Büyük Mal Romanı Konusu Özeti Kemal Tahir

 Büyük Mal  Romanı Kemal Tahir

Büyük Mal adlı roman Kemal Tahir  ’in Çorum üçlemesi olarak anılan roman üçlemesinin son eserdir. Üçlemenin diğerlerini ise Yediçınar Yaylası  ile Köyün Kamburu adlı romanları oluşturur.

Büyük Mal adlı roman ilk kez 1970 yılında yayınlanmış olsa bile Çorum’da hapishanede iken  “Sarı Defter “ adını verdiği defterindeki notlarından ve aklında kalan dinlediği öykülerden esinlenerek yazığı Yediçınar Yaylası , Köyün Kamburu ve Büyük Mal roman üçlemesinin sonuncusudur. ( bkz Yediçınar Yaylası Çorum Üçlemesi ve Kemal Tahir Hakkında Analizler )

Yazarın bu üç romanında da konu Çorum’da geçmekte Yedi Çınar Yaylasındaki ağaların güç ve hâkimiyet mücadelesi bu üç romanının da konusu olmaktadır.

Kemal Tahir, TKP ile olan alakası 1938’de Nazım Hikmet 'le birlikte Donanma Komutanlığı Askeri Mahkemesi davası ve   “Orduyu isyana teşvik” suçlamaları nedenleri ile mahkûm edilmiş, 13 Haziran 1938’den 1950 senesine kadar tam on iki sene, Çankırı, Çorum, Nevşehir, Malatya cezaevlerinde kalmıştı. Çorum Hapishanesinde kaldığı yıllarda Çorumlu mahkûmlardan dinlediği hikâyeler ile Çorum Üçlemesi denilen Yediçınar Yaylası, Köyün Kamburu ve Büyük Mal adlı roman serisini oluşturmuştu. [1]

Kemal Tahir, Büyük Mal adlı romanında, ağalık düzeninin Osmanlı devrinden Cumhuriyet dönemine kadar devam ettiğini idare ve rejim değişse bile ağaların kendi düzenlerini korumayı başardıklarını ortaya koymuş olur.  Feodal yapıdaki Ağalar arasında süren güç mücadelelerinde  ağa, köylü, ağa devlet adamları arasında tesis edilen çıkar ve güç savaşları sırasında dönen rüşvet çarkları ortaya konulurken adaletin güçsüzler üzerinde tesirli olduğu, güçlülere ise adalet sisteminin işlemediği, zenginlerin ve güçlülerin adaleti istedikleri gibi yönlendirebildiğini özellikle vurgulamış olmaktadır.

Büyük Mal Romanının Özeti

Kara Abuzer’in ölünce Emey Hanım üvey oğlu Sülük Bey’le aynı konakta yaşamaya başlar.  Bu konakta Emey Hanım, Sülük Bey, Elif Kız ve hizmetli Güllü de vardır. Sülük Bey, Yediçınar Yaylası’nın ağası olmuş ama  Emey Hanım da  kocasını temsilen bu yayla da söz sahibidir.  Nefise ise  Sülük Bey’in genç karısıdır

Sülük Bey’in en güvendiği adamı kâhyaları olan Zülfikar’dır. Zülfikar kendi evinde yaşamakta ama konağın ve yaylanın işlerine de bakmaktadır. Sülük Bey’in diğer adamları ise  Dersim isyanından kaçıp Sülük Bey’e sığınan  Kara Cumo ve Kara Haso ile karısı Yanık Cennet’ten ayrı yaşayan Genç Osman ‘dır.

Genç Osman, kadın meselesi yüzünden Mümin Pelvan ile kavgalı olup hapse düşmüştür. Pırava’nın Mıstık ise Genç Osman hapse düşlünce onun karısı Yanık’Cennet’e askıntı olmuş ama Yanık Cennet Pırava’nın Mıstık’ı reddetmiştir. Fakat, Sülük Bey’in adamları, Yanık Cennet’in ‘kahpelik’ yaptığını iddia ederek Sülük Bey’i kandırırlar.  

Sülük Bey’in karısı olan ama Nefise, Sülük Bey’den 20 yaş küçüktür. Nefise’nin babası Hacı Kenan kızı Nefise’yi Sülük Bey’e vermiştir.  Ama Nefise, kendi halinde bir köylü genci olan Civanşah’a âşık iken evlendirilmiştir. Civanşah da Emey Hanım’ın Hacı Kenan’ı öldüreceği” haberini, Kenan’a ulaştıran kişi olur. . Dilaver Paşaların Zülfü de Nefise’yi sevmiş, Nefise,  Sülük evlenirken aşkını ilan etmiş ama Nefise öğrenince kocasına sadık olduğunu söyleyerek reddetmiştir.

Hacı Kenan Efendi, Çerkez fedaileri ve Mümin Pelvan ile ittifak kurarak Emey Hanım ve Sülük Bey’in karşısındadır. Dilaver Paşaların Zülfü,  Sülük Bey’in karısı Nefise’ye âşık olduğu için Hacı Kenan’ın tarafındadır. Hacı Kenan da Sülük Bey ortadan kalkınca Nefise’yi ona vereceğini vaad etmiştir. Hacı Kenan, kızı Nefise’yi çıkarları için kullanmaktadır.

Sülük Bey, Çorum valisi, Jandarma komutanı ve banka müdürlerini kendi tarafına çekmiştir.  Onlara Yediçınar Yaylası’nda ziyafetler vermekte, onları hediyeler ve rüşvetler ile idare etmektedir. Bu sıralarda devlet köylülere kredi vermek istemekte ama köylüler teminat vermedikleri için kredi alamamaktadır. Sülük Bey köylülere verilecek kredileri teminat vererek kendi almaktadır. Sülük Bey, kaçakçılarla da iş yapmakta bazen de kaçakçıları yakalattırarak devlet adamlarının güvenini de sağlamaktadır.

Ama Sülük Bey, Mustafa Kemal’e suikast girişiminden sonra tutuklanıp, görev yeri değiştirilir. Sülük Bey, Dersim’e silah gönderdiği ve Çapanoğlu ile işbirliği yaptığı suçlamalarından da kurtulup serbest bırakılır.  

Çorum’un Yediçınar Yaylası’na hâkim olma mücadelesinde karşı karşıya gelen Hacı Kenan Efendi ile Sülük Bey arasındaki çatışma Hacı Kenan’ın, Çerkez fedaileri ile Sülük Bey’i öldürtmesi ile sonuçlanır. Fakat bu olayda Dilaver Paşaların Zülfü’nün de parmağı olması ihtimali ortaya çıkmıştır.  Fakat Ama Hacı Kenan rüşvetle hapisten çıkmayı başarmıştır.  Bu defa da Hacı Kenan ile Emey Hanım savaşı başlamıştır.

Sülük Bey’in öldürülmesinden sonra karısı Nefise,  miras hakkı için dava açar.  Emey Hanım ise buna şiddetle karşı çıkar.  Sülük Bey’in adamlarından Genç Osman ile Zülfü’nün korkakça davranınca kendisi harekete geçerek Hacı Kenan’ı kendi elleriyle vurur.

Kemal Tahir Hayatı ve Romancılığı

TÜM ESERLERİ İÇİN TIKLAYIN

https://edebiyatvesanatakademisi.com/writer/kemal-tahir

[1]https://edebiyatvesanatakademisi.com/post/kemal-tahir-hayati-ve-romanciligi/74957