KategorilerEDEBİYATEdebiyat Terimleri MazmunlarSafa Nerededir Safâ ile Merve ve Sa’y İbadeti

Safa Nerededir Safâ ile Merve ve Sa’y İbadeti

27.05.2022

 

Safa Nerededir Safâ ile Merve ve Sa’y İbadeti

 

Osmanlıca yazılışı:   sefa _ safâ :  صَفَا

Osmanlıca yazılışı: merve  مروه

Safâ kelimesi özel isim olarak kullanılmadığında  "keyif, saflık, parlaklık, ruh ve gönül aydınlığı " gibi anlamlara gelmektedir.  Ancak Safâ kelimesi özel isim anlamı ile Mekke’de Merve tepesinin karşısında bulunan Müslümanlar için kutsal olan bir dağın ismidir.

Safâ dağı Mekke ve karşısındaki Merve tepesi ile birlikte Müslümanlar için kutsal bir yerdir.  Safâ dağı veya tepesi Mekke’de ve Merve’nin karşısında kırmızı renkli bir dağın özel ismidir.  Merve ve Safâ tepeleri Ku’ran’da da geçer. Merve sözcüğü kelime anlamı ile Arapça'da "çakıl taşı" anlamındadır.

Merve ve Safa Tepeleri Hz İsmail’in annesi Hacer’in su aramak için gelip gittiği yerler olarak kutsal kabul edilmiştir. Bu hadiseden dolayı Müslüman hacılar bu iki tepe arasında 7 defa hızlı hızlı yürürler. Hacıların bu yürüyüşüne ise “ sa'y “denilir. Bu ibadetin nedeni ise Hz İsmail ile annesi Hacer’in zemzem suyunu bulması kıssası ile alakalıdır. Bu kıssa şu şekildedir. ( bkz Hz. İbrahim ve Kıssaları Edebiyatımızdaki İzleri )

Hz İbrahim, eşi Hâcer ile oğlu İsmail’i Mekke’ye bıraktığında erzakları ve suları biter. Bunun üzerine Hacer, Hz İsmail’e su bulmak için önce Kâbe yakınındaki Safâ tepesine çıkar. Oradan vadiye bakar. Kimseyi göremeyince geri vadiye iner ama su bulamaz. Bu defa da Merve tepesine çıkıp bakar ama yine kimseyi göremez. Hâcer, bu sûretle Safâ ile Merve arasında yedi defâ gidip gelir. “ Lakin bu sırada İsmail, topuğuyla yere vurmuş ve vurduğu yerden Zemzem suyunu bulmuştur.(  Bkz Merve Nedir Merve ve Safa Arası)

 )

Divân şiirinde Safâ kelimesi  Merve ve ”sa'y “ ile birlikte ve çeşitli anlam oyunları içinde geçmektedir.. Mevlevi dervişleri arasında "Safâ nazar" tâbiri "hoş gör" anlamında kullanır. ( bkzSafa Nazar Safâyı Kalb Himmet Bakışı Nedir  )

Mekke yakınlarındaki Merve ve Safâ tepeleri Hac veya umre ziyaretleri için giden Müslüman hacıların uğraması gereken kutsal mekânlardan biridir. Bu iki tepe Ku’ran-ı Kerimde de geçer.” Şüphe yok ki, Safâ ile Merve Allah'ın şeâirinden (Allahü teâlâya ibâdet etmeye vesîle olan nişâneler, alâmetlerden)dir. İşte kim o Beyti (Kâbe'yi) hac veya umre niyetiyle ziyâret ederse, bunları (Safâ ile Merve'yi) güzelce tavâf etmesinde bir günâh yoktur.” (Bekâra sûresi: 158)Hac ve Umra için Mekke’ye gelen Müslüman hacılar Merve ve Safâ tepeleri arasında yedi defa gidip gelirler. Hacılar, Merve ile Safa arasında sa'y eyleyerek haccın bir farizasını yerine getirmiş olurlar.

Etsem dedim cemaline ey- pür cfâ nazar

Yâr açtı sinesin dedi aşık safâ nazar   Şeyh Galip

Derpiş edip safâ nazarla mest-i hayran ol

Gerçek mürîd-i şîve-i pîr-i mugân isen    Şeyh Galip

Dur etme izin tozun gözümden

Zîrâ ki nazar safâdır ey dost   Sun'î

Yorum yapmak için lütfenKayıt Olunya da