Nemrud Kimdir ve Nemrud Kıssaları

22.06.2020

 

Nemrûd Kimdir ve  Nemrud Kıssaları

Osmanlıca yazılışı: Nemrûd :  نمرود

Nemrud, kutsal metinlerde de adı geçen Hz İbrahim ile çağdaş Kalde veya Babil kralı olarak tasavvur edilen Yahudi ve Müslümanlıkta Hz İbrahim ile ilgili kıssalarda karşımıza çıkan menkıbevi bir karakterdir.

Tarihte yaşayıp yaşamadığı kanıtlanamayan bu menkıbevi karakterin Firavun gibi Kalde, Babil veya diğer Ortadoğu krallarının genel unvanı olma ihtimali de vardır. Urfa, Adıyaman ve Çukurova’ya doğru yayılan Kommagene krallığına Nemrut Krallığı'nda denilse de Kommagene devletinde Nemrut adlı bir kral yoktur. Ayrıca, Hz İbrahim kıssalarında anlatılan Nemrud ; Kommagenelerden bin yıl önce yaşamış olmalıdır.

Nimrod isminin İbrânîce marad (isyan etmek) kökünden türediği ve “isyan edeceğiz” anlamına geldiği ileri sürülmüştür. “Yahudilerin kutsal kitabı Tekvin'e göre Nemrud’ Nuh'un torunu ve Sümer (Shinar) kralıdır. Tanah’a göre ise “Nûh’un oğullarından Hâm’ın torunu ve Kuş’un (Cush) oğlu; Bâbil’in yanı sıra Ninevâ ve Kalah’ı inşa eden Bâbil, Erek, Akkad ve Kalde’nin kralı” (Tekvîn, 10/10-)[1] olarak gösterilen biridir.  Yahudi kaynakları Ham’ın soyundan gelenlerin isyancı, şiddet taraftarı kişiler oldukları Hindistan’ı Sümlerlileri, Babili, Keldanileri, Mısır ve Nemrud soylarını Ham’ın soyundan gelen kişilerin kurduklarını iddia etmişlerdir.  Dini metinlere göre Babil’i o kurdurmuş Babil Kulesini de o yaptırmıştır. Tüm bunlardan dolayı Nemrud’un Babil krallarının genel adı olabileceğini de düşündürür.

Aslında Nemrud kıssalarının kökeni Firdevsi'nin Şehnamesinde ve Keykavus  ile ilgili kısımlarda anlatılr. Bu ise hikayenin Ön Asya ülkelerinde ortaya çıktığına bir delil teşkil edebilir. 

Nemrut, Yahudi ve İslami kaynaklarda gaddar, zalim, Allah'a isyan eden, Allah’a karşı büyüklük taslayan, Hz İbrahim’i ateşe attıran bir hükümdar olarak tasvir edilir.  “Geleneksel yahudi düşüncesine göre Nemrud kurnaz bir astrolog, putperest, çeşitli şehirleri kuran ve mâsum bebekleri katleden bir yönetici ve et yiyen ilk insandır.(Ginzberg, I, 186-187; V, 199, 209).”  [2]

Nemrud İle Hz İbrahim

Hz İbrahim’in amcası ve üvey babası Azer , put yapıp, put satarak geçinen[3] bazı rivayetlere göre de Nemrut’un veziridir. ( bkz AZER ( Hz İbrahim’in Put Yapan Babası) Nemrud’un müneccimleri   “üç gün içinde doğacak bir çocuk, yeni bir din getirecek ve senin  saltanatını yıkacaktır “ diye kehanette bulununca, Nemrut  hamile kadınları toplatarak  doğacak bütün erkek çocukların öldürülmesini emreder.  Ama Hz İbrahim’in annesi Kûsâ, İbrahim’i bir mağarada doğurur  ve kocası Azer’e de çocuğu doğurup toprağa gömdüğünü söyler.  ( diğer bir rivayette ise Nemrut üç gün boyunca kadınların erkeklerle ilişkiye girmesini yasaklamış, iki yıl boyunca doğacak olan tüm erkek çocukların öldürülmesini emretmiş, Fakat Azer’in karısı,  Azer'i tahrik ederek onunla ilişkiye girmiş ve Azer’den  gebe kalmıştır) [4]

Annesi ara ara gidip Hz İbrahim'i  emzirmiş diğer zamanlarda ise dişi bir geyik ona süt vermiş Hz İbrahim bu şekilde büyümüş, yasaklar unutulunca annesi onu eve getirip ona "İbrahim" adını vermiştir.

Hz İbrahim büyüyünce putlara tapan Keldânî kavmini kendilerine bile faydası olmayan kendi yaptıkları putlara tapınmalarını eleştirmeye başlar.  Bir gün ahali bir bayram yerinde Hz.Ibrahim, mabede girip Keldanilerin tapındığı yetmiş putu da kırar. Keldaniler bunu kimin yaptığını sorunca Hz İbrahim “ bu işi en büyük put yaptı, çünkü balta onun boynunda  “ der.  Bunun üzerine Nemrud büyük bir ateş yaktırıp Ateşin yalımı havadan geçen kuşları bile yakmaktadır… “dumandan ay ve güneş bile gözükmez”[5] Nemrud Hz İbrahim’i mancınıkla bu ateşin içine attırır. Ateş günlerce yanar ama ateşe atılan İbrahim bir gül bahçesine düşmüştür.  ( Urfa Balıklı göl efsanesi bu kıssaya dayanmakta ve olayın  Urfa’da olduğunu iddia etmektedir. ) Ateşte yedi gün kalan Hz. İbrahim gül bahçesinden çıkınca mûcizeyi görenlerin bazıları Hz. İbrahim’e iman eder.

Nemrud’un Ölümü

Fakat zâlim Nemrûd ve putperest ahâli küfürlerinden vazgeçmez. Bunun üzerine -Allah'ın cezası olarak- Nemrud’un burnunun içinden beynine bir sinek girer.  “Bu sinek  Nemrud’a uzun zaman azap ve ıztırap verir hatta bu ızdıraptan kurtulmak için Nemrud    başını tokmakla dövdürmeye başlar. Sonunda kafasına taş vura, vura, tokmak vurdura vurdura delirip ölür.”[6]  ( Hz İbrahim - Kıssaları ve Edebiyatımızdaki İzleri )
Nemrud, inançsızlığı ve Hz. İbrâhim’le mücadelesi dolayısıyla divan şairleri tarafından telmihlere ve mecazlara konu edilmiştir.  Hz. İbrâhim’in Allah’a bağlılığı, Nemrud’a karşı gelmesi, başkasından yardım istememesi, ateşe atılmaya razı olması yanında inancı uğruna seve seve çektikleri âşıkla mâşuk arasındaki ilişkinin derecesini gösteren bir ölçü olarak kabul edilmiştir.[7]


Hatt-ı ruhu dûd-ı nâr-ı Nemrûd
 La‘l-i lebi Kevser-i meyâlûd     Şeyh Galip


Sen halilin  hüsn-ü can -bahşında iman buldular
Secde kıldılar but-i bî- cana kim Azer düzer                     Şeyhi


Gül-i gülzâr-ı cennet âteş-i Nemrûd olur ey dil
Görünmezse eğer kim gözüme dîdâr-ı İbrâhîm  Zati


Bu bidadı bana hecrunkılıpdır
Cihanda kılmadı Nemrud u Şeddad   Nesîmî

KAYNAKÇA

 

0

0

Yorum Yapmak için Kayıt Olun veya Giriş Yapın

Yorumlar