Divan Şiirinde Esrar Konusu Marijuana

Esrar (Marijuana)

Hint keneviri veya eski dilde Hint kınnabı denilen bir nevi  kenevirin   yaprakları üzerindeki çiçeklerden ve tohum yataklarından  elde edilen sakızdan  yapılan  maddeye denir.  Hintçede kenevir kelimesinin karşılığı  Bengtir.  O bakımdan   esrar -beng  kelimesi de ( Esrar İçme)  ile eş anlamlı kullanılmıştır.

Ban otu ile Hint kenevirinden çıkarılan  esrar bu bitkilerin yapraklarından  veya tohumlarından çıkarılmakta  ortaya çıkan uyuşturucuya beng ve  esrar denilmektedir. 

 “Esrar,  dişi Hint kenevirinin tohum yataklarının işlenmesiyle elde edilir. Bitkinin yapraklarının kurutulup bastırılması suretiyle hazırlanan ve aktif maddesini bu kısımlardan salgılanan reçine içindeki kannabinoidlerin(en) oluşturduğu bir maddedir. Dişi kenevir bitkisinin  esrarın hammaddesini içeren kısımları gölgede kurutulur,  ufalanıp elenir. Elde edilen ince toz halindeki maddeye "toz esrar", bu tozun ısıtılıp kalıplaştırılmasıyla elde edilen plaka şeklindeki haline de "takoz esrar" denir. En ince toz ipek elekten geçirilince altta kalan esrar birinci kalite esrardır. Buna esrar piyasasında kubar ismi verilir.”

Esrar içenlerde oldukça farklı  fizyolojik ve psikolojik   değişimler ortaya çıkar. “Bu madde içildikten sonra  “Anksiyete, paranoya, huzursuzluk, ofori, gevşeme hali, gözlerde kararma, denge bozukluğu, sersemlik, suda yüzme hissi,  tükürük bezi salgılamasında  azalma, Tansiyon yükselmesi, İştah ve susuzluk, analjezi, illüzyon, psikotik eksitasyon, depresyon, panik atak, göz tansiyonunda azalma ve geçmişe dair halisülasyonlar görülebilir.” Bu maddeyi içenlerin   bir takım garip hayallere kapılması,  bir takım vehimlere düşünceler ve hayaller kurarak neşelenmeleri sebebi ile   bu maddeye esrar adı verilmiştir. Esrar kelimesi sözlük anlamı ile sırlar, garip ve gizli şeyler anlamına gelen Arapça kökenli bir sözcüktür.

Mey eydür men cerağ-ı encümenem
Beng eydür reşk-i sebz-i çemenem      Fuzuli

Yeter olduk gubar-ı gamla bengi
Getir saki şarab-ı lale rengi       Hayali

Bengi ketmeyelemez esrarını
Şire- keş  talı sanır güftarını      Sünbülzade Vehbi

Esrar, kullanıldığında sarhoşluk ve keyif veren bu  bitki parçalarının ve uyuşturucunun halk arasındaki adıdır. Arapçada kenevire, kınnep,  Beng’  ede esrar denmiş,  esrar  ve beng için  haşiş, gam, gubar, gubar-ı gam, gamze, gonca, keyif,  keyfiyet,   kabza, toprak, ot  gibi sembolik anlamlar da verilmiştir.  Esrara beng de denilmiş, esrar içilen yere beng- hane de denmiştir. [1] Esrar içene esrarkeş, afyon içene ise berş ve berraş  denmiştir. ( bkz  Berş Macunu Şurubu Berş Berraş ( Beng- Şarab vb  Münasebeti)

Keyf-i gamı terk eyleye mi  arif-i bi kâr
Budur ezeli pişe-i  erbaba maarif                         Hayali

İşi olmayan arife esrar  keyfini bırakmak layık mı? Esrar çekmek çünkü ariflerin eski âdetidir.

Şiirlerden anlaşıldığına göre esrarın üzerine  şarap içenler esrarı verdiği sarhoşluktan kurtulmaktadır.

Mey-i dürd devr  içre  şimdi pehlevan-ı âlemin
Bir ayag ile getirir arkasın yere gamın                          Hayali

 

İLGİLİ LİNKLERİMİZ

• Kalenderilik ve Kalenderi Nedir.
• KALENDERİLİKTE İSLAMİYET DIŞINDAKİ ETKİLER
• Tarihte Abdal ve Kalenderi Zümreler
• TÜRKLERDE KALENDERİLİK VE TARİHÇESİ
• Abdal Nedir ve Beyitllerle Abdal Mazmunu
• KALENDERİ DÜŞÜNCELER ( Şiirlerimizde Kalenderilik )
• Abdal Sırrı ve Mazmunu Nedir ( Beyit örnekleriyle)
• Abdal ve Eren Tassavvuru ile Kalanderi Dervişliği
   Nal Nedir Abdalanda Nal Dövmesi veya Nal Yarası
• Tarihte Abdal ve Kalenderi Zümreler
• Melâmilik Nedir Melami Düşünce Tarihçesi Beyit Örnekleri
• Esrar ve Keyfiyet ( Divan Şiirinde )
• Eski Şiirde Esrar (Marijuana)
• Esrar ve Gam Çekmek ( Divan Şiirinde )
• Şiirimizde Afyon içmek Mazmunu

KAYNAKÇA 

[1] ] A. Talat Onay, Edebiyatımızda Mazmunlar, MEB,  İstanbul 1996, shf