Şakku'l-kamer Peygamberimizin Ay’ı İkiye Bölmek Mucizesi

Osmanlıca yazılışı: Şakk-ı kamer: قَمَرْ  شَقِّ

Şakku'l-kamer Arapça sözcüklerden oluşan bir isim tamlamasıdır.  Arapçada  “yarılmak, bölünmek” anlamına gelen inşikāk ile Arapça “ Ay” anlamına gelen kamer kelimelerinden oluşur.  Şakku'l-kamer tabiri bu nedenle sözlük anlamı ile “ayın iki parçaya bölünmesi” manasındadır.

Şakk-ı kamer: قَمَرْ  شَقِّ sözlüklerde Hazret-i Muhammed’in“Ayın iki parça olması , Ay'ın ikiye bölünmesi mu'cizesi “ olarak tarif edilir.

Şakk-ı kamer: قَمَرْ  شَقِّ ve İnşikāku’l-kamer tabiri, Kur’ân-ı Kerîm’de kıyametin yaklaştığını bildiren âyette geçmektedir. Ancak “Müfessirlerin çoğunluğu ayın yarılmasını zâhirî mânada anlamış ve âyette gerçekten ayın ikiye yarıldığının bildirildiğini söylemiştir. Mâverdî, Hasan-ı Basrî’nin, “Eğer ay yarılmış olsaydı herkesin görmesi gerekirdi, çünkü mûcize karşısında bütün insanlar aynı konumdadır” dediğini ve ayın sûra ikinci defa üfürüldüğü zaman yarılacağını ileri sürdüğünü kaydeder (en-Nüket ve’l-ʿuyûn, V, 409).” [1]

Şakku'l-kamer tabiri İslamiyet’te Hz Muhammed’in Ay’ı ikiye böldürüp yere indirmesi mucizesini ifade eden bir tabir olarak kullanılmıştır. Hz Muhammed’in Ay’ı Kâbe’nin üzerinde ikiye böldürüp Kâbe’yi tavaf ettirip yere indirmesi mucizesi ilk kez Taberi tarihinde yazılmış, daha sonra Erzurumlu Mustafa Darîr  ‘in Siyer’i Nebi adlı [2]eseri de dâhil olmak üzere pek çok siyer kitabında bu mucizeden söz edilmiştir. Bu mucizeErzurumlu Mustafa Darîr  ’in Siyer i Nebi adlı eserinde çok tafsilatlı anlatılmıştır.

Bu mucizenin gerçekleştiğini iddia eden –kaynaklara göre bu hadise Hz Muhammed’in “peygamberlikle vazifeli kılındıktan -beş sene veya- sekiz sene “sonra vuku bulmuştur.  Mucizenin gerçekleştiğini iddia edenler Hz Muhammed’in bu mucizeyi Kureyşlli müşrikler ile Hazret-i Ali, Huzeyfe İbn-i Yemân, Abdullah Ibn-i Mes'ud, Cübeyr ibn-i Mut'im ve Abdullah İbn-i Ömer’in yanında [3]gerçekleştirmiştir. Ancak Hz Muhammed’in bu mucizeyi gerçekleştirdiğine şahit gösterilen sahabelerin böyle bir olaydan söz ettiklerine dair bir kaynak gösterilmemiştir.

Hz Muhammed’in dolunay hakinde olan Ay’ı Kâbe’nin üzerinde ve yarısı mağripte yarısı maşrikte olacak şekilde ortadan ikiye ayırması mucizesini “[4],  İskender Pala şu şekilde özetler.  Kureyş'li müşrikler mehtaplı bir gecede Peygamberimizden mucize istediler. O da Allah'a yalvardı ve parmağıyla işaret etti. Ay ikiye bölünüp yere indi. Sonra O'nun peygamberliğine şehâdet etti ve eteği altından girip yeniden çıktı. Sonra tekrar şehadet getirip bütünleşti ve yerine döndü”[5]

Sahabelerin çok büyük çoğunluğunun nakl etmediği ve en önemli sahabelerin hiç söz etmediği veya doğrulamadığı; nakledenlerin ise ya çocuk yaşta oldukları veya iddia ettikleri senelerde Mekke’de olmadıkları[6] gibi nedenlerle İslam âlimlerinin pek çoğunun kanaati Hz Muhammed’in böyle bir mucize gerçekleştirmediği yönündedir.

“Mu‘tezile kelâmcıları, herkesin dikkatini çekmesi gereken inşikāku’l-kamerin dünyanın başka yerlerinde görüldüğünün bilinmemesi, hadisenin bu kadar az insan tarafından rivayet edilmesi, ayrıca tarih ve astronomi literatürüne intikal etmemesi gibi delillere dayanarak böyle bir hadisenin gerçekleşmiş olamayacağı tezini savunmuşlardır. Ehl-i sünnet âlimlerinden Ebû Abdullah el-Halîmî de benzer görüşü benimseyerek konuyla ilgili âyetin, kıyamete yakın bir zamanda ortaya çıkacak kozmolojik bir değişikliği haber verdiğini belirtir.” [7]

Şakku'l-kamer mucizesinin olup olamadığı konusuna dâhil olmaya mezun değiliz. Ama divan şairleri böyle bir mucizenin olduğuna inanmışlar ve bu mucizeden söz etmişlerdir.

Göstere, hâmen eğer i'câz-ı ve'n-Şekka'l-kamer

Hami eder taglîz-i hisse anı erzâl-i ziimer            Nev'ı

Salıp ferr-i şehenşâhı edince iki şak mâhı

Alıp zerrin ııakâre etdi bang-ı şevketin a'lâ    Nâdiri[8]

KAYNAKÇA 

[1] İLYAS ÇELEBİ, https://islamansiklopedisi.org.tr/insikakul-kamer

[2] https://edebiyatvesanatakademisi.com/post/siyer-nedir-kokeni-anlamlari-ozellikleri-siyer-kitaplari/139507

[3] https://sorularlaislamiyet.com/sakkul-kamer-sakk-i-kamer-insikakul-kamer-insikak-i-kamer-ayin-yarilmasi-mucizesi-hakkinda-bilgi

[4] https://edebiyatvesanatakademisi.com/post/mucize-nedir-peygamber-mucizeleri/114736

[5] İskender Pala, Ansiklopedik Divan Şiir Sözlüğü,

[6] İLYAS ÇELEBİ, https://islamansiklopedisi.org.tr/insikakul-kamer

[7] İLYAS ÇELEBİ, https://islamansiklopedisi.org.tr/insikakul-kamer

[8] İskender Pala, Ansiklopedik Divan Şiir Sözlüğü,