Dönemeçte Hakkında Konu Özet Tarık Buğra

ESERİN YAZARI KONUSU DÖNEMİ TÜRÜ HAKKINDA

Dönemeçte adlı roman  Tarık Buğra’nın1980 yılında yazmış olduğu sosyal konulu ve siyaseti mevzu edinen bir romanıdır.

Siyah Kehribar  (1955) Küçük Ağa (1964) Küçük Ağa Ankarada (1966) İbiş’in Rüyası (1970) Firavun İmanı (1976)Dönemeçte  (1980) Yağmur Beklerken (1981) Osmancık (1983). gibi romanların yazarı olan Tarık Buğra bu romanında 1980 öncesi Türkiye’de meydana gelen siyasi sorunları ve  siyasi hareketleri ele aldığı bir roman olmaktadır. Yazar bu romanında Akşehir'de bir doktor olan Şerif adlı bir aydının şahsında Türkiye’deki aydınları eleştirmiş ve onların düşünceleri etrafında Türkiye’nin 1980 öncesindeki durumunu tenkit etmeye çalışmıştır. Dönemeçte adlı roman, yazarın Gençliğim Eyvah adlı romanının benzeri bir konusunu işlemekte fikri yapısı ile bu romanın devamı bir romanı olma özelliği taşımaktadır.

Kitabın Konusu

Dönemeçte adlı roman Türkiye’nin 12 Eylül 1980 Yıllarındaki çalkantılı dönmelerini ve çok partili koalisyonlar dönemindeki süreçleri, aydınlar ve öğrenciler arasındaki siyasi çekişmeleri ve çatışmaları ele almaktadır. Dönemin sosyal ve siyasal sorunları, toplumun içine girdiği buhran ve kaos ortamı bir aşk öyküsü etrafında  dile getirilmiştir.

ROMANIN KARAKTERLERİ

Doktor Şerif: Gerçek bir aydın olan Doktor Şerif, ince ruhlu hassas, vicdanlı üleşinin sorunları ile yakından alakalı erdemli bir kişidir. Ülkenin pisliklerden temizlenmesini ve içine düştüğü buhrandan kurtulmasını isteyen idealist bir kimse olan Doktor Şerif bu amaçlarına ulaşmak için milletvekilli de olur.

Celal Bey: Varlıklı bir iş adamı olan Celal Bey, Handan’a âşıktır. Handan ilk önce parası için onunla evlenmeye razı olmuş ama evlenmekten vaz geçince gururu çok kırılan Celal Bey intihar etmiştir

Orhan: Savcı yardımcısı ve Handan’ın diğer aşığıdır. Celal Bey ve Handan’ın ayrılması için çeşitli hilelere başvurmuş,  Handan ile evlenmeyi başarmış ama mutlu olamamıştır.

Handan:  Celal Bey ve Orhan’ın aşık olduğu kadındır. Romandaki aşk kurguları onun üzerinde oluşur. Celal Bey ile evlenmeyerek, Orhan’ı tercih etmiş ama hem mutlu olamamış hem de ölmüştür.

ÖZETİ

Doktor Şerif Bey Akşehir’de doktorluk yapan idealist bir aydındır. Doktor Şerif Bey,  sık sık Şehir kulübüne gitmekte toplumun diğer aydın kesimleri ile orada buluşmakta, hatta zaman zaman onlarla kumar da oynamaktadır.  

Şerif Bey kasabaya yeni gelen Handan’a ilgi duymaya başlar. Handan da bunu fark etmiş Doktor Şerif’e yakınlaşmıştır.  Bunun üzerine Doktor Şerif, Handan ile aşk yaşamış ama Handan’ın maddi ve manevi isteklerini karşılayamadığı için Handan’dan ayrılmak zorunda kalmıştır. Handan’ın babası kumar yüzünden çok borca girmiş ve bundan dolayı sıkıntı içindedir. Handan ise zengin bir adamla evlenip babasını bu borçlarından kurtarmak amacındadır. Bu nedenle Handan Doktor Şerif’ten uzaklaşarak Kasabanın zengini olan Eczacı Celal Bey ‘e ilgi duymaya başlar.

Celal Bey, Handan’ı çok sevmektedir. Babasını düştüğü borç batağından kurtarmayı düşünen Handan Celal Bey ile evlenmeye karar verir.  Handan’ı kaybetmek istemeyen Doktor Şerif ise para bulmak için çare aramaktadır.

Bu sıralarda ise kasabada siyasi hadiseler iyice ayyuka çıkmış,  siyasi çekişmeler ve çatışmalar oldukça hareketlenmiştir.  Savı yardımcısı olan Orhan ‘da Handan’a âşıktır. Orhan, akıllı kurnaz ve oldukça dalavereci biridir.  Handanla evlenmeye karar vermiş ve hileler yapmaya başlamıştır.  Orhan’ın yaptığı hileler en sonunda Handan Celal Bey’den kopmasına sebep olur. Savcı yardımcısı Orhan ile Eczacı Celal de Handan'ı elde etmeye çalışırlarken Doktor Şerif buna engel olmaya çalışmış ancak bu çabası bir işe yaramamıştır. Orhan yağtığı düzenler sayesinde Handan’ı ikna etmeyi başarmıştır.

 Bunun üzerine gururu kırılan Eczacı Celal Bey, Handan’ın babası Cevdet’le tartışarak intihar eder.

Orhan ile Handan evlenmişler ancak Celal Bey’in intiharı Hamdan ile Orhan’ın evlilikleri üzerine büyük bir gölge düşürmüştür. Celal'in intihar etmesi üzerine birçok kişi zan altında kalmıştır. Doktor Şerif,- ise bunun intihar değil de bir cinayet olduğunu düşünmektedir. Bu intihar nedeni ile Doktor Şerif Handan'ı ve Orhan'ı sorumlu görmektedir.

Handan ve Orhan’ın evlilikleri Celal Bey’in ölümü ile iyice sorunlu hale gelmiştir.  Celal Bey’in intiharı bu evlilik üzerine kara bulut gibi çöker.  Orhan ve Handan sürekli kavgalar etmekte ve tartışmaktadırlar. Şerif ise Handan'ın içinde bulunduğu durumun kendisi yüzünden olduğunu düşünerek Handan’ı kollamaya çalışmaktadır. Fakat Handan büyük bir çıkmaz içine girmiş, yol açtığı karmaşık aşk trafiği ve karar değişiklikleri ona sorunlar çıkarmaktadır.

En sonunda Orhan da Handan’ı terk eder. Orhan’dan da ayrılan Handan düştüğü bunalımdan kurtulmanın yolunu intihar etmekte bulur.

Doktor Şerif, de Handan’ın ölümü ile oldukça kötü olmuştur. Şerif ise bu ölümlerden sonra çevresiyle ilişkisini kesmiş ama daha sonra siyasette sivrilen Doktor Şerif milletvekili seçilir. Doktor Şerif, halen Handan’ı sevmekte ve her akşam Handan’ın gönderdiği aşk mektuplarını okuyarak teselli olmaktadır

Tarık Buğra Hayatı Romancılığı ve Öykücülüğü

Roman 

·         Siyah Kehribar  (1955)

·         Küçük Ağa (1964)

·         Küçük Ağa Ankarada (1966)

·         İbiş’in Rüyası (1970)

·         Firavun İmanı (1976)

·         Gençliğim Eyvah  (1979)

·         Dönemeçte  (1980)

·          Yağmur Beklerken (1981)

·         Osmancık (1983).

Hikâye 

·         Oğlumuz  (1949)

·         Yarın Diye Bir Şey Yoktu (1952)