Demir Maske Özeti ve Alexandre Dumas Hakkında

Demir Maske “  Iron Mask “ Alexandre Dumas’ın, Üç Silahşörler  adlı romanının devamı niteliğinde olan Üç Silahşörler serisinin ve yazarın son romanıdır. Roman ilk kez: 1847 yılında yayınlanmış, bu Dumas’ın en son romanı olarak da tarihe geçmiştir.

Demir Maske adlı eser Dumas’ın Üç Şilahşörler adlı en tanınmış romanının devamı niteliğinde bir romanıdır. “Üç Şilahşörler ve d'Artagnan “  adlı romanında yazar, XIII. Louis döneminde Athos, Porthos ve Aramis ile D'Artagnan'ın (Dartanyan)  yarı tarihi yarı kurmaca maceralarını anlattmış yazar ilk romanında Kralı düşürmek isteyen Kardinal Richelieu’nun komplolarından kralı korumak için giriştikleri mücadeleleri anlatmıştı. 

Demir Maske adlı romanında ise Üç Silahşörler romanındaki “ Birimiz hepimiz, hepimiz birimiz için “ andını eden silahşorların Kral 15. Louis dönemindeki maceraları ve ölümlerine kadar uzanan süreci anlatılmaktadır.  Bu bakımdan Demir Maske adlı roman, Üç Silahşörler adlı romanının sonu sayılmaktadır.  Lakin yazarın Demir Maske adlı eseri Dumas’ın yazdığı Monte Kristo Kontu,

Üç Silahşörler , Kamelyalı Kadın  ve Siyah Lale  adlı romanlarının gölgesinde kalmış , yazarın ilk romanları çok daha popüler olduğu için yazarın bu son romanı  diğerlerine nazaran daha az bilinmiştir.

Alexandre Dumas'nın Şilahşörler ve  bu eseri de tıpkı  Üç Silahşörler’de de olduğu gibi tarihi olaylara dayanmış ama yazar her iki romanında da tarihi olaylara birebir bağlı kalmamış, hatta tarihi gerçekleri kısmen de olsa kendi kurmacasına uyacak şekillerde değiştirmiştir. O bakımdan Dumas’ın bu son romanının da tarihi olaylara da değinen hayali ve kurmaca bir roman olduğunu kabul etmek gerekir. “Dumas "Üç Silahşörler'i yazarken tarihi oldukça saptırdığı, olaylara fazlasıyla hayâl gücünü kattığı söylentilerine şöyle bir cevap vermiştir:  ‘Tarihe tecavüz ettiğimi söylediler ama çok güzel çocuklar doğdu" [1]

Eser 1929 dan 1998 yılına kadar sekiz defa filme uyarlanmış, bu film uyarlamalarının pek çoğu da The Man in the Iron Mask veya sadece Iron Mask adları ile gösterime girmiştir.

ROMANIN KONUSU

Üç Silahşörler emekli olmuş ve herkes kendi yoluna gitmiştir. Ama Dartanyan Kral Louis XIV'in hizmetinde olmaya devam etmektedir. Fakat  D'Artagnan,  Kral Louıs’e rağmen Aramis ve Porthos’a yapılan, haksızlıklara çare bulmak ama diğer yandan da  kralı ortadan kaldırıp yerine Kralın  ikiz kardeşi Philip’i  kral yapmak isteyen dostlarına karşı KraL Louıs’ı korumak zorunda kalmıştır.

ANAFİKİR

Erdemli insanlar arasındaki dostluk, makam, mevki, para ve şöhretin üzerinde olan daha değerli bir bağdır. Gerçek dostluk ve sadakat her şeyin üzerindedir ve gerçek dostlar hiçbir başka şey için birbirlerine ihanet edemezler ve hiçbir çıkar için dostluklarından vaz geçemezler.

ÖZETİ

Madam Dö Servöz, maliye bakanı hakkındaki bir sırdan çıkar elde etmeyi planlar. Başbakan Fouquet’in hazineden büyük miktarda parayı hesabına geçirdiğini kanıtlayan mektupları 5000 altına bakan yardımcısı Mösyö Kolber' satar ve  bu nedenle maliye bakanı Mösyö Fuke görevinden atılır.  BaşabakanFouquet olanı biteni Rahip Aramis d'Herblay’dan öğrenir ve bu mektupların düzmece olduğunu ortaya koyacak belgelerin belgelerin çalınmış olduğunu fark eder

Van piskoposu Aramis, Mösyö Fuke' ye, kendisini görevden aldıran mektupları, Madam Dö Servöz’ün kendi yardımcısına sattığını ifşa eder.  Mösyö Fuke’nin harcamaları makbuzu da çalınmıştır. Başsavcı olan  Mösyö Fuke  bu görevini de Mösyö Vanel' e satmıştır. Bunun üzerine Aramis, Mösyö Vanal' i anlaşmadan vaz geçirmeye çalışır ama Mösyö Vanel bu anlaşmadan çekilmez.  Aramis Fuke' ye kralın da teşrif edeceği şölen hazırlığı yapmasını ister. Hatta bu şölen için her türlü maddi desteği de veeceğini söyler. Karşılığında ise başbakanın tüm adamlarının kendisine tahsis edilemesini  , bütün kapıların anahtarlarında kendine verilmesini ister.  

Mösyö Raul' un nişanlısı Matmazel Döla Valyer' kralla ilişkisi içindedir ve kraliçe bunu öğrendiği için Mösyö Raul’u yanına çağırmıştır.  Kral, Raul' un nişanlısı ile buluşmak için Sent-Enyan' ın odasını kullanmaktadır.  Bu yüzden Raul Sent-Enyan' ın düelloya davet etmiş bunu duyan kral da telaşlanmıştır.

Tüm bu olup bitenlerden Aramis , Portos ve Dartanyan haberdar olmuşlardır. Raul' un babası Athos,  Kral XIV. Louis’ten  Raul ile Matmazel Döla Valyer' in evlenmesi için izin ister. Kral, Matmazel Döla Valyer' ile ilişkide olduğu için evlilik iznini vermez.  Bunun üzerine Athos, krala bağlılık yeminini bozar. Kral  Louise’de, Athos’u tutuklaması için Dartanyan’ı görevlendirir.  Dartanyan, Athos’un kaçabilmesi için imkan oluşturmuş ama  Athos kabul etmeyip Bastillele’ye gitmeyi ister. O sırada Aramis de  Bastillele’de dir. Aramis oraya altı yıldır içeride yatan genç bir tanıdığını ziyaret etmek için gitmiştir. Hapishane kapısında Aramis, Athos ve Dartanyan böylece rastlaşmış olur.  Aramis olanı biteni anlasa bile sesini çıkarmaz. 

Artos içeri girmiş ama Dartanyan kısa bir süre içinde  kralla konuşup Athos' un affedilmesini sağlamıştır.

Aramis, Bastil hapishanesinde günah çıkartan bir gence suçunun ne olduğunu sormuştur. Genç mahkûm ise suçunun ne olduğunu bilmediğini söyler. Bu adam, Küçükken kraliçeden annesi ve babasına bir mektup gönderildiğini ve bu mektubun da kuyuya düştüğünü, kendisinin kuyuya inip bu mektubu okuduğunu bu mektup ile ailesi olarak bildiği kişilerin ailesi olmadığını öğrendiğini anlatır. Daha sonra ailesi bu mektubu bulup kraliçeye haber vermiş ve bu genç adam da buraya atılmıştır.

Aslında bu genç adam Kral XIV. Louis’den iki saat sonra doğan ikiz kardeşi Philippe’dir. Yasalara göre kralın varisi büyük oğuldur ve varise rakip olabilecek diğer oğullar saraydan uzaklaştırılmaktadır. Kralın ikiz kardeşi Philippe o yüzden saraydan uzaklaştırılmış ve bir ailenin yanına verilmiştir. Aramis,  o genç adama gerçekleri anlatır. Kralın ikiz kardeşi olduğunu da söyler ve onu Bastil’deki bu hücreden kurtaracağına söz vererek hapishaneden ayrılır.

Mösyö Fuke' şölen hazırlıkları yaparken Aramis başbakan Fouquet’in yanına giderek Bastil hapishanesinde on yıldır haksız yere yatan Markialli adlı bir gencin salıverilmesi için izin ister.  

Başbakan izni hemen imzalar. Aramis bu belge ile hapishane müdürü Bezmo' nun yanına gider. Belgeyi gören hapishane müdürü çok şaşırmıştır. Müdür ne yapacağını düşünürken Aramis kendi yazdığı izinle bu kağıdı değiştirir ve  Aramis' in  çıkartmaya söz verdiği  Karal Losuis’in ikiz kardeşi Philippe böylece hapisten çıkarılır.

Aramis çocuğa kendisinin on dördüncü Lui’ nin ikiz kardeşi olduğunu kralın tahtına rakip olmaması için hapse atıldığını anlatır. Atos  da  ona saraydaki kişileri tanıtan bir defter verir. Athos ve Aramis’in planı Kral Louis’in yerine hapisten çıkartılan Pjhilippe’yi geçirmektir.  Verilen defterdeki isimleri ve kişilerii çok iyi ezberleyen Philippe artık kralın yerine geçebilecek duruma da gelmiştir.

Aramis, Mösyö Fuke' nin düzenlediği şölene katılmış ama Kral XIV. Louis’in baş muhafızı Dartanyan onlardan şüphelenmiştir. Bunun üzerine Aramis, Dartanyan' ın içini rahatlatacak bir şeyler söylemiş ve yemin de etmiştir. Athos ve Philip bulundukları yerden kralın odasını gözetlemektedir. Çünkü Philip’in  kralı daha iyi taklit edebilmesi için uzun bir müddet kralı izlemesi gerekmiştir.

Ertesi gece Kral XIV. Louis, baş muhafızı Dartanyan' ı yanına çağırır ve Mösyö Fuke' yi tutuklamasını ister. Fakat Kral XIV. Louis, uyandığında kendisini bir zindanda bulmuştur. Aramis ve Porthos kötü kalpli kral XIV. Louis’i, Fouquet’in şölen verdiği Vikont Şatosundan kaçırıp Bastille’ye götürmüşler, Philippe’yi  de XIV. Louis’in yerine koymuşlardır.

Philip' ise kardeşi Louıs’ın hareketleri oldukça iyi taklit edebilmekte ve hiç kimse ondan şüphelenememektedir.  Aramis bu olaydan Mösyö Fuke' ye bahseder. Ama dürüst bir insan olan Mösyö Fuke, böyle bir olayın kendi evinde olmuş olmasına çok sinirlenir ve gerçek kralı zindandan kurtarmaya giderken Aramis' le Porthos' a da kaçmaları için müddet verir. Kurtulan Lui ile Philip karşı karşıya gelmiştir. İkisi de kral rolü oynayıp kral benim dedikleri için sahte kralı bulmak Dartanyan' a düşmüştür. İkisini de gözlemleyen Dartanyan doğru bir seçim yaparak sahte kral Philip' i tutuklatır. Kral XIV. Louis, ikiz kardeşi Philippe’nin yüzünün demir bir maskeyle örtülerek Sainte Margueritte Adasında mahkûm edilmesini emreder.

Bu arada Aramis ile Porthos başbakanın şatosundan ayrılıp Athos' un yanına gelirler. Athos ve Raul yeni görevleri gereği Antib' e gidecektir. Yolda Philip' in gardiyanlığını yapmakta olan Dartanyan ile karşılaşırlar.

 Mösyö Fuke iflasın eşiğindedir. Kral Lui,  Kolber' in sözleri ile hareket ederek  Fuke' ye ait olan Güzel Ada' yı ele geçirmeye karar vermiştir. Aramis ve Porthos ise Güzel Ada' ya gelmişler yardım beklemektedirler. Ama yardım yerine adayı teslim almaya gelen Kralın adamları ile karşılaşmışlardır. Dartanyan’ın emrindeki filo da bulunan askerler Güzel Ada’ya çıkarlar.  Dartanyan, arkadaşlarını tutuklamamak için istifa eder. Athos ve Porthos Güzel Ada’yı savunurken Porthos ağır yaralanır ve ölür. Aramis ise İspanya' ya kaçmıştır.  Buna rağmen Dartanyan kral tarafından affedilmiştir.

Athos artık yaşlanmış oğlunun Afrika' da öldüğü haberi üzerine üzüntüden ölmüştür. Dartanyan da Athos' un öldüğü haberi ile sarsılır. Dört yıl sonra Dartanyan Hollanda' ya sefere gönderilmiş Dartanyan on iki küçük kale ele geçirmiş on üçüncü kuşatmada Kralın mareşal olduğunu ilan eden mektubunu okurken göğsüne değen bir gülle ile düşmüştür.

Gözlerini kapatmadan önce kalenin teslim olduğunu gösteren beyaz bayrağı görmüştür.

Monte Kristo Kontu ve Özeti A. Dumas

Üç Silahşörler İnceleme ve Özet Alexandre Dumas

Kamelyalı Kadın Romanı Hakkında A. Dumas

Siyah Lale Hakkında ve Özeti Alexsandre Dumas

Demir Maske Özeti ve Alexandre Dumas Hakkında

 KAYNAKÇA

[1] NTV Tarih, Dergisi (Mayıs 2011). ""Üç Silahşörler Gerçekten Yaşadı"". NTV Tarih Sayı 28: Sayfa 16.