Asiye ve Hz Musa Kıssası
Asiye ve Hz Musa Hikâyesi
Osmanlıca yazılışı ; asî, عصى ، asiye : عصيهAsi Ve Asiye Nedir
Asi ve Asiye kelimeleri luğatlerdeki anlamları ile isyancı, çok isyancı anlamlarına gelmektedir. Özel isim olarak da kullanılan Asiye, Hz Musa ile de alakadar olarak Firavun’un eşlerinden birisinin de adıdır.Hz Musa İle Asiye Hz Musa ve Firavun ile ilgili kıssalarda Firavun ‘un karısı olarak adı geçen kadındır. ( bkz Firavun Divan Edebiyatında Firavun Tasavvuru ) Asiye’nin de adının geçtiği meşhur kıssa şu şekildedir. Firavun rüyasında Kudüs tarafından gelen bir ateşin, Mısır’a ulaşıp, alevlerin saraylarını yalayıp yuttuğunu ama bu alevin İsrail oğullarına zarar vermediğini görmüştü.
Firavun, müneccimlere rüyasını yorumlatmış müneccimleri ise bu rüyayı “bu yıl içinde İsrailoğulları’ndan bir çocuk dünyaya gelecek, Mısırlıların helakine, senin krallıkların da yerle bir olmasına sebep olacak.” şeklinde yorumlamıştı. ( bkz Haman - Firavun ve Hz. Musa )Kimi metinlerde ise bu müddet o yıl için değil, o gün veya üç içinde doğacak çocuklardan birisinin felaket getireceğini söylemişler, Firavun'da o gece, üç gece eşlerin birlikte olmamasını emretmişti. Kimi metinlere göre Firavun'un hazinedarı olan İmran, Firavun’un emrine rağmen o yasağı çiğnemiş veya zevcesi Asiye onu ilişkiye zorlamış ve Asiye Hz Musa'ya hamile kalmıştı. Zaten metinlere göre Firavun, o yıl içinde doğacak tüm çocuklarında katledileceğini ilan etmişti. ( bkz Musa - Hz. Mûsâ Hayatı Mucizeleri Firavun Haman ve Hızır İle Musa )
Firavun'un emri kesindi : “ O yıl içinde İsrailoğulları’ndan doğan bütün erkek çocukları öldürülecek” emrini vermişti. Emir acımasız bir şekilde yerine getirilmeye başlandı. “Firavun, memleketin başına geçti ve halkı fırkalara ayırdı. İçlerinden bir topluluğu güçsüz bularak onların okullarını boğazlıyor, kadınları sağ bırakıyordu. Çünkü o bozguncunun biriydi.” (Kasas Suresi/4) [1]Hz Musa bu şartlar altında doğmuş, öldürüleceğini bilen annesi, paniğe kapılmıştı. Firavun'un hazinedarı olan kocası İmran ( Amran) Asiye'ye doğacak olan çocuğu öldürmesini söylemişti. Asiye, kocası ve Firavun'un emri üzerine telaşa kapılmış, ancak Kur’an’da anlatıldığı gibi ona bir vahiy gelmişti. “‘Çocuğu emzir, , başına geleceklerden korktuğun zaman onu suya (Nil’ e) bırak. Korkma, üzülme. Biz şüphesiz onu sana döndüreceğiz ve peygamber yapacağız’ diye bildirmiştik.” (Kasas Suresi/7)[2]
Eğer Fir’avn-ı nefsi Nîl-i kahra gark eylersen
Tecellâ-yı cemâl-i Hakk’ı Mûsî-veş temennâ kıl Zati
Eylegil tâbût-ı cismin garka-i Nîl-i fenâ
Tâ bula Mûsî-i cân Fir’avn-ı nefsinden mefer Nevi[2]
Askerlerin yaklaştığını göre Hz Musa’nın annesi Musa’yı bir sepetin içine koyup Nil Nehrine bıraktı.
Firavun’un eşi saraydaki odasında otururken Nil nehrinin ortasında bata çıka ilerleyen sandık gibi bir şey gördü. Muhafızlarına onu getirmelerini emretti. Sandığın içinde ise dünyalar güzeli erkek bir bebek vardı. Firavun'un eşi bu bebeği sevgi ile kucakladı. ( Asiye kimi metinlerde Firavun'un hazinedarı Amran'ın eşi, kimi metinlerde ise Firavun'un karısı olarak gösterilmiştir. )
Kur’an’ın bildirdiğine göre Asiye “Hz. Musâ'nın dinini kabul etmiş [3] "Yâ Rabbim! Senin yanında cennette bana bir ev yaptır ve beni Firavun'dan ve Firavun'un yaptığı işten ve zâlim kavminden kurtar(Tahrîm/11)"[4] diye dualar da etmişti.
Firavun öfkeden deliye dönse de eşi bebeğe sahip çıkmış Firavun’u ikna etmeyi başarmıştı. . “Benim için de senin için de bir göz aydınlığıdır o; onu öldürmeyin; umulur ki bize yararı dokunur yahut onu evlat ediniriz” (Kasas Suresi/9) [5]
Musa’nın ablası Meryem de her şeyi görmüş, öğrenmiş ve Musa’nın annesini de bulmuş, Musa’nın annesini Musa’ya sütannesi olsun diye tutulmasını sağlamıştı. Musa bu şekilde annesine ve kardeşlerine de kavuşmuş üstelik Firavun ‘un sarayında da büyümüş oluyordu.
Hz. Musa’ büyüdükten sonra dinini yaymaya başlamış Hz. Âsiye de Musa’ya inanlardan olmuş bunu duyan Firavun, Hz. Âsiye’yi vazgeçirmek için işkenceler de yapmaya başlamış fakat fayda etmemişti. En sonunda Firavun yere 4 kazık çaktırıp Hz.Âsiye’yi ellerini ayaklarını bu kazıklara bağlatmış, yukardan attırdığı büyük bir kaya parçasıyla Asiye’yi vahşice katletmişti.
Bazılar derler ki ol uc dilberin
Asiye'ydi biri ol nıeh-peykerin Süleyman Çelebi
KAYNAKÇA
[1] Kasas Suresi/4)
[2] Kasas Suresi / 9.
[3] İskender Pala Ansiklopedik Divan Şiiri Sözlüğü , Kapı Yayınları shf 46
[4] Tahrîm Suresi / 11.
[5] (Kasas Suresi/9)
