Sarhoş Abdi Kimdir Yanıkkale Fetihnamesi

Gazavât-ı Hayreddin Paşa, iki sayfa (TSMK, Revan Köşkü, nr. 1291)

Sarhoş Abdi (d. ? - ö. 1605 veya  1621), Türk divan şairi, Hümayun kâtibi ve nişancı defter emini Sarhoş lakabı ile anılan Abdi’nin doğum tarihi belli değildir. Ölüm Tarihi hakkında da kaynaklar farklı bilgiler vermişlerdir. Ne zaman doğduğunu ve nasıl yetiştiği hakkında kaynaklardan sızan bir bilgi yok gibidir

Divan-ı Hümayun kâtipliği, nişancılık (1594) ve defter eminliği (1601) yaptı. Sadrazam Sinan Paşa'nın Avusturya seferine katıldı. Yanık kalesinin ikinci kez alınmasıyla sonuçlanan bu seferi  Zafernâme-i Kal'al-i Üstüvar (Yanıkkale Fetihnâmesi) adlı mesnevisinde  anlattı. Fetihname- Gazavatname türündeki bu eseri  hem Yanıkkale'nin fethini (1593-1594) anlatmış  olduğu gibi hem de padişaha sunduğu Arzuhal'de de  şahit olduğu veya işttiği dönemin yolsuzluklarını  dile getirdi. [1]

En önemli ve elimize ulaşan tek eseri  Zafernâme-i Kal'al-i Üstüvar (Yanıkkale Fetihnâmesi ) dir. Bu eseri Farsça düzyazıyla yazılmış bir girişten sonra 317 beyitlik bir manzumeden oluşmaktadır. [2] [3]

Bu eseri ve arzuhalinde  o devirde tımar ve zeamet dağıtımının ne kadar bozulduğunu, kalelerin nasıl bir bir elden gitti­ğini, saray mensuplarının irtişaya kendini ne kadar kaptırdığını açık bir dille anlattı. [4] Bu eseri ile  duraklama döneminde devletin durumunu gözler önüne sermesi özellikle  tımar düzenin bozulması ile devletin düşüşe  geçişini açıkça ortaya koydu.

Eserin nüshalarından birisi Tarih-i Feth-i Yanık, Revân köşkü küt.1308; de kayıtlıdır bir diğeri ise Sarhoş Abdi Çelebi, Zafernâme-i Kâl'â-i Üstüvar veya Yanık Kal'a Fetih- nâmesi,( Millet Küt.) dedir.  

İLGİLİ BAŞLIKLARIMIZ VE LİNKLERİ

·         Gazavâtname ve Türleri

·         Gazavâtnâme Çeşitleri ve Eserleri

·         Gazavatname-i Mihaloğlu Ali Bey - Sûzi Çelebi- Hakkında Bilgiler

·         Suzi Çelebi ve Gazavatnamesi ( 16. yy )

·         Fetihname Nedir ve Örneği

·         Fetihname-i Mahruse-i İslambol

·         Matrakçı Nasuh Süleymannâme ve Fetihname-i Karabuğdan

·         Bosnalı Sabit'in Zafernamesi Ve Diğer Eserleri

·         Zafername-i Hazret-i Sultan Murad Han Rahimizade İbrahim Çavuş

KAYNAKÇA

·         [1] Dr Aslan Tekin Edebiyatımızda  isimler, Anka. 2005 shf 8

·         [2] BURİAN BOZUK İDAREDEN ŞİKÂYETÇİ İKİ ŞAİR, https://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/26/1018/12346.pdf

·         [3] Büyük Larousse, Gelişim Yayınları, Abdi- Sarhoş-  Maddesi – c. 1

·         [4] BURİAN BOZUK İDAREDEN ŞİKÂYETÇİ İKİ ŞAİR, https://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/26/1018/12346.pdf