Eşber Hakkında Özeti ve Abdülhak Hamit Tarhan

Eşber ve  Abdülhak Hamit Tarhan 

Eşber, adlı oyun  Abdülhak Hamit Tarhan’ın  yazmış olduğu ilk baskısı 1880 yılında yapılan,[1]  (İstanbul 1297),  1945 yılında da İsmail Hami Danişmend tarafından yeni harflerle yayımlanan.[2]    Abdülhak Hamit Tarhan’ınsekizinci oyunu olmaktadır.

Aruz vezniyele ve mesnevi tarzında yazılmış manzum bir oyun olan Eşber,  1878 Osmanlı Rus Savaşı sonrasında yazarın o savaş esnasındaki ruh hali ile kaleme alınmış,  tek perdelik uzun bir tirad şeklinde düşünülen bu oyun Namık Kemal’in tavsiyesi ile genişletilmiştir.

Eşber, Abdülhak Hâmid’in en çok bilinen ve en başarılı oyunlarından biridir. Pek çok yönden trjedilern özelliğini taşıyan bu eser, oynanmaktan ziyade okunmak için yazılmıştır. Zira o günlerde İstibdat idaresi yürürlüktedir ve oyunlar, temsiler, toplu eğlenceler ve yürüyüşler yasaktır.

Oyunda en çok dikkat çeken bölüm Eşber ile Sumru arasındaki Tiraddır. Hamit bu tiradı Corneille’in  Horace adlı eserindeki tiradlarından esinlenerek yazdığın ifa de eder. [3]

KONUSU

Hindistan'da Keşmir hükümdarı olan Eşber,  ülkelerine doğru yürümekte olan Büyük İskender’e karşı ordusunun yetersiz olmasına rağmen direnmeye karar verir.
 Kız kardeşi ve tahtın ortağı olan Eşber’in kız kardeşi Sumru, İskender ’e âşıktır ve kardeşini bu fikirden caydırmağa çalışır.

OYUNUN ÖZETİ [4]

Büyük İskender, Pers imparatoru Dara’yı yenmiş,  Pers İmparatorluğunu yıkarak ilerlemeye devam etmiştir.  Doğu seferine devam eden Dara’nın kızı Rokzan ile de aşk yaşar. İskender’in hedefi dünyayı ele geçirmektir. Önüne çıkan tüm devletleri yıkarak gelen İskender Hindistan’ı da almak için Pencap önlerine kadar gelir.

Pencap ülkesinin hükümdarı Eşber, yetersiz ordusuna rağmen İskender’e karşı koyar.  Mağlûp olmuş olan İran Hükümdarı Dârâ’nın kızı Rokzan, diğer taraftan Eşber’in kız kardeşi Sumru, İskender’e âşık olmuştur. Sumru bu nedenle ağabeyini savaştan vazgeçirmeye çabalar. Bunun üzerine Eşber, vatana ihanet ettiğini düşündüğü kız kardeşi Sumru ile konuşur ve Sumru’yu öldürür.   Ancak İskender’le savaşan Eşber de İskender’e yenilir ve esir düşer.

Fakat, İskender bile ona hayran olmuştur. Bu nedenle İskender, Eşber’e kılıcını iade eder. Bunun üzerine Eşber kendine iade edilen kılıcı ile intihar eder. İskender  ise Sumru’nun cesedine doğru giderken kıskançlık krizine kapılan Rokzan ona doğru atılır. Tam bu sırada atların ayakları altında kalan Rokzan da ezilerek ölür.  

Oyun İskender’in hocası Aristo’nun İskender’e söylediği  şu cümle ile biter: “Zafer veya hiç.”

Abdülhak Hamit Tarhan Hayatı ve Edebi Kişiliği

Abdülhak Hamit Tarhan Duhter-I Hindu Ve Diğer Oyunlarının Özeti

İçli Kız Özeti Abdülhak Hamit Tarhan

Eşber Özeti Ve Hakkında Abdülhak Hamit Tarhan

Abdülhak Hamit Tarhan Duhter-i Hindu Hakkında Bilgiler Konu Özet İnceleme

Eşber Hakkında Özeti ve Abdülhak Hamit Tarhan

Macera-yı Aşk ve Abdülhak Hamit

Abdülhak Hamit Tarhan'ın Tarık Oyunu Hakkında İnceleme ve Özet

KAYNAKÇA

·         [1] https://edebiyatvesanatakademisi.com/post/abdulhak-hamit-tarhan-hayati-ve-edebi-kisiligi/76110

·         [2] M. ORHAN OKAY, https://islamansiklopedisi.org.tr/esber

·         [3] Abdülhak Hâmid, Eşber (haz. İsmail Hami Danişmend), İstanbul 1945.

·         [4] Abdülhak Hâmid, Eşber (haz. İsmail Hami Danişmend), İstanbul 1945.