Fıkra Gazete Fıkraları Köşe Yazıları
Gazete Fıkrası Nedir
Gazete yazarlarının gündemdeki konulara ilişkin ülke dâhilindeki veya ülke dışındaki toplumsal, siyasal, günlük olaylar, ülke ve toplum sorunları hakkındaki şahsi görüş ve düşüncelerini biraz da alaylı, kısa özlü, açık anlaşılır bir dille, okuru ile senli benli konuşur bir şekilde ele aldığı yazılardır.
Gazete fıkraları yazarının günlük olaylardan hareketle konu üzerindeki kişisel görüş, yorum ve bakış açısını yansıtan köşe yazılarıdır. Fıkralar gazete için hazırlanır ve fıkra yazarlarına ait bir köşe de yayınlandığı için sohbet gibi köşe yazılarındandır.
Fıkralar gündeme ilişkin yazılardır. Fıkraların konusu siyasi, toplumsal, magazin, aktüel, sanat gibi çok farklı konular olabilir. Bu nedenle gazete fıkraları konu yönünden örneğin kendisi gibi güncel bir yazı olan sohbetten ayrılamaz. Gazete fıkralarını sohbetten ayıran esas özellikleri üslubu ve sohbetten daha kısa olması, ayn ı köşe içinde birden fazla konuya kısa kısa değinebilir olmasıdır. Sohbet yazarı ise kendi köşesinde tek bir konu üzerinde fıkradan daha detaylı bir yazı yazar.
Fıkralarda güncel olan bir konu veya olay yorumlanarak belli bir görüşe bağlanır. Bu olaylar ile konu bazen ciddi, bazen de alaycı bazen de mizahi bir yaklaşımla ele alınır. Fıkranın güldürücü fıkra ile irtibatı varsa alaycı veya mizahi yaklaşımı ile kısa bir yazı olmasıdır. Fıkra, ele aldığı, olaya, durum veya konuya çarpıcı, esprili, alaycı veya ciddi bir şekilde yaklaşarak, canlı, hareketli, kısa ama etkili bir şekilde ele alan yazıdır. Bu nedenle fıkra yazarların dili kıvrak, anlatımı kısa ama etkili, ele aldığı konuyu can alıcı yerinden vuran nükteli bir dildir.
Fıkra, düşünceyi ispatlayan, ele alınan konuyu derinlemesine tahlil eden, üzerinde durulan konuya çözüm üreten bir yazı değildir. Bu nedenle makaleden oldukça uzaklaşır. Sohbetten ise daha kısa oluşu, sohbete nazaran, daha alaycı bir üsluba sahip oluşu, okur ile daha senli benli olması, onun gibi köşe yazısı olmasına rağmen bir köşe de birkaç konuya ve başlığa yer vermesi ile sohbetten ayrılır. Yine de en yakın olduğu tür sohbettir.
Fıkra planı diğer fikir yazıları gibi giriş gelişme sonuç bölümlerinden oluşur. Fıkrada güncel olayları izlemek, tekrara ve sıradanlığı düşmemek, güncel olayları esprili ve nükteli bir şekilde yorumlamak önemlidir.
Fıkra 17. Yy dan sonra gazeteciliğin yaygınlaşması ile ortaya çıkmış, gazetelerde köşe yazıları olarak belirginleşmiştir. Edebiyatımızda ilk önemli fıkra yazarı olarak Ahmet Rasim gösterilebilir. Diğer önemli fıkra yazarlarımız ise: Hüseyin Cahid, Ahmet Haşim, Burhan Felek, Falih Rıfkı, Peyami Sefa, Ahmet Kabaklı, Ergun Göze, Cetin Altan… dır.
Fıkra örneği
BİR TEŞHİS
Beş altı seneden beri edebiyatımızın gösterdiği çıplaklık manzarası bütün fikir adamlarını düşündürse yeri var. Okuyup yazmanın halk arasında yayılması ve bundan dolayı okuyucu sayısının çoğalması nispetinde yazı hünerine arız olan bu soysuzlaşmanın anlaşılmaz sebepleri hakkında hayli şeyler söylendi. Felce uğrayan maalesef yalnız edebiyatımız değildir. Bu bitkinlik rengi, gizli bir hastalığın sarılığı gibi, ruh ve hayalin bütün bahçelerinde yayılmakta ve bütün yaprakları, yer yer soldurup kurutmaktadır. Geçen gün Türk Ocağı’nın bayramında bütün iyi niyetlere rağmen, yaşlı ve yorgun iki sanatkârın ney ve sazından daha genç ve daha zinde bir şey dinlenilemediğine bakılırsa, musikide de artık sanatkar neslinin tükenmiş olduğuna hükmetmek lâzım geliyor.
Gerçi iyimserliği saflık derecesine vardıran bazı kalem sahipleri, hâlâ kısır çalı fidanları üzerinde taze güller görmekte ısrar etmektedir. Safdilliğin bu derecesi hakkında fikir beyan etmek, ancak tıbbın salâhiyetine girer.
Bahsi dağıtmadan edebiyata dönelim. On, on beş seneden beri aynı nağmeyi geveleyip durduğumuzun açık alâmetlerinden biri, okuyucunun yeni eserlere karşı gösterdiği hayretsizlik ve alışkanlıktır. Bu alışkanlık ancak âdet şekline gelmiş bir hassasiyetin uysallığı değil midir?
Aksülâmeller, hiddetler, kinler ve gayzların durduğu bir fikir âlemi içinde, artık yeni hiçbir eserin ortaya çıkmadığında zerre kadar şüphemiz olmamalıdır.
Ahmet Haşim, Bize Göre (Haz. Mehmet Kaplan), Ankara 1981, s. 6-7.
Köşe Yazısı Fıkra Nedir Ve Örneği
Nasreddin Hoca Hayatı Fıkralarına Dair Kaynaklar
Nasreddin Hoca Fıkraları ve Özellikleri