Uykusuzluk Halleri Sevgilinin Mahmurluğu

Divan şiirinde âşık ve sevgili mevzusu etrafında aşığı en çok üzen, aşığı vehme düşüren, aklına fesatlıklar getiren, şüphelendiren, aşığı kıskandıran hallerin başında sevgilide gözlemlenen mahmurluk alametleridir. ( bkz Mahmur Nedir Şiirlerde Mahmurluk ve Humar )

Sevgilinin gözlerinin yorgun ve mahmur olması,  sevgilideki uykusuzluk alametleri, baş ağrısı veya   humara   benzer halleri aşığı kuşkulandıran şeylerin başındadır. Âşık için bu belirtiler, sevgilinin geceyi başkası ile beraber geçirdiği, rakip ile şarap içtiği hatta seviştiği anlamına gelmektedir. Böyle bir hal aşığı harap eder ( Bkz Humar İçki Sonrasında Baş Ağrısı- Rakîb Nedir Divan Şiirinde Âşık ve Rakipleri )

Gece ağyar ile mey içtiğine şahittir

Uykusuzluk eseri nergis-i mestânında   Âfîtâbî

Nergiz gibi ( bayıltan- baygın ) gözlerindeki mest olmuş halin şahit ki gece ağyar ile mey içmişsin

 

Sohbet itmişsin yine şeb-tâ seher ağyâr ile

Nûr-ı dîdem çşem-i şûr – engîzin olmuş mest-i hâb   Ruhi-i Bağdadi

 

Acep ne bezmde şeb-zindedâr –ı sohbet ettin

Henüz nergis-i mestinde bûy-ı hâb kokar     Nedim

Divan şairi sevgilisinin başkası ile beraber olmasına dayanamaz. Rakip ile sevgilinin yiyip içip eğlenmesi ölmekten veya öldürmekten beter haldir.

Ser-i kuyunda ger gavga-yı uşşak olmasın dirsen

Rakib-i kâfiri öldür ne ceng ü ne cidal olsun          Bakî

 

Çünki yar ağyar ile dem-sazdır 
Bana günde bin kez ölmek azdır        Necati Bey Şiirler

 

Subh-dem her gice ağyar ile ol yâr oturur
Dest-bâzî kılub ağyâr ile oynar oturur    Ahmet Paşa