İhraç ve İdhal Nedir

 İhraç : Fazla olan mal ve eşyayı başka ülkeye satmak,  sınırından dışarı çıkarmak; idhal, ithal ise, dıştaki olanı içeri almak demektir.

KONU BAŞLIKLARI

• İdhal İhraç Nedir Osmanlıca Yazılışları Kökenleri
• Edebiyatta İhraç ve İdhal

Osmanlıca yazılışı: ihrâc : اخراج

İhraç kelimesi Arapça kökenlidir ve ( hrc ) kökünden gelen huruç, hariç, ihracat kelimeleri ile aynı kökten gelir. Edebiyatta ise ebced hesabında   dışarı atmak veya içeri almak anlamında terimler olarak kullanılmışlardır.

Osmanlıca Yazılışları Kökenleri

İdhal ve ihraç , Arapça kökenlidir. İdhal , iç dahil anlamlarında kelimler türeten “ dhl “ kökünden gelir. Dahil, dahl, duhul, idhal, müdahil  vb.  Hariç sözcüğü ise dışarı anlamında kelimler türeten” hrc” kökünden gelir. Hariç, ihraç, huruç,  gibi

  İhraç  kelimesinin sözlüklerdeki anlamları ise : Çıkarmak. Dışarı atmak.  Fazla olan mal ve eşyayı başka ülkeye satmak.  Devlet sınırından dışarı çıkarmak. İstifade için meydana koymak.  “Fazla malı yurt dışına göndermek” [1]şekillerindedir.

İdhal Nedir

Osmanlıca yazılışı : İdhal / idhâl :  ادخال

İdhal sözcüğü de Arapça kökenlidir ve ihraç kelimesi ile zıt anlamdadır.  İdahal , Arpçadaki iç, içer anlamındaki ( dhl ) kökünden gelir.  Dâhil, dahl etmek, müdahil, müdahale sözcükleri ile birlikte aynı kökten türemiştir. İdhal- İthal – sözcüğünün sözlüklerdeki anlamı ise: Dâhil etmek. İçine almak. Sokmak. Girme. ithal. [2]Anlamlarındadır.

 

Edebiyatta Terim Olarak İhraç ve İdhal

Ebced hesabı ile yapılan tarih tabirlerindendir.  Bu işlem ebced hesabına göre yazılan bir beyit veya mısradan bir miktar çıkarmak veya bir miktar ilave etmek suretiyle yapılan bir “ta’miyedir”. [3]

Şu halde ebced hesabı ile yapılan tarih düşürme beyti veya dizesinden bir tarih çıkarmaya ihraç, bir tarih ilave etmeye ise idhal denilir. ( bkz /ebced-hesabi-nedir-nasil-yapilir-ve-hesaplanir/ /ebced-han-ebced-okuyan/)

 

İlgili Linklerimiz

 

• ebced-hesabi-nedir-nasil-yapilir-ve-hesaplanir/
• ebced-han-ebced-okuyan/
•  ebced-ile-tarih-dusurme-gelenegi-izah-ve-ornekleri/
• ebced-nedir-ve-hesabi-nasil-yapilir/
•  

KAYNAKÇA

• [1]  https://www.osmanice.com/osmanlica-12569-nedir-ne-demek.html
• [2] https://www.luggat.com/idhal/1/1
• [3] Tahir’ül Mevlevi, Edebiyat Lüğati, Enderun Kitapevi, İst. Sh. 60