Ferd Müfred Beyit Nedir ve Örnekler
Ferd ( Müfred Beyit ) Nedir ve Örnekler
Osmanlıca yazılışı : Ferd : فرد
Osmanlıca yazılışı: Müfred : مفرد
Ferd, Arapça kökenlidir ve sözlük anlamları: Tek, bir, yekta, eşi, benzeri olmayan, bîhemta olan, tek bir insan tek bir birey anlamlarındadır.
Müfred Nedir: Arapça kökenli bu kelimenin sözlük anlamı:
(Müfret) Tek, yalnız. Müteaddid olmayıp yalnız birden ibaret olan, tek bir şeyi ifade eden anlamındadır.
Müfred gramerde de terim olarak kullanılır Gramerde tek bir şeyi ifade eden kelimedir. Yalnız bir şey veya şahsa işaret eden veya bire mahsus olan cemi veya tesniye olmayan kelimedir. Arap gramerinde İki şeyi ifade eden kelimeye” tensiye”, çok şeyi ifade eden kelimeye de “cem “denmiştir.
Edebiyatta Müfred
Bu sözcük edebiyatımızda terim haline gelmiş edebiyat terimi olarak müfred eski edebiyatta: Tek beyit. Öncesi ve sonrası, altı veya üstü olmayan; tek bir beyitten oluşan, başka bir beyitle irtibatı olmayan beyit anlamı ile kullanılan bir edebiyat terimidir. Edebiyat terimi olarak tarifi: Başı ve sonu olmayan tek ve kafiyesiz beyit şeklindedir.
Ferd beyitlere müfred de denmiştir. Müfredler de belli başlı bir şiir sayılmış, eski şairlerin mufassal, muntazam divanlarında da müfredlerden oluşan bölümler oluşturulmuştur. Hemen her büyük divanda müfredler bulunmaktadır.
Müfred kelimesinin çoğulu ise müfredat tır. Müfredler divanlarının sonunda “müfredât” başlığı altında divanların en sonlarında ayrı bir bölümde toplanan beyitlerdir.
Klasik şiirimizdeki müfredler bir beyti oluşturan iki dizden meydana gelir. Müfredlerde İki dize yani tek beyitle sağlanan anlamca bütünlük vardır. Üstelik bu anlam bütünlüğü örneğin gazel ve kasidelerdeki beyitlerde oluşan anlam bütünlüğünden daha da bağımsız ve anlamca tek başına bir bütünlük taşıyan bir tamlık göstermelidir. Gazel ve kasidelerdeki her beyit anlamca bir bütünlük arz etse bile altındaki veya üstündeki beyitlerle irtibatlı olabilmektedir. Müfred, tek beyitlik bir şiir olduğu için diğer hiçbir manzumenin içinde yer almayan beyit olduğu için anlamca ayrı ve tam bağımsız bir beyittir.
Müfreddeki dizeler kafiyeli değildir. Kaside ve gazellerdeki matla beytinden sonraki beyitler gibi kafiye özelliği vardır.
Halktan gönümün ol mertebedir vahşeti kim
Aksim Adem diye mirata nazar eyleyemem Nabi
Çeken piyaleyi Pa-der rikab olup gidiyor
Gelen bu meclise mest ü harab olup gidiyor Şeyh Galib
Vücud-ı pakin Alla'a emanet eyledim anın
Gönül eğlencesi can paresibir dil -nüvazım var Şeyh Galib
Gele bir devr ki bu galibi yad eyleyeler
Fırsat- ı sohbeti ahbab ganimet bilsin Şeyh Galib
Sen sen ol, seni kimse evirip çevirmesin
Düşeceksen kendin düş, başkası devirmesin La Edri
Hep seninçündür benim dünya cefasın çektiğim
Yoksa ömrüm vârı sensiz neyleyim dünyayı ben Baki
MÜFRED İLE İLGİLİ LİNKLER
