İbrahim Aslanoğlu Hayatı ve Foklor Çalışmaları

İBRAHİM ASLANOĞLU (1920 - 1995) Foklorcu ve araştırmacı

1920 yılında Tokat’ta doğdu. İlk ve ortaokulu  Tokat’ta  okudu.  Daha sonra Sivas Öğretmen Okuluna devam etti. 1942 yılında Ankara’da yayınlanan Millet Dergisi’ndeki ilk yazısı çıktı.  1944 yılında Sıvas İlk Öğretmen Okulu’ndan mezun oldu.  Siirt Pervari ve Bahçesaray ‘da öğretmenlik yaptı. [1]  Askerlik görevini  yaptıktan sonra  1947 de Sivas’ın Divriği ilçesinde öğretmen olarak göreve başladı. [2]

1940 lı yılarda Sivas Halkevi faaliyetlerine katılmaya başlayan  İbrahim Aslanoğlu’nun yazıları, Vehbi Cem Aşkun ’un 1944 yılında çıkarmaya başladığı Yayla Dergisinde yazıları çıkmaya başlamıştı. Divriği ilçesinde öğretmen iken  Halk Edebiyatı ve folklor araştırmalarına yöneldi. 1963’te Sivas Merkez Çiçekli İlkokulu, 1965’te Gazi Osman Paşa İlkokulu’nda görevine devam etti. [3]

30 Ekim 1964’te Tümgeneral Fuat Doğu ile  “2.Sivas Halk Şairleri Bayramı’nı gerçekleştirdi. bu bayrama Aşık Veysel(Şatıroğlu), İzzeti (Ali İzzet Özkan ), Derdiment (Fatma Oflaz), Feryadi (Mustafa Feryadi Çağıran), Seyit(Seyit Türk), Dertli Haydar(Haydar Tozkoparan), Ali(Ali Akış), Cehdi(Veysel Cehdi Kut), Ali(Ali Tozkoparan) ve Hamid(Hamit Şeker) katıldı. [4]

Sivas’ta öğretmenlik yapmaya başladıktan sonra 4 Eylül, Yayla, Yeni Mecmua, Yapı ve Sivas dergilerinde yayınlamaya başladı. [5] “Bunun yanı sıra Sivas’ın, Osmanlılar ve Cumhuriyet Devri tarihlerine ışık tutan yazıları da yerel gazetelerde yayınlandı. “

 Daha sonra  1973 yılında Sivas Folkloru dergisini  yayınlamaya başladı.  Aylık olarak Sivas’ta yayımlamaya başlayan bu dergisinde Sivas Folkloru ile ilgili çeşitli araştırmacı ve folklorcuların yazıları da çıkıyordu. Dr. Müjgân Cumbur, Hayrettin İvgin, Dr. Doğan Kaya, Kutlu Özen, Emin Kuzucular, Yavuz Bülent Bakiler, Musa Demirci, Haluk Çağdaş, Faruk Aburşu, Mustafa Birinci, gibi pek çok yazarın araştırmaları  ve  yazıları yıllarca bu dergilerde yayınlandı.  1975 yılında Sivas’ta görev yaparken öğretmenlikten emekli oldu.  78. sayıya dek 7 yıl aralıksız süren bu yayının ardından 1977 yılında  İstanbul’a taşındı. 

 İstanbul’a taşındıktan sonra   1 Ağustos1979 tarihinden itibaren Sivas Folkloru Dergisi  Türk Folklor Dergisi adını aldı. Bu dergisi de, Şubat 1999’da 96. Sayısına ulaştı.[6] Ölümünden sonra Üç sayı daha yayımlanan dergi 1999 yılında yayın hayatına da son vermek zorunda kaldı.

1981 yılında  Sivas Folkloru olan dergisinin adını Türk Folkloru olarak değiştirdi. Böylelikle folklor araştırmalarını daha geniş bir kitleye yaymaya gayret etti.  Her iki dergide de   pek çok akademisyen, öğretmen, ziraat mühendisi, tıp tarihi araştırmacıları,  halkiyatçı ve şairlerin  araştırma, inceleme, makale, şiir ve derlemeleri yer aldı.

Bu dergi Türk Halk Edebiyatı ve Folkloru açısından oldukça  mühim  derlemelerin ve yazıların çıkmasına vesile oldu. Türk Hal Folkloru konulu en  uzun süreli çıkan, en uzun ömürlü ve  zengin içerikli dergilerden biri oldu.

Kendi yazıları da bu dergide yayınlandı.  TokatlıKul Himmet Üstadım, Aşık Veysel, Şah İsmail Hatai gibi şairlerin  biyografileri üzerinde araştırmalar yaptı ve bunları kitap haline getirdi.  Ulusal ve uluslararası birçok kongre ve sempozyumlarda halk edebiyatı ve folklorla ilgili bildiriler sundu. II. Milletlerarası Türk Folklor Kongresi’ne (1981) sunduğu “Pir Sultan Abdallar” adlı incelemesi büyük ilgi uyandırdı.

1982 yılında Türk Folklor Araştırmaları Kurumu’nun onursal üyesi oldu. 1981 yılında “İhsan Hınçer Türk Folkloruna Hizmet Ödülü” ve yine aynı yıl, “Türk Folklor Araştırmaları Kurumu Ödülü” nü aldı. [7] Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Senatosu 21 Şubat 1995’te İbrahim Aslanoğlu’na “Fahri Doktorluk”  payesini verdi.[8]

Pir Sultan Abdallar  hakkında yaptığı incelemeyi derinleştirerek  1984 yılında  kitap halinde yayımladı. Tarihsel olaylardan ve Osmanlı belgelerinden yola çıkarak “500 yıllık bir dönemde  Alevî-Bektaşî şairlerinin zincirini ortaya çıkardı”. [9] 1992’de Şah İsmail Hatâyî ve Anadolu Hatayileri  adlı eserinde Hatâyî mahlası ile şiirler yazan şairlerle Şah İsmail Hatai ‘nin şiirlerini ve kişiliklerini ayırmaya çalıştı. Özellikle Şah İsmail, Pir Sultan Abdal, Kull Himmet hakkındaki  tespitleri ile pek çok araştırmacıya kaynak olmuş oldu.

Niyazi Aslanoğlu adının yanısıra Halil Dumluca,  Muharrem Türkmen imzalarını da kullanan[10]İbrahim Aslanoğlu’nun “XVI-XVIII. yüzyıllarda yaşayan Alevî-Bektaşî şairlerine ait elliye yakın çalışması da henüz yayımlanmamıştır.”  [11]

İbrahim Niyazi Aslanoğlu  1995 yılında hayata veda etti.

ESERLERİ

Divriği Şairleri (1961), Cıvıltılar[Çocuk şiirleri] (1962), Her Yönden Sıvas (1964, 1965, 1979), Âşık Veysel (1964,1967), Seyit Türk (1967), Sıvas Halk Şairleri Bayramı (1965), Külhaşzade Rahmi (1967), Kul Himmet Üstadım (1976, 1995), Âşık Veli (1982) Pir Sultan Abdallar (1984, 1997), Söz Mülkünün Sultanları (1985), Şah İsmail Hatâyî ve Anadolu Hatayileri (1992), Kul Himmet (1997)

KAYNAKÇA

[1] Dr Aslan Tekin Edebiyatımızda İsimler , Elips Yayınları, Ankara,  2006, shf 69

[2] Kutlu Özen, Baba Dostu /Ustam İbrahim Aslanoğlu , https://www.kutluozen.com/default.asp?part=yazilar&islem=oku&id=7

[3] Kutlu Özen, Baba Dostu /Ustam İbrahim Aslanoğlu , https://www.kutluozen.com/default.asp?part=yazilar&islem=oku&id=7

[4] Kutlu Özen, Baba Dostu /Ustam İbrahim Aslanoğlu , https://www.kutluozen.com/default.asp?part=yazilar&islem=oku&id=7

[5] Mehmet Erman Aslanoğlu , İbrahim Arslanoğlu, https://www.divrigi.gov.tr/ibrahim-aslanoglu-105s.htm

[6] Müjgan Üçer, Hocamız Dr.İbrahim Aslanoğlu’nun Ardından,Erciyes, Sayı:226, Ekim 1996, s.17; Kutlu Özen, İbrahim Aslanoğlu,Sivas(Kültür-Sanat), Sayı:2, Kasım 1987, s.26-2

[7] Kutlu Özen, Baba Dostu /Ustam İbrahim Aslanoğlu , agy.

[8] Müjgan Üçer, Hocamız Dr.İbrahim Aslanoğlu’nun Ardından,Erciyes, Sayı:226, Ekim 1996, s.17; Kutlu Özen, İbrahim Aslanoğlu,Sivas(Kültür-Sanat), Sayı:2, Kasım 1987, s.26-28

[9] Mehmet Erman Aslanoğlu , İbrahim Arslanoğlu, https://www.divrigi.gov.tr/ibrahim-aslanoglu-105s.htm

[10] Dr Aslan Tekin Edebiyatımızda İsimler , Elips Yayınları, Ankara,  2006, shf 69

[11] Mehmet Erman Aslanoğlu , İbrahim Arslanoğlu, https://www.divrigi.gov.tr/ibrahim-aslanoglu-105s.htm