Mihr ü Mâh’tan
Mihr ü Mâh’tan
Hâtimetü'l-Kitâb
Gülsitân-ı cihân gibi bu kitâb
Âhir oldı bahârı itdi şebâb
Kelimâtum güherleri yâ Rab
Çıkmaya degme kânda olsa taleb
Sen bilürsin ki vâridâtumdur
Her ne kim var tasarrufâtumdur
Bikrdür cümleten maânîsi
Bana mahsûsdur mebânîsi
İrmedi dâmenine ol bikrün
Ehl-i nazm içre desti bir fikrün
İtmesünler kitâb-ı gayra kıyâs
Ki ola anun evvelinde esâs
Yalınuz nazm ile ola hâsıl
Kıssa-perdâz ola olup nâkil
Benem ancak bu kûrete Mânî
Tabdur cümle beytine bânî
Kendi efkâr-ı dil-firîbümdür
Vâridât-ı dil-i garîbümdür
Beytüm içre getürmedüm katâ
Mâni-i gayrı eyleyüp inşâ
Kendi bâgumda var iken mîve
Gayr bâgına girmezem bana ne
Bahr-ı tabumda bî-nihâye durur
İllerün bilisi bana ne irür
Bedel olmaz benüm bu inşâma
Gayrı günler irür mi bayrama
Gayrılar hecr ile bulur pâyân
Kim olur ol gam ile vuslat-ı cân
Bunda yokdur anun gibi hâlet
Cân bagışlar sonundagı vuslat
Âlem‑i nazma âftâb budur
Misli yokdur begüm cevâb budur
Gayr vasfından eyle kat‑ı nazar
Sana ey dil hemân bu kıssa yeter
Bir şeh adına dindi kim bu kitâb
Ser-i fagfûr ana sifâl-i kilâb
İlmi yanında katredür deryâ
Dür gibi olmış anda nâ-peydâ
Görse anun şecâatin Rüstem
Havf ile ura câna tîg-ı sitem
Hâsılı lutfınun nihâyeti yok
Adli bî-intihâ mürüvveti çok
Dilerem yâ Mükemmilü'n-noksân
Yarlıga bende var ise isyân
Kizb yokdur sözümde heb hakdur
Her kim inkâr iderse ahmakdur
Evvelâ ana kim didüm mahbûb
Zât-ı pâkün durur budur matlûb
Âşık-ı nâ-murâdınam bî-şek
İzzetün hakkıçün sözüm gerçek
Mâh-ı bî-çâre didügüm dildür
Ki anun işi böyle müşkildür
Dâyimü'd-dehr gam-güsâr oldur
Bî-namâz u niyâz hâr oldur
Anı kim dutdı idi dest-i ases
Nefs-i şirrîrdür hemân sözi kes
Ana kim didüm Âftâb‑ı cihân
Amel-i sâlih idi ey Gufrân
Ki gönül anun ile yâr olmaz
Hak bu anun gibi nigâr olmaz
Manide zerre didügüm nâ-kes
Dil-i zârumdaki hevâ vü heves
Geh fesâd itmege ider telkîn
Hased ü çirk ü bugz anunla hemîn
Kangı câhil ki yok dilinde fürûg
Anlamayup sana bu hâli dürûg
Gönder anun eline rûz-ı hisâb
Buna benzer kara yazılu kitâb
Kangı kâtib ki bilmeye imlâ
İde bu nazm-ı dil‑güşâda hatâ
Zâ yirine yazarsa hey'et-i zâl
Lâmını eyle cânına çengâl
Vâv-ı vaslı ki bilmeye tahkîk
Eyle cânından anı sen tefrîk
Hâsılı isterem ki bu inşâ
Ehl-i irfân olana ola sezâ
Almasun anı deste câhiller
Virmesünler bu hoş kitâba zarar
Şükr ü minnet irişdi âhirine
Dilerem rahmet ide şâirine
Oldı târîhi gûşuma ilhâm
Âliyâ Mihrle Meh oldı tamâm (Sabuncu2000: 225).
Tuhfetü’l-Uşşâk’tan
Hikâyet-i Pür-Şikâyet
Bülbül-i bâg-ı kitâb-ı mezkûr
Sözi bu vech ile kıldı menşûr
Didi kim âşık-ı âşüfte idüm
Nâvek-i ışk ile dil-süfte idüm
Nûr-ı ışk ile gönül rûşen idi
Dîde dil hânesine revzen idi
Hûb idi gâyet ile mahbûbum
Cân ile olmış idi mergûbum
Dil-i bîmâr(um)a dermân idi ol
Ten-i efsürdeme hem cân idi ol
Rûz (u) şeb mûnis idi biz hâke
Başum irmişdi ser-i eflâke
Şâd idüm vaslı ile peyveste
Pâdişâh idi dil-i işkeste
Nâz ile eylese ben hâke hitâb
Dil-i atşânum olurdı sîr-âb
Yüzüme bir nazar itse nâ-gâh
Zevkden olur idüm âleme şâh
Zeyn iderdüm anı meşşâta-misâl
Nahl idi sanasın ol tâze nihâl
Hüsn-i hulkına nihâyet yog idi
Edeb ü hilmine gâyet yog idi
Bezm-i fürkatde ki kan içmiş idüm
Bâdeveş anı revân içmiş idüm
İricek rûz-ı visâl-i yâre
Anı akıtmaga buldum çâre
Gerçi kim vuslata irse âşık
Hûn-ı mihnetden olurmış fâ’ik
Cüraveş lîke kalurmış sâkî
Bana peymâne-i dilde bâkî
Kasd-ı fasd eyledüm âhir kârı
Çagırup yanuma bir gam-hârı
Nice gam-hâr ki fassâd imiş ol
Hâsılı haylice üstâd imiş ol
Sanatı içre aceb kâmil imiş
Hak budur mâhir imiş kâbil imiş
Şâir-i rind ü Terâşî-mahlâs
Ârif-i nükte-i esrâr-ı kasas
Evvelâ sâidümi bend itdi
İhtirâz itme diyü pend itdi
Eline nîşter aldı fi’l-hâl
Nîşterdür ki bulınmaya misâl
Benzemiş tîgçe-i dellâke
Ber-nazar mâh-ı nev-i eflâke
Pîl hortûmına benzerdi hemân
Muntazırdur ki akarsa içe kan
Çünki bir defa zahimnâk itdi
Subhveş cân yakasın çâk itdi
Ben umardum ki şafak gibi hemân
Lûle-i çeşme-i dilden aka kan
Çıkmayup kanı velî kaldı yiri
Şermsâr itdi o ehl-i hüneri
Kişi bir sanati tahsîl idicek
Arıdup cânını tekmîl idicek
Olıcak böylece üstâd olsa
Katı ter-dest ise fassâd olsa
Gördi çün yaremi yâr-ı cânum
Kulına acıdı ol sultânum
Hayli mecrûh u girîzân oldı
Sanasın kim arada kan oldı
Bakdı fassâda gazabla gamnâk
Gûyiyâ âşıkını kıldı helâk
Hayrete vardı görüp bu hâli
Bildi Leylâ dahı bu ahvâli
Ger vücûd olmasa idi vâhid
Hûn-feşân olmaz idi ol sâid
Işk-ı Mecnûn’a idün istihsân
Akıdur sâidini zahmına kan
Işkumı sanmasun iller ola dûn
Işk-ı Mecnûn’dan olmışdı füzûn
Hod-fürûş anlamasunlar ey dil
Diyeyin hâl-i dili ve’l-hâsıl
Ben ki bir âşık-ı pejmürde idüm
Hâlet-i ışk ile efsürde idüm
Fasd itdürmege kıldum âgâz
Nîşter birle olup zahm-endâz
Merhamet kıldı bana cânânum
Akmadan dahı bedenden kanum
Kulzüm-i âtıfeti cûş itdi
Kendini vâlih ü medhûş itdi
Akıcak sâid-i âşıkdan kan
Hüner oldur ire maşûka ziyân
Katı çok hâl degüldür cânân
Fasd idince aka âşıkdan kan
Hârik-i âde budur dünyâda
Emr-ber-aks ola ben şeydâya
Ehl-i irfân olan anlar anı
Kangı cânibde ise noksânı
Yâ İlâhî dilerem kim Âlî
Işkdan olmaya bir dem hâlî
Hâlet-i ışka düşüp peyveste
Gözi yaşı ide hâki şüste
Kûtını nimet-i ışk eyle anun
Kuvvetin sıhhat-i ışk eyle anun
Işksuz cânına irgürme hayât
Gözine âlemi göster zulumât
https://www.turkedebiyatiisimlersozlugu.com/index.php?sayfa=detay&detay=943
(Aksoyak 2003: 375)
