Magcan Cumabayev

Türkistan konulu şiirleri ve Turan fikrini savunduğu için 1938 yılında 45 yaşındayken Stalin’in emriyle Komünistler tarafından kurşuna dizilerek idam edilen büyük Kazak şairi ve Edebiyatçısıdır. 25 Haziran 1893 de Kuzey Kazakistan’ın Bulaev kasabasında dünyaya gelmiştir.[1] Babasının adı Beken Bey'dir. (Ceken Bey). Babası onu bir molla olarak yetiştirmek istemiş, eğitimine çok önem veren babası sayesinde daha dört yaşındayken okumayı ve yazmayı öğrenmiştir. Fakat o babasını dinlemeyecek yeni tedrisatta eğitim veren Çala Medresesine gidecek, henüz 12 yaşındayken Çala Kazak Medresesi’ne devam ederek Çala Medresesini bitirecektir. 1910 yılında Kızıljar şehrinde bulunan medreseyi bitiren Mağjan, bu medresede Arapça, Farsça ve Çağatay Türkçesini öğrenir. [2]Şair, ilk şiir denemelerini Çala Medresesinde öğrenci iken yazmıştır. Yine aynı yıl Ufa’da bulunan Galiya Medresesi’ne başvurur. Bu medresede de Rus Dili ve Edebiyatı eğitimini alır. [3] Aynı yıl tahsiline devam etmek üzere Ufa’ya gitmiş ve burada meşhur Tatar yazar ve edibi Galımjan İbrahimov’un talebesi olmuştur. Ufa’da 10 Ekim 1906 tarihinde açılan ve Ceditçi ekolün temsilcisi olan Medrese-i Âliye-i Dinîye'ye devam eden Magcan Cumabayev bu okulda Kazak Ceditciliği konusundaki fikirlerini pekiştirir. [4] " Başlangıçta dinî düşüncenin yeniden değerlendirilmesi olarak İdil-Ural bölgesinde Abdunnasır Kursavi ve Şahabettin Mercani’nin öncülüğünde gelişen Ceditçilik, sonradan Rusya’da yaşayan Müslüman Türk gruplarda toplumsal reform ve değişim taleplerini yansıtan bir deyim olarak kullanılmaya başlanacaktır. “ (Andican 2003: 25) İsmail Gaspıralı’nın, “dilde, fikirde, iş’te birlik” sloganı ile birlikte Ceditçilik, Panslavizm karşıtı ve Türk dünyasını asgari müştereklerde birleştirmeyi amaçlayan bir akım haline dönüşmüştür" [5] Gaspıralı öncülüğünde gelişen Ceditçilik Kazaklar üzerinde de çok etkili olmuş bu düşüncelerle yetişen M...............