Gençliğim Eyvah Hakkında Konu Özet Tarık Buğra

11.06.2019

ESERİN YAZARI KONUSU DÖNEMİ TÜRÜ HAKKINDA

Gençliğim Eyvah, Tarık Buğra ’nın ilk baskısı 1979 yılında yapılmış olan sosyal romanıdır.

Siyah Kehribar (1955) Küçük Ağa (1964) Küçük Ağa Ankarada (1966) İbiş’in Rüyası (1970)

Firavun İmanı (1976)Dönemeçte (1980) Yağmur Beklerken (1981) Osmancık (1983).gibi romanların yazarı olan Tarık Buğra, bu eserini “En önemli romanım” olarak nitelemiş; yazar bu romanında 12 Eylül askeri darbesi öncesindeki Türkiye’nin genel durumunu dramatik bir şekilde dile getirmeye çalışmaktadır.

Türkiye bunalımlarının şimdiye kadar ele alınmamış bir açıdan açıklanmasıdır. “Terazinin bir kefesinde kuvvet imkânlar, öteki kefesinde de istekler ve tutkular! İnsanlara hükmedenler bu dengesizlikten yararlanır ve bu dengesizliği körükler ve kışkırtır” inancıyla “Sersemlikleri Koruma, Geliştirme ve Yayma Vakfı”nı kuran İhtiyar ve bu vakfın, “Şöhret, servet, itibar labirentine plansız ve körü körüne dalan milyonlarca sersem” diye nitelendirdiği “Tabii Müttefik”lerinden ayrı tuttuğu Delikanlı ile “Aşk, bir genç kız için tutmuş bedduadır” diyen Güliz arasındaki hesaplaşmayı anlatan “Gençliğim Eyvah”, aynı zamanda Türkiye’nin son yüz yılının da gerçek hikayesidir.

İhtiyar gibi, mizacın değişmezliğine inanan Tarık Buğra da, “Gençliğim Eyvah”ı silkinip uyanmak ve gerçek hayatlarını, bir tek şansı olan kişiliklerini bulmak isteyenlerin, önce onların okumasını istediğini söylüyor.

Kitabın Konusu

Eserde, insanların zayıf yanlarını kullanarak onlara hükmeden İhtiyar ve Delikanlı ile Güliz arasındaki hesaplaşma gençliğin bunalımları etrafında anlatılmaktadır.

Kitabın Ana Fikri

Gençlik, türlü oyunlarla birbirine düşürülüp, saçma sapan işlere alet edilmekte ve sömürü düzeninin içerisinde kimliksiz bir biçimde yitip gitmektedir.

ROMANIN KARAKTERLERİ

İhtiyar: Babası şeyh olan İhtiyar, varlıklı bir ailenin tek oğludur. Devleti devlet eliyle yıkabilmek için örgütlü bir çalışma yürütür. Derin bağlantıları vardır

Delikanlı: Yoksul bir delikanlıdır. Zor şartlarda üniversite okur, ihtiyar’ın onu tek varisi olarak görmesi ile mücadelesi başlar, İhtiyar’a boyun eğmez

Güliz: İhtiyar’ın kendi hedefleri doğrultusunda yetiştirdiği bir kızdır. Kızın Delikanlıya âşık olması İhtiyar’ın sonunu getirir. İhtiyar’ı öldürür.

Kitabın Özeti

Bir şeyhin tek varisi olan İhtiyar babasının maddi ve manevi güçlerinin üzerine konmuş, bu konumundan aldığı güç ile hareket eden zeki bir adamdır. Birinci Dünya Savaşı öncesinde ı yaklaşırken üniversiteyi bitirmiş ve hemen evlenmiştir.

Karısı üç aylık gebeyken İttihat ve Terakki Fırkasının üç liderini öldürmek için teşebbüse geçmiş ama bu eylem gerçekleşememiş, karısını İhtiyar’dan kıskanan bacanağı onu ihbar etmiştir. İdam edilmesi gereken İhtiyar karısının sayesinde bu idamdan kurtulur. Fakat idamdan kurtulmasını karısının ihaneti ile açıklayan İhtiyar içine düştüğü şüphe yüzünden karısını zehirleyerek öldürür. Bu eylemi “ aşk ve sevgi” ‘yi güçlü insanların ayak bağı olarak gören İhtiyar’ın aşk ve sevgiye karşı kazandığı bir zafer olmaktadır. Karısını öldürmekle böyle bir prangadan da kurtulan İhtiyar, acımasızlık yolundaki engelleri de ortadan kaldırmayı başarmış olur.

Devleti yıkmak ve yerine oturmak amacında olan İhtiyar, üne, paraya ve koltuğa düşkün insanları kendine bağlamaya başlamıştır. “Her gelen birisini daha getirir” şeklinde düşünen ihtiyar etrafını hızla büyütmeye başlamıştır. “Sersemlikleri Koruma ve Geliştirme Vakfı’nı “ da kurmaya karar vermiştir. İlk amacı devleti çökertmek olan ihtiyar anlaşmazlıkları körüklemeye ve insanları birbirlerine düşürmeye başlar. Hatta anlaşmazlıklar da icat etmeye başlamıştır. Darülfünun’a özel bir önem veren ihtiyar “reform “ adı verilen bir maske ile yerlerinden atmaya onların yerlerine amacına uygun kişileri yerleştirmeye başlar.

Tarikat mantığını cetlerinden öğrenmiş olan İhtiyar, adamlarını tarikata benzer örgütlenmeler şeklinde kullanmaya başlamıştır. Dervişlerini yurdun her yanına yollayan İhtiyar, ülkede olup bitenleri akla yatkın belgeler kullanarak devletin yıkılması gerektiği mantığına ulaştıracak şekilde kullandırmaktadır. Milleti Devlet’e düşman etmek amacını taşıyan telkinler üreten İhtiyar, kendi örgütünü de devletlerin İstihbarat örgütleri gibi örgütlemeyi de başarmıştır.

İhtiyar bir gün küçük bir kıza rastlamış, Elma Çiçeği adını verdiği bu küçük kızı istediği şekle sokabileceğini düşünerek bu küçük kızı amaçları için kullanmaya karar vermiştir. Güliz adlı bu küçük kızı ağına alarak bu yönlerde de girişime başlayan İhtiyar, daha sonra Sıdıka adındaki küçük bir kıza daha rastlaması ile bu yöndeki ağını da genişletmeye başlar.

Kendisinin Elma Çiçeği adını verdiği Güliz başarılı bir öğrencidir. Güliz’i bir elmanın içine işleyen ve elmayı çürütecek bir kurt gibi yetiştiren İhtiyar’ın ikinci kız elamanı olan Sıdıka ise oğlan çocuklarından nefret eden bir kızıdır. İhtiyar, Güliz’i bağımsızlığın simgesi olarak büyütür İhtiyar’ın Güliz’e aşıladığı bağımsızlık düşüncesinin özü ise “Hiçbir kimseye ve hiçbir erdeme, hiçbir değer yargısına bağlanmamak! Saymamak, özellikle de sevmemek!” şeklindedir.

Bir gün İhtiyar, bir üniversite öğrencisi olan Raşit –Delikanlıyı keşfeder. Kısıtlı imkânlar ile Üniversiteye devam eden bu genci elde etmesi uzun sürmüştür. Raşit zor günler geçiren yalnız bir delikanlıdır. İhtiyar’ın adamları onu güçlükle bulmuş ve İhtiyar’ın yanına getirmiştir. İhtiyar onu kendi amaçları doğrultusunda çalıştırmak ister.

Raşit askerden döndükten sonra da hayata tutunabilme çabası içerisindedir. Gururu yüzünden girdiği çeşitli işlerden kovulmuştur. İhtiyar onun bu zor durumundan yaralanıp kendi bağlantılarını kullanarak bir işe girmesini sağlar. Lakin Delikanlı’nın olanlardan bir haberi olmamaktadır.

İhtiyar, adamları vasıtası ile Raşit’e çeşitli kumpaslar kurmaktadır. Raşit ile sık sık buluşma ortamları hazırlatır. İlk buluşmadan sonra İhtiyar ile Delikanlı sık sık buluşmaya başlar. İbtiyar sürekli olarak onu konuşturmakta hiçbir konuda ona yorum yapmamakta sürekli olarak Delikanlı’yı dinlemekte ve onun görüşlerini ölçmeye çalışmaktadır. Raşit, bu durumdan etkilenmeye başlamış, ihtiyarın tavırlarından kuşkulanarak lokantaya gitmemeye başlamıştır. İhtiyar’dan şüphe duymaya başlayan Raşit bundan dolayı korkmaya da başlar.

Bir resim sergisinde Güliz’le karşılaşan Raşit onunla resimler hakkında konuşur. Bunun üzerine Raşit Güliz’den etkilenmeye de başlar. Oysaki bu tanışma ve konuşmayı da İhtiyar ayarlamış ve planlamıştır. İhtiyar’ın amacı, Delikanlı’yı Güliz’e âşık ederek kendi ağlarına düşürmeyi tasarlamaktadır. Çünkü önceki teşebbüslerinde Delikanlıyı kendine çekememiş ve bundan dolayı da hırslanmıştır. Fakat İhtiyar Gülriz’in de Delikanlı’ya âşık olabileceğini hesaba katmamıştır. Nitekim Güliz, Raşit ‘e aşık olmuş, İhtiyar’ın ummadığı bir netice gerçekleşmiş, Elma Çiçeği, Raşit’e aşık olmuştur.

Lakin hem Delikanlı’nın hem de Güiz’in önünde şimdi bir engel vardır. Her ikisi de İhtiyar’ın ağından kurtulmak zorundadır. İhtiyar, birçok yönden kendisine çok benzeyen Raşit’e özel önem vermektedir. Raşit de tıpkı kendi gençliğindeki gibi mert, cesur, etrafındaki insanlardan saygı gören biridir. Hatta ı kendisinin gençlikte yaptığı hataları dahi yapmayan biridir. Bu nedenle İhtiyar, iyice yaşlandıktan sonra kendisinin yerine geçecek en uygun kişinin Raşit olduğuna hükmetmiştir. Bu nedenle Raşit’in etrafına pek çok kanca atmıştır.

Güliz ile Raşit, İhtiyar’dan kopmak için plan yaparken bilmedikleri bir durum daha vardır. İhtiyar Raşit’ten çok şey beklemekte onu kendine varis olarak düşünmektedir.

Bu nedenle İhtiyar, Raşit’i iyice kapana kıstırmış Raşit’te bu kapanın farkına varmıştır. Fakat Raşit, İhtiyar’ı “ bir akıl hastası olarak görmektedir ve onun kurduğu kumpaslardan ve kapanlardan çıkmak istemektedir. Raşit, İhtiyar’ın kurduğu kumpaslardan ve kancalardan kurtulmanın çok zor olduğunu görmekte ve bunlardan kurtulmanın yollarını aramaktadır. Hatta kurtulmanın imkânsız olduğuna dahi inanmaya, bu nedenle intihar ederek kurtulmayı bile tasarlamaktadır. Fakat Güliz’e olan aşkı nedeni ile imkânsız gibi görünmesine rağmen İhtiyar’dan kurtulmanın çarelerini aramaya başlamıştır. Üstelik İhtiyar, pek çok gencin kanına girmiş pek çok fidan siyasi davalara kurban giderek ölmüştür.

Güliz ve Delikanlı İhtiyardan intikam almak ve ondan kurtulmak için bir plan yapar. Güliz, bir şekilde İhtiyar’ı zehirleyecektir. Zaten bu yöntemi de İhtiyar ona öğretmiştir. İhtiyar’a zehirli bir ıhlamur içirilir ve Delikanlı da tabancısını kaptığı gibi İhtiyar’ın köşküne gelir. Güliz de bu şekilde Delikanlı ’ya olan aşkını ispat etmiştir. Delikanlı kapıdakilerle çatışmaya girerken İhtiyar ölmüş ama Raşit ile Güliz birlikte yaralanmışlardır.

Tarık Buğra Hayatı Romancılığı ve Öykücülüğü

Roman

· Siyah Kehribar (1955)

· Küçük Ağa (1964)

· Küçük Ağa Ankarada (1966)

· İbiş’in Rüyası (1970)

· Firavun İmanı (1976)

· Gençliğim Eyvah (1979)

· Dönemeçte (1980)

· Yağmur Beklerken (1981)

· Osmancık (1983).

Hikâye