Bibliyografya Hazırlama Bibliyografi Örnekleri
BİBLİYOGRAFYA- BİBLİYOGRAFİ
Kitap ve makalelerin adlarını, yıllarını, sayfa sayılarını, nerede yayınlandıklarını veya ne işe yaradıklarını açıklayan eserlerdir. Milli kütüphane tarafından periyodik olarak çıkartılan Türkiye bibliyografyası buna örnek olarak verilebilir. bir diğer adı bibliyografi’dir. Bibliyografinin diğer bir adı da bibliyografyadır. Bibliyografiler bir eserin nerede ne zaman yayınlandığını; sayfa sayısını ne işe yaradığını ya da yarayabileceğini açıklayan metinlerdir.
Tam olarak bir anlatım türü denemez çünkü anlaşıldığı üzere diğer anlatım türlerinden farklı olarak sadece kitaplar hakkında ya da eserler hakkında en net bilgiyi veren metinlerdir.
Bibliyografiler özellikle bilimsel eserlerin sonlarında yer alan kaynakçalar açısından önemli kaynaklardır.
Bir eserde yapılan alıntıları gösteren, alıntıların yapıldığı kaynak hakkaında bilgi veren, bu bilgiye ulaşmak isteyenleri doğru olarak o kaynağa yönlendirmek amacı hazırlanmış tanıtım dizinidir. Bibliyografyalar alıntı adreslerini verdikleri gibi belirli bir alanda yazılmış kaynakların hepsini sırlamak ve dizin halinde vermek için de yapılırlar.
Bibliyografyalar, belirli bilim dallarında yazılmış olan eserlerin, kaynakların, makalelilerin, kitapların vb tanıtımını yapan listeleme çalışmalarıdır. Bu çalışma ve listelemelerin amacı kaynak bilgi arayışında olanları yönlendirmek, ilgili bilgi kaynaklarına ulaşımı sağlamak maksatlıdır.
Bibliyografya hazırlanırken ilgili konu hakkında yapılmış çalışmaların alfabetik sıralaması veya konunun kendine çözgü niteliklerine göre belirli sırlamalar ve kategoriler şeklinde sıralanması bilgiye ulaşımı kolaylaştıran bir yöntem olarak görülür.
Bibliyografide eserler yazarların soyadları göz önüne alınarak alfabe sırasıyla yazılır. Kitap birden fazla yazarlı ise ilk yazarın soyadı dikkate alınır.
Günümüzde her bilim kendi bibliyografisini hazırlamaktadır. Hatta bilimlerin alt kollarının da bibliyografileri hazırlanmaktadır. Örneğin; Türkiye Türkçesi içinde Anadolu Ağızları ayrı bir çalışma alanıdır. 1867 yılından beri çalışılan bu alandaki basılı yayın adlarını toplama çalışmaları 1940'lardan beri sürmektedir. Böylece Anadolu Ağızları Bibliyografisi oluşmuştur.
Anadolu Ağızlarını araştıracaklar bu bibliyografiler yardımıyla alanlarındaki yazılı kaynaklara ulaşmakta güçlük çekmezler. Ayrıca bir yazarın bütün eserlerinin bibliyografisi hazırlanabilir. Bu anlamda bütün bilim ve sanat dalları alt kolları bilim adamları ve Sanatçılar düşünüldüğünde bibliyografi oluşturmak da ayrı bir bilim alanı olmuştur denilebilir.
Bibliyografya hazırlanırken bilim dalı, konu, kitap veya belirli bir alanla ilgili yapılmış çalışmaların listeleri alfabetik veya kronolojik olarak sıralanırken, bu konu ile ilgili yazılmış kitap, makale ve diğer materyallerin ayrı ayrı başlıklar veya bölümler halinde verilmesi uygundur. Yani kitaplarla makaleleri aynı liste içerisinde vermemek daha doğrudur.
Bibliyografya hazırlanırken dikkat edilecek hususlar:
Kitaplar için :
Kitabın adı, yazarın adı, konusu, bölümleri (varsa) cilt sayısı, baskı sayısı, basım yeri, basım yılı,sayfa sayısı ,Kültür Bakanlığının verdiği ISBN , eserin boyutları fiyatı resimli olup olmadığı kapak kompozisyonu dizgi baskı ve kâğıt nitelikleri verilir.
Örnek:
Nihat Sami Banarlı: Resimli Türk Edebiyatı Tarihi C. 1, 2. bas., Millî Eğitim Bakanlığı Yay., İstanbul, 1971, s. II. , ISBN …
Agâh Sırrı Levend: TDK Yay., Ankara, 1982, s. 250-254 , ISBN…
Mustafa Nihat Özön: Son Asır Türk Edebiyatı Tarihi, Maarif Mat., İstanbul, 1941, s. I-II., ISBN …
Yazar adlarının düzenlenmesinde iki farklı yöntem kullanıldığı görülür. Kimi zaman ad soyad, sırası gözetilirken, kimi zamanda soyadın önce yazılarak hazırlandığı kaynakça ve bibliyografyalar da vardır. Yazar adlarından önce yazarların kariyerleri hakkında bilgi verilmesi de uygundur..
Prof. Dr. Kenan Akyüz, Modern Türk Edebiyatının Ana Çizgileri, AÜ. DTCF Yayınları, Ankara, 1969 , ISBN… gibi.
Bir Makalenin Bibliyografi Bilgisi:
Yazarın soyadı ön adı: AZMUN Yusuf
Eserin (makalenin) adı: Türkmen Halk Edebiyatı Hakkında
Eserin yer aldığı kitap adı: Reşit Rahmeti Arat İçin
Basım yeri: Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları: 19 seri:I Sayı: A 2
Ankara
Basım yılı: 1966
Eserin yer aldığı sayfalar: 32- 83
Eserin boyutları: Orta.
Örnek:
Ömer Faruk Akün: Ertaylan, İsmet, TDV İslâm Ansiklopedisi, C. 11., TDV Yay., İstanbul, 1995, s. 310.
S adık Tural: Edebiyat Tarihi Kavramı ve Edebiyat Tarihçiliğimiz, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, sayı: 1, Samsun, 1986, s. 21-38.
İnceleme yazı türünün belirleyici özellikleri nelerdir?
Yerleştirme eksiksiz olmalı konunun (eserin/kişi/olay/akım...) adı bir eserden alındı ise kaynağının adı kaynaktaki sayfa numaraları basıldığı yer yılı boyutları eksiksiz olarak verilmelidir.
Eserin konusu kısaca fakat içeriğini yansıtacak biçimde verilmelidir. Varsa bölümleri yazılmalıdır.
Yazarı objektif olmalı subjektif bilgiler katmamalıdır.
Bu kurallara bütün yazılı anlatımlarda uygulanacak genel kuralları ekleyiniz.
1888 Abdülhalim Memduh, Tarih-i Edebiyat-ı Osmaniye
191O, Şahabettin Süleyman, Tarih-i Edebiyat-ı Osmaniye
1911, Faik Reşat, Tarih-i Edebiyat-ı Osmaniye
1912, Mehmet Hayrettin, Tarih-i Edebiyat-ı Osmaniye Dersleri
1913, Köprülü-zâde Mehmet Fuat- Şahabettin Süleyman, Yeni Osmanlı Tarih-i Edebiyatı
1913, Köprülü-zâde Mehmet Fuat, Türk Tarih-i Edebiyatı Dersleri-I
1913, Köprülü-zâde Mehmet Fuat, Türk Tarih-i Edebiyatı Derslerinden-II
1922, İbrahim Necmi (Dilmen), Tarih-i Edebiyat Dersleri 2 C.
1923, Ali Ekrem (Bolayır),Türk Edebiyat Tarihi (Devr-i Cedit)
1924,İsmail Habip (Sevük), Türk Teceddüt Edebiyat Tarihi
1925-1926, İsmail Hikmet (Ertaylan), Türk Edebiyatı Tarihi (XIX. Yüzyıldan Meşrutiyet Devrinde Hececilere Dek)
1926,İsmail Hikmet (Ertaylan),Azerbaycan Edebiyat Tarihi
1937, İsmail Hikmet Ertaylan,Çağatay Edebiyatı
1920-1921,Köprülü-zâde Mehmet Fuat,Türk Edebiyat Tarihi
1926,Köprülü-zâde Mehmet Fuat,Türk Edebiyat Tarihi
1929, Agâh Sırrı Levend,Edebiyat Tarihi Dersleri I. C.. (Tanzimat? Kadar ?orma hâlinde)
1931,Sadettin Nüzhet Ergun,TanzimatA Kadar Muhtasar Türk Edebiyatı Tarihi ve Numuneleri
1931 Tahir Olgun,Türk Edebiyatına Dair Manzum Bir Muhtıra
1932,Agâh Sırrı Levend,Edebiyat Tarihi Dersleri I. C. (kitap olarak)
1933,Celâl Tahsin (Boran),Edebiyat Tarihi Dersleri
1931-32,İsmail Habip (Sevük),Edebî Yeniliğimiz II C.
1934,Agâh Sırrı Levend, Edebiyat Tarihi Dersleri-II. C. (Tanzimat Edebiyatı)
1934,Mustafa Nihat Özön,Metinlerle Muasır Türk Edebiyatı
1934,Orhan Rıza (Aktunç),Türk Edebiyatı Tarihi
1938,Agâh Sırrı Levend,Edebiyat Tarihi Dersleri III. C. (Servet-i Fünûn Edebiyatı)
1941,Mustafa Nihat Özön,Son Asır Türk Edebiyatı Tarihi
1941, Hıfzı Tevfik Gönensay - Nihat Sami Banarlı,Türk Edebiyatı Tarihi (Başlangıcından Tanzimat? kadar)
1940,İsmail Habip Sevük, Yeni Edebî Yeniliğimiz II C.
1943,(Hüseyin Nihâl) ATSIZ,Türk Edebiyatı Tarihi (En eski çağlardan başlayarak Büyük Selçukluların sonuna kadar)
1944,Hıfzı Tevfik Gönensay,Türk Edebiyatı Tarihi (Tanzimat?an zamanımıza kadar)
1947-1948,Nihat Sami Banarlı,Resimli Türk Edebiyatı Tarihi 2 C. (Destanî devirlerden zamanımıza kadar)
1949,A. Ferhan Oğuzkan,Türk Edebiyatı Tarihi (Tanzimat? kadar)
1956,Ahmet Hamdi Tanpınar,XIX. Asır Türk Edebiyatı Tarihi
1964,Vasfi Mahir Kocatürk,Büyük Türk Edebiyatı Tarihi (başlangıçtan bugüne)
1969,Kenan Akyüz,Modern Türk Edebiyatının Ana Çizgileri
1969,Hürriyet Gz. Yay.,Türk Edebiyatı Tarihi
1973,Seyit Kemâl Karaalioğlu,Resimli Motifli Türk Edebiyatı Tarihi
1973,Agâh Sırrı Levend,Türk Edebiyatı Tarihi-I.C., Giriş
1976,Necla Pekolcay,İslâmî Türk Edebiyatı II C.
İlgili Linklerimiz
Bibliyografya Tez ve Dipnot Hazırlama Yönergesi
Bibliyografya Nedir Türleri ve Hazırlanışı
Bibliyografya Tanımı Amacı Türleri Hazırlanışı Yrd.Doç.Dr. Recep USLU
MLA Yöntemi Bibliyografya Yazım Kuralları
Bibliyografya Hazırlama Bibliyografi Örnekleri
