İgare Nedir Şiir Çalma Anlam Sahiplenme
İGARE NEDİR
Osmanlıca yazılışı igare : اغاره
İgare sözcüğü Arapça kökenlidir. Arapçadaki anlamı "gayrete düşürme, teşvîk etme" şeklindedir.
İğare sözcüğünün Lüğat-i Naci’deki anlamı “çapul etmek “ [1]şeklindedir. Diğer sözlüklerde ise gece baskını yapma, çapul, yağma etme anlamlarına geldiği ilave edilmiştir. Sözcüğün anlamlarından hareketle bu sözcüğün harami baskını, eşkıya soygunu olayları ile birlikte kullanıldığı anlaşılmaktadır.
Edebiyatta İgare Şiir Çalma Anlam Sahiplenme
Edebiyatta igare sözcüğü başkasının şiirini benimsemek, başkasının şiirini sahiplenmek anlamına gelen “ sirkat ” teriminin bir çeşidi olmaktadır. Sirkat ise çalıntı, aşırma şiir anlamına gelir. İntihal ise aşırma tabirleri ile eş anlamlı olan bir kelimedir. İntihal ve sirkat başkasına ait olan yazılı eserlerden parçalar alıp, kendisininmiş gibi gösterme durumuna [2]dendiğine göre igare de intihal ve sirkatin bir çeşididir. ( bkz İntihal Nedir İlmam Nazire ve Etkilenme İle Farkları) Şiirde veya edebiyatta başka şair veya edipten yapılan kısmı sahiplenmelere, başkasının şiir veya yazısını kısmen değiştirerek sahiplenmeye intihal denilir.[3]
İgarenin sirkat ve intihalden farkı ise şu şekildedir. İgare, benimsenmiş ( aslında başkasına ait olan, başkasından aşırılmış ) bir şiirin bazı sözlerini değiştirerek ve bazı sözleri alınarak kendine mal edilmeye çalışma işlemidir. İgarenin diğer adı ise meshtir.
Eğer bir şiirin sözleri, kafiyesi vb aşırılmamış ama anlamı benimsenmiş ve anlamına sahiplenilmiş ise bu duruma ise ilmam denir. ( bkz Menhul Nedir Edebiyatta İntihal) İlmâm, kasıtlı ve iradeli bir şekilde başkasına ait bir yazı veya şiiri, pek de değiştirmeden kendisi yazmış gibi göstermek[4] eylemidir. ( BKZ İlmâm Nedir Başkasının Eserini kendine Mal etme )
Eski edebiyatçılar şiirde igare, ilmam, sirkat, mesh ve intihali elbette hiş hoş görmemişler, bunları büyük ayıp olarak görmüşler ancak aşırılan şiir aslından kıymetli olursa ancak o zaman makbul kabul etmişlerdir.
İntihal Nedir İlmam Nazire ve Etkilenme İle Farkları
Menhul Nedir Edebiyatta İntihal
Selh Nedir Beyit Çalmak İntihal İlmam Sirkat
KAYNAKÇA
[1] https://naci.cagdassozluk.com/osmanlica-turkce-sozluk-madde-1856.html
[2] https://edebiyatvesanatakademisi.com/post/ahsen-ul-kassas-ahz-u-sirkat-ve-akd-nedir/84955
[3] https://edebiyatvesanatakademisi.com/post/intihal-nedir-ilmam-nazire-ve-etkilenme-ile-farklari/112599
[4] Tahir Ül Mevlevi, Edebiyat lügati, Enderun yayınları, İst. 1996. Shf. 62
