Edgar Allan Poe’nin Kızıl Ölümün Maskesi Öyküsü Hakkında Bilgiler Konu Özet İnceleme

Edgar Allan Poe’nin Kızıl Ölümün Maskesi  Öyküsü Hakkında Bilgiler

Kızıl Ölümün Maskesi İngilizcedeki özgün adı The Masque of the Red Death, Edgar Allan Poe’nin ilgi çekici bir öyküsüdür. Fantastik ve Gotik tarzda öyküler yazan,  kurmaca eserlerinde ürkütücü, korkunç, sıra dışı ve fantezi türünde konular işlemeyi seven Edgar Alan Poe’nin bu öyküsü de özellikle kasvetli mekânları, sıra dışı konusu ile ilgi çekici olmaktadır.  Daha ziyade fantastik kurgu türündeki öyküleri ile dikkat çeken bir yazar olan Edgar Allan Poe, şiirleri ile de tanınmış ama fantezi edebiyata dair öyküleri ile tüm dünyada tanınmıştır.

Ölümünü önlemeye çalışan bir prensin, insanları yarım saat içinde öldüren bir salgın hastalıktan kurtulmak için aldığı sonuçsuz tedbirleri anlatan bu öykü ilk kez 1842 yılı Mayıs ayında  

Graham's Lady's and Gentleman's Magazine'in Mayıs 1842 sayısında "The Mask of the Red Death" başlığı ve "A Fantasy" sloganıyla yayımlanmış[1] Poe öykünün ilk basımından sadece 12 dolar kazanmıştır. [2]

Öykü, çok öldürücü bir salgından kendisini korumak isteyen bir prensin kasvetli, karanlık, labirente benzeyen tasarımı, dar ve yüksek pencereleri ile dikkat çeken bir manastır binasıdır. Prens bu binaya kapanarak kendisini salgından koruma yoluna gider. Kendisi dik ve yüksek pencereli bir odada kalmakta bu binada her bir farklı renkte birçok oda da bulunmaktadır. Manastır, odalar ve renkler öyküde kasveti çoğaltan, gotik ve fantastik unsurları kuvvetlendiren dekorlar olmaktadır.

Prensin kaçtığı salgın adı söylenmeyen “ Kızıl Ölüm" olarak adlandırılan bir hastalıktır ve prens bu salgından kurtulmak için bu kasvetli ortamı mekân olarak seçmiştir.

Verem, kolera veya veba gibi bulaşıcı olan bu salgın daha çok yoksulları kurban eden, zenginlerin kaçarak kurtulabilmeyi başardığı bir hastalıktır. Yazar bu hastalığı şu şekilde betimler. “ korkunç bir acı ve ani baş dönmesiyle başlayan derideki gözeneklerden kan gelmesi ile yarım saat içinde vücudun ve kurbanların yüzünde kırmızı lekeler bırakarak öldüren  “[3] bir salgındır. Öyküdeki bu prens de öyle düşünmüş ve zenginliği sayesinde kendisini izole ederek bu salgından kurtulabilmek için müthiş tedbirler almıştır.

Kızıl Ölümün Maskesi, Edgar Alan Poe’nin diğer öykülerin ile birlikte ve diğer öyküleri ile birleşen öykü dosyaları ile pek çok dile çevrilmiş, bu öykü yazarın en dikkat çekici öykülerinden birisi kabul edilmiştir.

Kızıl Ölümün Maskesi, birçok farklı ad ile birçok kez filme de uyarlanmış, Vincent Price'ın başrolünü oynadığı 1964 yapımı “The Masque of the Red Death”  adlı film de[4] ilhamını bu öyküden almıştır.

ÖYKÜNÜN KONUSU

Prens Prospero ülkede ortaya çıkan ve insanları öldürmeye başlayan salgından kurtulmak için salgının ulaşamayacağı ve çok korunaklı olduğunu düşündüğü bir manastıra giderek orada kendini tecrit eder.  Bu manastır oldukça büyük, yüksek ve kasvetlidir. Prens, yanında getirdiği birçok soylu ile birlikte manastırda kalmaya başlar. Bir gün prens her biri farklı renkte döşenmiş manastırın yedi odasında bir maskeli balo düzenler. Fakat yabancı biri içeri girmiş, tüm odaları dolaşmaya başlamıştır. Prens  Prospero ‘da bu yabancı ile yüzleşmek zorundadır.

ÖYKÜNÜN ÖZETİ [5]

Ülkede Kızıl Ölüm adı verilen salgın bir hastalık çıkmıştır. Bu hastalık Korkunç bir acı ve ani baş dönmesiyle gelen bu hastalık ve deride ve insanların yüzünde kızılyaralar açıp kan çıkartarak öldüren bir hastalıktır.

Bu hastalık halkı öldürmeye başlayınca Prens Prospero, tüm ülkeyi kasıp kavuran bu salgından korunmak için yanına bin tane soyluyu da alarak içinde manastır da olan bir kaleye sığınır. Bu kale ve manastıra girişler ve çıkışlar neredeyse imkânsızdır. Prens kaleye gelen tüm kapıları kapatarak kapıları kapatarak insanların giriş ve çıkışlarına engel olur. Böylece salgın onlara erişmeyecektir.

Prens ve soylular halkı salgınla baş başa bırakarak saray mensupları ve soylular ile sığındıkları kale ve manastırda kendilerini korumaya alıp lüks içinde salgının sona ermesini beklemeye başlarlar.

Prens Prospero günler sonra sıkılan konuklarını eğlendirmek için maskeli bir balo düzenler. Bu balo Prensin kaldığı manastırda yapılacaktır. Balonun yapılacağı manastırın yedi odası altısı mavi, mor, yeşil, turuncu, beyaz ve menekşe rengi ile boyalıdır. Yedinci oda ise siyah eşyalarla döşenmiş ve kan kırmızısı bir ışıklarla aydınlatılmıştır. Bu odanın dik ve yüksek pencereleri vardır ve camları ürküntü veren vitraylar ile süslüdür.  Bu yüzden konuklar bu odaya girmeye çekinmektedir. Bu odada her saat başı çalan büyük abonoz bir saat de vardır ve bu saat çaldığında orkestra çalmayı bırakmakta konuklar da susmaktadır.

Konuklar bu manastıra gelmiş eğlence başlamıştır. Saat gece yarısını çaldığında Prospero, üzerinde kan lekeleri olan kefen benzeri bir kıyafet giymiş ve kafatası şeklinde bir maske giymiş yabancı bir varlığı fark ediverir. Bu varlığın üzerindeki her şey kızıl ölüm hastalığını işaret etmektedir. Prens bu kişiden çekinmiş ve bunun kim olduğunu öğrenir öğrenmez şafak söktüğünde idam ettirmeye karar vermiştir.

Bu esrarengiz misafir odadan odaya giderek herkesi korkutmaktadır. Bunu gören prens eline bir hançer alıp bu esrarengiz konuğun peşinden gitmeye başlar. Prospero, elinde bir hançerle onu kovalamaya başlar. Prens ve kovaladığı konuk ile bütün odalara girip çıkarlar. Herkes korkuya kapılmıştır. Altı odayı peş peşe dolaşan Presn ile kovaladığı konuk en sonunda siyah odaya girmişlerdir. Esrarengiz konuk girdikleri yedinci oda olan siyah odaya girdiklerinde aniden dönüp prense bakar. Yüzüne bakar bakmaz da prens düşerek ölür.

Prensin adamları ve soylular bunun üzerine bu esrarengiz konuğun üzerine atılırlar. Ancak maskenin ve kostümün içi boştur. Tüm konuklar bunun Kızıl Ölüm olduğunu anlar ve hepsi de hastalığın belirtilerini göstererek ölmeye başlar.

SİTEMİZDEKİ EDGAR ALLAN POE ESERLERİ VE LİNKLERİ

Morgue Sokağı Cinayeti Özeti Edgar Allan Poe

Altın Böcek The Gold Bug Hakkında Özet ve İnceleme Edgar Allan Poe

Amontillado Fıçısı Öyküsü Edgar Allan Poe

Gammaz Yürek Konusu Özeti Analizi Tam Metni Edgar Allan Poe

Edgar Allan Poe 'nin Usher Evi'nin Düşüşü Öyküsü Hakkında ve özeti

Edgar Allan Poe’nin Kızıl Ölümün Maskesi Öyküsü Hakkında Bilgiler Konu Özet İnceleme

KAYNAKÇA

[1]https://tr.wikipedia.org/wiki/K%C4%B1z%C4%B1l_%C3%96l%C3%BCm%C3%BCn_Maskesi

[2]  Ostram, John Ward. "Poe's Literary Labors and Rewards"; Myths and Reality: The Mysterious Mr. Poe içinde. Baltimore: The Edgar Allan Poe Society, 1987. sayfa 39

[3] Poe, Edgar Allan. Bütün Hikâyeleri, çeviren: Dost Körpe, İthaki Yayınları, 2002. s. 403 - 407

[4]https://tr.wikipedia.org/wiki/K%C4%B1z%C4%B1l_%C3%96l%C3%BCm%C3%BCn_Maskesi

[5] Poe, Edgar Allan. Bütün Hikâyeleri, çeviren: Dost Körpe, İthaki Yayınları, 2002.