Şehri Unutan Adam Konusu Özeti Metni Sait Faik

Şehri Unutan Adam; adlı öykü Sait Faik Abasıyanık’ın ilk öykü kitabı olan Semaver,adlı hikâye kitabındaki 19 hikâyeden biridir.

Şehri Unutan Adam;  adlı öykü ilk kez Varlık Dergisinin 58. Sayısında, 1 Aralık 1935 yılında yayımlanmış, daha sonra yazarın Semaver adlı öykü kitabı içindeki öykülerden birisi olarak basılmıştır.

 Sait Faik’in ilk öykü kitabı olan Semaver’deki öyküler kitaba alınmadan önce çeşitli dergilerde yayınlanmış öykülerden oluşur.  Semaver adlı öykü kitabının basım ücreti Sait Faik’in babası tarafından karşılanmış ve bu kitap Semaver adı ile 1936’ yılında basılmıştır.   ( Sait Faik'in Semaver Hakkında Sevmek Korkusu Alıntılar ve Özeti )

Sait Faik’in ilk öykülerini oluşturan bu öyküler biçim ve içerik açısından Türk öykücülüğü tarihinde yep yeni özelikler taşıyan öykülerdir. Bir anlık bir kesiti, durumu, akla gelen bir anıyı anlatan başı ve sonu pek de kesin olmayan belirsiz kalan bu öykü tarzına daha sonra durum veya kesit hikâyeciliği de denilecektir.

Şehri Unutan Adam adlı öyküsünün kahramanı büyük bir ihtimalle Sait Faik’in kendisidir.  Bilindiği gibi yazar, 1934 yılında bir müddet öğretmenlik yapmış şehirden daha doğrusu İstanbul’dan uzak kalmıştır. Burgaz Adasındaki evinden İstanbul’a gelen yazar ara sıra şehirde kalmış ve otellerde yatmıştır.  İnsanlarla iletişim kurmak istemesi konusu da öykülerindeki en bariz konulardan biridir. Sait Faik’in öykülerinde işsiz güçsüz avare avare dolaştığı günlerden edindiği izlenimler ve duygular çok yoğundur. Yazarın bu öyküsünde de insanları sevmek onlarla iletişim kurmak, aylak aylak yatıp kalkıp dolaşırken bir şeyler yapmak konuları ele alınmış olur.  

Yazarın Şehri Unutan Adam; adlı öyküsü  çoktan beri şehre gitmemiş olan bir adamın öyküsüdür. Nihayetinde şehre gelmiş, otelin kapısında insanlarla konuşmak iletişim kurmak istemiş fakat başarılı olamamıştır.

ÖZETİ

Epey bir vakittir şehre gelmeyen adam nihayet şehre gelmiş ve bir otele yerleşmiştir. Şehir hayatını yeniden yaşamak ve şehirdeki bazı insanlarla konuşmak ve bir gün insanları sevebilmek arzusuyla otelden çıkar.

Bunu sağlamak için gördüğü insanlara yaklaşmaya karar verir. Otelin dış kapısına çıkınca gördüğü ilk insan bir küfeci çocuktur. Anlatıcı o küfeci çocuk ile konuşmak, onunla hasbıhal etmek hatta onu sevindirmek için ona bir ayakkabı, bir pantolon almak da istemiştir.

Fakat Küfeci çocuk hem onurlu biridir hem de onun bu niyetini kuşku ile karşılar ve anlatıcının tekliflerini kabul etmez.  İletişim kurmak ve sevindirmek amacına erişemeyen anlatıcı  bundan dolayı amacına ulaşamaz. Hayal kırıklığı yaşayan anlatıcı neşesi kaçmış bir şekilde aynı  arayışlarına devam etmek zorunda kalır.  

Şehri Unutan Adam Öykü Metni

Çoktan beri şehre inmemiştim. O gün, insan­ları sevebilmek arzusuyla otelin kapısını açtığım zaman, karşıma ilk çıkan insan, bir küfeci çocuğu oldu.

Kirli, soluk yanaklarına, çıplak ayaklarına merhametle değil, sevgi ile baktım. Zaten otelin kapısından bu niyetle çıkmamış mıydım? Onu kucaklamak, köşedeki kunduracıdan ona bir lastik ayakkabı, biraz ilerdeki Yahudiden bir beyaz ke­ten pantolon almak arzusuyla durdum.

– Ne bakıyorsun, efendi, dedi, hamal mı lazım?

– Yok çocuğum, dedim.

Gel sana, bir pantolon, bir ayakkabı alayım, demek üzereydim. Fakat gözlerini görünce vaz­geçtim. Onlar bir acayip hastalığı benim sevgi dolu gözlerimde yakalamak istiyor gibi dikkatli, yakalamış kadar mustarip ve haindiler.

Bununla beraber, yirmi beş kuruş çıkarıp ver­dim, yürüdüm. Arkamdan koşup iade etti. Yüzü­nü görmedim, fakat elleri kararlı idi.

– Her sakallıyı baban zannetme, anladın mı?
Yirmi beşi aldım. Cevap vermeden yoluma devam etmek istedim. Birden bütün neşemin bir camın kırılışı kadar ses ve şıngırtı çıkararak düşüp kırıldığını gördüm.

Ayakucuma düşüp kırılan neşemi gözlerimle topladım. Ters yüzüne evime dönüp odama ka­vuştum. Dört duvar, bir pencere, bir valiz içinde birkaç kitap ve bir demir karyola… Hasılı mukaddes bir hapishane olan odamda, düşünmeden, hatta okumadan gezindim durdum.

Düşünmeye başladığım zaman, nasıl filmler­de bazı kırılan otomobillerin aksamı tekrar birbi­riyle süratle buluşup birleşirlerse, benim de içim­de kırılan şey, öyle birleşti. Tekrar neşemi bul­muştum, insanları sevmek arzusuyla sokağa çıktım.

Akşam oluyordu. Köşe başındaki tütüncüye uğradım. Güneş, satılmamış edebiyat mecmuaları­nın üstündeydi. Tütüncü dükkanındaki edebiyat mecmualarıyla aynı dükkâna vuran akşam ışığı arasında bir nükte, bir hayal yakalayabilmek için bakmaktaydım.

Lirayı tütüncüye vermiştim. Bana uzun bir zaman geçmiş gibi geldiği halde, ne liramın üstü, ne de tütün paketi bana verilmişti. Dükkâncıdan tarafa bakmaya mecbur oldum. Lira burnumun ucunda sallanıyordu.

– Bu, sağdan sola yırtık beyim, geçmez. Yu­karıdan aşağı olsa, geçer ama, böyle geçmiyor.

– Nasıl geçmez yahu, pekâlâ geçer, ben nasıl

aldım?

– Kanun var efendi. Para koruma kanunu.

Kanunları bilmemenin, insanları cezadan kur­taramaz olduğunu biliyordum. Kanuna karşı gele­mezdim. “Deminki yirmi beşliği aradım, bir türlü bulamadım, yürüdüm.

Cebimden bir başka lira çıkarıp cıgara almak işime gelmiyordu. Kanunlardan kaçamak noktaları çıkarmak yalnız avukatların değil, her vatandaşın hakkıdır. Onun için bir başka tütüncüye aynı lira ile müracaatı.zeki bir hareket buldum. Bu tü­tüncü, lirayı aldıktan sonra paketi vermiş, para­nın üstünü iade ederken benim acelemden ve te­laşımdan şüphelenmiş olacak ki, verdiğim liraya bir daha bakmak zekâvetini gösterdi. Gülümseye­rek;

– Bir başka lira lütfederseniz iyi olur, dedi.

– Niçin?

– Bu geçmez de…

İzah ettirmeden lirayı geri aldım. Bütün fikri­mi ve muhayyelemi apaçık söyleyen aptal ve acayip gözlerim tütüncülerin yüzüne dikilmeden, kı­zarak tütüncü tütüncü dolaştım. Nihayet parayı geçiremeyeceğime kanaat getirmiştim. Cüzdanım­da daha hiç katlanmamış yepyeni bir liracığım da­ha vardı. Bir on bir buçukluk cıgara için bozdurul­maya kıyılmayacak kadar yeşil, hareli, kıvrak lira­mı evirdim çevirdim, fakat sonunda bir cıgara, ta­hammül edilemeyecek bir arzu gibi vücudumu sardı. İlk defa yaklaştığım kadına duyduğum hırsla, nasıl parayı bozdurup paketi açtığımı ve dudaklarıma cıgarayı nasıl koyup ateşlediğimi hatırlayamıyorum.

Mavi duman, bir bilek damarı gibi kabartılı ve sıcak, dudaklarımdan çıktı. Sevdiğimin parma­ğını öptüğüm zamanki bulanık bir haleti ruhiye içinde cıgaramı emiyor, yeniden kendimi on sekiz yaşına dönmüş sanıyordum. Kırılan neşemin son vidası, bir hayat hızıyla yerine yerleşmişti. Mesut­tum, insanları sevmek, şehrin yanan elektrikleri­ne karışmış sarı altın kuşlar avlamak, birine mer­haba demek, öbürünün tüylü ensesini avuçlamak, biraz ileridekinin güzel parmaklarını avuçlarıma almak…

– A, herif deli midir nedir, gülüyor.
Şakrak kızlardı. Her taraflarında bir kenar mahalle kokusu vardı. Lehçeleri derli toplu, aksantonikli idi. İki arkadaştılar. Güneşten yanmıştıIar dirseklerinin yukarısında sıkılmış yaz kostüm­lerinin içinde buram buram terli aşk ve güneş fış­kırtıyorlardı. Yukarıki, “Aaa, herif deli midir, ne­dir?” cümlesini söyleyenin yüzüne, yine gayri şuuri aşkımla gülmüş olacağım ki, kendini tutamadı. Tatlı tatlı sırıttı. Cesaret aldım; peşlerine düştüm. Hızlı yürüyorlardı. Yetişmek için güçlük çekiyor­dum. Arasıra dönüp bakıyorlardı. Servet-i Fünun mısraları ile dolu, kurunuvustai fedakârlıklar ya­pacak gibiydim.

Ne söyleyebilirdim? Birkaç defa cesaretle ve kafamda hazırlanmış bir cümle ile kızlara yanaş­tım. Sonunda cümlemi beğenmedim, söyleyemedim. Beceriksizliğime küfrederek yine biraz arka­da kalmıştım. Bu sefer onlar durmuşlardı. Çekine çekine yürüdüm. Tam yanlarına yaklaşınca gele­cek bir ilhamla elbette güzel bir şey söyleyecektim. Gençken şair değil miydim? Muhakkak ilham bu bunalmış ânımda yardımıma hızır gibi yetişe­cekti. Hemen hemen yanlarındaydım ilham kana­dını sürmüştü. Cümlem hazırlanıyordu. Dişlerim kelimeleri çiğniyor, hazırlıyor gibiydi. Birden, bu sefer deminki cümleyi söyleyen değil de arkadaşı;

– Efendi, dedi, biraz daha peşimizden gelir­seniz, sizi polise vermeye mecbur olacağız.

Çırılçıplak Rum çocukları nerde ise etrafımızı alacak, nerde ise Fransızca konuşan tatlısu Frenkeri birbirlerine yine Fransızca vaziyetimi izaha kalkacaklar, nerde ise civelek, güzel matmazeller, büyümüş gözlerini pabuçlarımdan şapkama kadar gezdireceklerdi.

Geri dönmüş, kaçmak üzereydim. Kalantor, şişman, temiz giyimli, bomba yanaklı, mebus ve ya müteahhit kravatlı bir adam;

– Efendi, dur bakalım, dedi. Kadınlara sataşmaya utanmıyor musunuz? Vaziyetinize bakan da; sizi bir efendi zanneder, terbiyesiz herif.

Kadınlardan biri;

– Aman, bırakınız beyefendi, dedi, böyle adamlarla bir olmaya gelmez.

Neşem son haddini bulmuştu. Vidalarım sıkıl­mış, delk ve temas* yerlerim yağlanmış gibiydi. Bir makine homurtusuyla ıslık çalarak uzaklaştım. Bir şoför, yanımdan geçerek;

– Aldırma be delikanlı, dedi. Ne olacakmış?

-Aldıran yok be anam, dedim. Ne olacak?

Ardımdan birkaç kişi, “Sarhoş,” dediler.

Sarhoştum. Hava, elektrikler, şehir beni sar­hoş ediyordu. İnsanlar beni bir mıknatıs hızıyla kendilerine çekiyorlardı. Dünyayı ve şehri riyasız kucaklamak istiyordum.

(Varlık 58) , 1 Aralık 1935  – Semaver’

 Hikâyelerinden Özetler

Sait Faik Abasıyanık Hayatı Edebi Kişiliği Eserler

Sait Faik 'in Lüzumsuz Adam Kitabı - İnceleme ve Öykünün Metni

Sait Faik’in Havuz Başı Öyküsü Konusu Metni ve Kitabı

Projektörcü Öyüküsü ve Sait Faik Abasıyanık

Sait Faik'in Hancının Karısı Adlı Öyküsü Hakkında ve Metni

Sait Faik'in Meserret Oteli İnceleme Özeti ve Metni

Semaver Kitabı ve Öyküsü Hakkında Özeti Metni Sait Faik Abasıyanık

Mahalle Kahvesi Hakkında Özeti Tam Metni Sait Faik Hakkında

Sait Faik 'in Lüzumsuz Adam Kitabı - İnceleme ve Öykünün Metni

Sarnıç Öyküsü Metni ve Kitabı İle Sait Fai

Sait Faik Abasıyanık Sinagrit Baba İncelemesi ve Tam Metni

Zemberek Öyküsü Hakkında Metni ve Sait Faik Abasıyanık

Yani Usta Öyküsü ve Sait Faik

Yalnızlığın Yarattığı İnsan Öyküsü Konusu Metni ve Sait

Şehri Unutan Adam Konusu Özeti Metni ve Sait Faik

Şahmerdan Kitabı ve Sait Faik Abasıyanık Hakkında

Satılık Dünya Öyküsü ve Metni ile Sait Faik

Sait Faik Haritada Bir Nokta Metni ve Değerlendirme