’ıdır. Bu divanın Sultan ikinci Bâyezid’in emriyle tertip etmiştir.[3]
Ahmed Paşa’nın tek eseri hacimli divanıdır. Divanı, 40 kaside, 351 gazel, 2 tercî-i bend, 1 terkîb-i bend, 1 murabba, 48 kıt’a, 47 müfred, Arapça, Farsça, Türkçe bazen karışık, çoğunlukla ayrı yazılmış 28 tarih manzumelerin den oluşur. Mesnevî tarzında yazılmış toplamı 154 beyti geçmeyen üç şiir vardır. Bunlardan 120 beyitlik olanı dibacedir. Eserde muhtelif şekillerde 9 Arapça, 28 Farsça; kasîde ve gazel kısımlarının başında yine Arapça olmak üzere ikişer beyitlik iki şiir bulunur.[4]
Ahmed Paşa Dîvân’ı Ali Nihad Tarlan tarafından yeni harflerle yayımlanmıştır (Ahmed Paşa Divanı, İstanbul 1966, Ankara 1992). Harun Tolasa, divanın tahlilini neşretmiştir (Ahmet Paşa ‘nın Şiir Dünyası, Ankara 2001)
Ahmet Paşa Divanı Seçilmiş Şiirleri
Ahmet Paşa Hayatı Edebi Kişiliği
Şeker Ahmet Paşa Hayatı ve Resim Anlayışı
Kerem Redifli Kasidesi II Ahmet Paşa
Kerem Redifli Kaside I Ahmet Paşa
Dilediğiniz şiiri İçin linke tıklayınız
· Ahde vefâ eylemedün öyle mi (Gazel)
· Áşık-ı şurìdeler ‘Àlemde şâhed-bâz olur
· Bî-dilem dilsitândan ayrıldum (gazel)
· Bir dil mi kalmışdur bu tîr-i gamzeden kan olmamış (Gazel)
· Cân bana bâr-ı girân olurdı cânân olmasa (Gazel)
· Cihân güzelleri hep bî-vefâimiş bildük
· Çin-i zülfün miske benzettüm hatasın bilmedüm
· Çün tarìk-ı ‘ışk-ı canandır sıratü'l-müstakìm
· Dil ki gözün sihrine meftûn değil (Gazel)
· Dilegüm bu durur Hak’dan murada irmesün engel
· Dost bağından belalı bülbüle bir gül yeter
· Ey fitnesi çok kavli yalan yandum elünden (Gazel)
· Eyâ peri nicesin hoş musun safâca mısın (Gazel)
· Feryâd Ü Nâlem İşidüb Ey Yâr Kaçma Gel (Gazel)
· Göñlümi hûn itdi tìrüñ iy kemân-ebrû nigâr
· Göñlümi hûn itdi tìrüñ iy keman-ebru nigâr
· Gözüni süzme bîmâr öldürürsin (Gazel)
· Gül yüzünde göreli zülf-i semen-sây gönül (Murabba)
· GÜNEŞ KASİDESİ Der-Medh-İ Sultan Mehmed Han
· Her kimin kim hem-demi gül yüzlü bir cânân olur
· Hikâyet-i gam-ı hicrân-ı yârı mı diyelüm
· Karar u sabrum alan zülf-i bî-karârundur (Gazel)
· Kaside Der-medh-i Sultan Mehemmed Hân
· Kaside: Taht urup tâk-ı felekde hüsrev-i hâver güneş
· Kıt'a
· KITA
· Meh-i burc-ı şeref tutuldı dirler
· Mıŝr-ı ħüsnüŋ ħaėı ey Yūsuf-ı KenĆān-ı Mıŝır
· Öldürür gözlerin ey yâr elimden ne gelir
· Ser-nâme-i mahabbetı cânâna yazmışım
· Ser-nâme-i mahabbeti cânâna yazmışam
· Sernâme-i muhabbeti cânâne ( izahlı)
· Siḥr-i ġamzeñden olur şeydâ göñül bî-ḫâb göz
· Subh-dem her gice ağyar ile ol yâr oturur (Gazel)
· Şol kara kaşın çatıp gönlüm hilâl etmek neden
· Şöyle âlem-tâb olur ruhsâr-ı cânân her gece
· Târîh-i Feth-i Kal’ A-i Ermenek (Tarih)
· Târîh-i Feth-i Kala-i Ermenek (tarih
· Yersâ Baz-ı Evlâd-ı Asdıkâî (kıt’a)
· Yine bî-çâre gönül hasretle yâre gider
· Yine bu cevr ü cefâlar bize cânâ neyiki (Gazel)
KAYNAKÇA
[1] Sıtkı NAZİK, AHMED PAŞA’NIN “ELİMDEN NE GELİR” REDİFLİ İKİ GAZELİ VE DİVAN EDEBİYATINDA ÇARESİZ ÂŞIK İMAJI, Turkish Studies – Volume 6/3 Summer 2011, p.1679-1696 TURKEY
[2] https://edebiyatvesanatakademisi.com/post/ahmet-pasa-hayati-edebi-kisiligi/75870
[3] Sıtkı NAZİK, AHMED PAŞA’NIN “ELİMDEN NE GELİR” REDİFLİ İKİ GAZELİ VE DİVAN EDEBİYATINDA ÇARESİZ ÂŞIK İMAJI, Turkish Studies – Volume 6/3 Summer 2011, p.1679-1696 TURKEY
[4] Ali Nihad Tarlan ,Ahmed Paşa Divanı, İstanbul 1966, Ankara 1992
Yorum Yapmak için Kayıt Olun veya Giriş Yapın