Kabak Çekmek Nedir Beng Esrar İçmek
KABAK ÇEKMEK BENG -ESRAR- İÇMEK
Hintçe kenevir anlamındadır. Beng kenevir anlamında olmasından hareketle divan edebiyatında esrar ve afyon ile eş anlamlı kullanılmıştır. ( bkz Esrar ve Gubar ( Divan Şiirinde )
Esrar ve Afyon bilindiği gibi Hint kenevirinin yapraklarından, yaprakların üzerindeki tüylerin dibinde bulunan bir çeşit sakızdan elde edilen uyuşturucu bir maddedir. Bu maddeye, Türkler ve Farslar beng, Araplar benc demişlerdir. Günümüzdeki anlamı ise esrardır. ( Bkz Şiirimizde Afyon içmek Mazmunu)
Mey eydür men cerağ-ı encümenem
Beng eydür reşk-i sebz-i çemenem Fuzuli
Yeter olduk gubar-ı gamla bengi
Getir saki şarab-ı lale rengi Hayali
Beng ile esrarın eş anlamlı olduklarını bilmemize rağmen ban otu ile hint kenevirinden çıkarılan bu uyuşturucu madde bu bitkilerin yapraklarından veya tohumlarından çıkarılmakta ortaya çıkan uyuşturucuya beng ve esrar denilmektedir. (Bkz Esrar ve Keyfiyet ( Divan Şiirinde ) Esrar ve Gubar ( Divan Şiirinde )
Beng denilen maddenin yapraktan mı tohumdan mı çıktığı kestirilememiştir. [1] Fakat Ban otu ile Hint kenevirinden çıkarılan maddelerin birisine beng diğerine esrar denilmesi ihtimali de vardır.
Kendinden geçdi belâ güşteleri hande ile
Meğer esrâr-ı gamın anları hayrân etdi Emrî G 560/3
Esrâr-ı muhabbetün ki hayrânlarıyuz
Gülzâr-ı gamun murg-ı hoş-elhânlarıyuz Râmî Ru/14
Afyon-ı hâl gerçi ki rûhun gıdasıdur
Elmâs-ı rîze-i müje göz tûtiyâsıdur Şeyh Gâlib G 78/1 [2]
Arapçada kenevire, kınnep, benge de esrar denmiş, esrar ve beng için haşiş, gam, gamze, gonca, kabza gibi sembolik anlamlar da verilmiştir. Beng Türkçede meyvede, en çok üzümde olgunlaşma belirtisi, bitki tohumu, keyif veren öz suyu, anlamlarına gelen bir kelimedir. Fakat bu kelimenin esrarı kast edecek şekilde de kullanıldığı vakidir.
Esrar kullananlara da eskiler bengi demişlerdir.
Bengi ketmeyelemez esrarını
Şire- keş talı sanır güftarını Sünbülzade Vehbi
Esrarkeş esrarını – sırlarını – kötülemez, ondan bahsetmez- saklar, Tatlı yiyen de sözünün tatlı olduğunu zanneder.
Beyitte tatlı ve esrar arasında bir münasebet kurulduğu gibi, sır ile esrar arasında da bir ilgi kurulmuştur. Esrar içenlerin içtikten sonra tatlı yemeye düştükleri, esrarın bal ile mayalanıp elekten geçirilerek de içildiğini, esrar içenlerin sıcak şerbet içmeyi çok sevdikleri vb de işaret edilmiştir.
Âlemdeki bengiler ola vakıf ı esrar
Hayranına yuf anların esrarına hem yuf Bağdatlı Ruhi
Esrar sarhoşlarına eskiler ‘hayran’ demiş olduklarından esrar, afyon ve hayran beyitlerde bir arada kullanılmıştır. Beng, bade, cura, curadan, hayran, okka, hokka, kutu, enfiye, habb gibi unsurlar afyon ile birlikte kullanılmıştır. Huşber, kabak, habb- ı müzehhep, gam, gıda, gubar ise afyonun benzetildiği benzetmeler olarak kullanılmıştır
İLGİLİ LİNKLERİMİZ
Berş Macunu Şurubu Berraş Beng ve Şarab Münasebetleri
Fuzûlî Beng ü Bade Hakkında Özeti
Cür'adan Nedir Esrar ve Afyon Kesesi
Kan ağlasın bu dîde-i dürbârım ağlasın Esrar Dede 'ye Mersiye
Divan Şiirinde Esrar Ve Marijuana
Esrar ve Divan Şiirinde Gam Çekmek
KAYNAKÇA
[1] Talat Onay, Edebiyatımızda Mazmunlar, MEB, İstanbul 1996, shf. 139
[2] Afyon İçmek Şiirlerde Efyun Haşhaş Mazmunu, https://edebiyatvesanatakademisi.com/post/afyon-icmek-siirlerde-efyun-hashas-mazmunu/84912
