Huri Cennet Eşleri ve Sevgili ilişkisi
Huri Cennet Eşleri ve Sevgili ilişkisi
Huri Nedir Cennet Eşleri ve Sevgili
Osmanlıca yazılışı huri : حوری
Huri, Farsça kökenli bir sözcüktür. Kelime anlamı olarak ahu gözlü , “ cennet kızı, sevgili” demektir. ( BKZ Cennet Behişt Cennet Mekanları ve Kapıları -Divan Şiirinde-) Kelime Arapça asıllı zannedilse bile aslında Farsça kökenlidir. “ Huri, ahu gözlü demek olan ahver ile onun müennesi ( dişili) olan havra kelimesinin cem’idir. “ [1] Çoğulu ise hûriyân şeklindedir.
Huri kelimesi “ Avesta dini metinlerinde de kullanıldığı gibi “güzel kadın” anlamına gelen Pehlevice veya Partça bir kelimedir.”[2]
Sözlüklerdeki anlamı ile huri” cennette yaşadığına inanılan kızlara verilen ad, genç ve çok güzel kadın.” Şeklindedir. Huri sözcüğü; güzel, ahu gözlü anlamı ile Kuran’ı Kerime de girmiş “Türkçe de terim olarak cennette bulunan dişi varlık, çok güzel kadın manasında kullanılsa da [3] Kur'an da 'eşler' olarak belirtilmiş ve cinsiyetten bahsedilmemiştir. [4]” Fakat tıpkı Avesta, Zerdüşt metinleri ve Farsçadaki anlamında olduğu gibi “ iri gözlü çok güzel eşler “ olarak ifade edilmişlerdir.
Sâffât sûresi: "Yanlarında bakışlarını yalnızca kendilerine çevirmiş iri (güzel) gözlü eşler vardır." [5]
Vâkı’a sûresi: "Onlar için saklı inciler gibi, iri güzel gözlü huriler de vardır." [6]
Tûr sûresinde: "Onlara, “Dünya’da yapmakta olduklarınızın karşılığında, sıra sıra dizilmiş koltuklara dayanarak afiyetle yiyin için” denir. Biz, onlara, iri güzel gözlü güzel hurileri eş olarak vermişizdir."[7]
Kuran’da hurilerin cinsiyetleri belirtilmemiş olsa bile hadislerde dahi “ şeffaf vücutlu her ilişki sonrasında tekrar bakire olabilen, cennete giden bir erkeğin bir günde istediği sayıda huri ile ve istediği kadar ilişkiye girebileceği “ [8] cennet kızları ve güzel kadınlar olarak ifade edilir. Çoğu İslam âlimi ise hurileri “ cennetteki hizmetçiler olarak “ yorumlamaktadır. ( BKZ Havrâ Sinagog Divan Şiirinde Hûri ile Havra)
Şu halde İslamiyet ve Kuran da Huri cennette bulunan ve cennete gidecek olanlara vaat edilen güzel eştir. Buna rağmen eski ve yeni dilimizde Huri kelimesi daha ziyade cennete gideceklere vaat edilen ir gözlü güzel kadın anlamında anlaşılmaktadır.
Erzurumlu İbrahim Hakkı “ Marifetname” adlı eserinde hurileri: “ Amber saçlı hilal kaşlı, kara gözlü güneş yüzlü, şiirin sözlü, şiveli, nazlı, inci dişli, mercan dudaklı, gül yanaklı, servi boylu, güzel huylu, gülden taze, târi, bakire kızlardır” şeklinde tarif etmiştir. Divan şairlerimiz de genellikle böyle anlamışlar, bu şekilde tasavvur ederek betimlemiş ve hayal etmişler, buna rağmen bazı divan şairleri erkek cinsinden güzeller olarak tasavvur edilen gılmanlardan da söz etmişlerdir. ( BKZ Huri Gılman ve Vildan-Gılman ve Vildan Nedir )
Divan şairlerinin huri tasavvuru ile İbrahim Hakkı’nın tarif ettiği huri tasavvuru tıpkısının aynısıdır. Şairlerimiz sevgililerini hurilere benzetmişler, kimi zaman sevgililerini hurilerden bile üstün görmüşlerdir. Bu durum divan, âşık ve halk şiirimizde dahi gözükür.
Belik belik olmuş huri kızları
Hiçbirisi Gülzar'ıma benzemez
Gönül kimi severse odur güzel
Hiçbirisi sevdiğime benzemez
Ol rûz-ı haşri seyreden ölmez bu cihanda kim
Didâr-ı hura çekmez idi kimse intizar Nevi
O gün – orada olan – dilberleri seyre gelenler bu dünyada ölmez ve artık cennetteki hurileri görmedim diye intizar da etmezdi.
Huri melek var mı senin soyunda
Arzumanım kaldı usul boyunda
Şu kadir gecesi bayram ayında
Üstüne gölg'olan dallar öğünsün Karacaoğlan
Bir misli huridir canan yavrusu
Uçarak yuvadan çıkıyor gelin
Baktıkça yüzüne kalmaz kararın
Büsbütün âlemi yakıyor gelin
Cennette huri kızları
Sekiz cennetin kapısı, Yunus Emre
Pazarı aşk içre huri güzeller
Mezada vermişler kapan kapana
Şu iki gözümü bürüdü seller
Durmadan mevç vurur kapan kapana Deliktaşlı Ruhsati
Huriler gılmanlar dergaha gider
Giderim onların yoluna karşı
Seherde tutiler kumrular öter
Bülbül aşık olmuş gülüne karşı Şarkışlalı Aşık Veli
Bilmem ki melek mi huri mi ola?
Şu fani de benim sevdiğim gibi
Böyle bir güzellik insanda olmaz
Devretsem arasam acap var mı ola? Deliktaşlı Ruhsati
Bu yazımızı huriler için cennete gitmek isteyenlere hitap eden Fuzuli’nin beyti ile tamamlayalım
Fikret-i imrûz ile ferda bilen arif değil
Ârzû-yı cennet ü havra bilen arif değil Fuzuli
Bugünün yarının kaygısında olan, cenneti ve hurileri düşünen asla arif değildir.
KAYNAKÇA
[1] A.T. Onay, Eski Edebiyatta Mazmunlar, MEB, 1996, shf. 273
[2] https://www.nisanyansozluk.com/?k=huri
·[3] Büyük Türkçe Sözlük". TDK. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2009.
4] https://tr.wikipedia.org/wiki/Huri
5] Sâffât sûresi 48. ayeti
[6] Vâkı’a sûresi 22,23. ayeleri
[7] Vâkı’a sûresi 22,23. ayeleri
[8] https://www.belgeler.com/blg/12lr/cennet-kadini-huri-women-of-paradise-houri
