İstihare Nedir İstihare Duası ve İstihareye Yatmak

 İstihare Nedir İstihare Duası ve İstihareye Yatmak

Osmanlıca yazılışı;  istihare :  استخاره

İstihâre,  Arapça kökenli bir sözcüktür. Arapça “iyi, daha iyi, tercih edilen, iyilik” anlamlarında sözcükler üretilen  “hyr” kökünden gelir. " Hayır dileme, bir işin hayırlı olup olmayacağını anlamak için dua ile uykuya dalma “ anlamına gelen  istihārat إستخارة  " Arapça hayr خير  "hayır" sözcüğünün istifˁāl vezni ve  masdarıdır.  [1]  Bu nedenle “seçti, tercih etti” ablamına gelen  χāra sözcüğü ile hayırhah, hayrat, hayret , ihtiyar (muhtar), hayra, muhayyer sözcükleri aynı kökten “ hyr “ gelmektedir. . Sözlüklerdeki anlamları: “ bir işin hayırlı olup olmayacağını anlamak üzere abdest alıp, duâ edip uykuya yatma. 2) hayırlı olmayı arzu etme”[2]

İstihareyi en basit hali ile  “ rüya yolu ile geleceği önceden öğrenme gayreti “ olarak ifade edebiliriz.  İstihare, yapıp yapılmaması konusunda tereddüt edilen işlerin akıbeti hakkında  bir tahminde bulunmak için iki rekât namaz kılıp rüyada alınan işaretlere bakarak  sonuç çıkarma teşebbüsü olarak da ifade edilebilir.

Kuran ve peygamber müneccimliğe, gaybı önceden bilmek için yapılan, sihir büyü, fal, müneccimlik gibi vb gibi şeylere karşı çıkar Ancak sahabelere göre Hz Peygamber,  bir niyetin, beklentinin, eylemin, bir kararın vb sonucunun hayırlı olup olamayacağına dair bir işaret alabilmek için istihareye yatılmasına cevaz vermiştir.  Bu izne göre yatmadan evvel iki rekât nazma kılmak ve istiare duasını okumak gerekecektir. “İstihârenin sonucunda insanın içine ferahlık, genişlik ve iç huzuru gelirse o işi yapması, sıkıntı, huzursuzluk ve darlık hali doğarsa yapmaması daha hayırlı görülmüştür”.[3]

İstihare farklı kaynaklarda şu şekillerde ifade edilir. “Kelime anlamı olarak hayır dilemek ya da herhangi bir işin sonunun kendisi için hayırlı olup olmadığını anlayabilmek için iki rekat namaz kılmak ve dua etmek demektir.”,  “ Bir işin hayırlı olup olmayacağını anlamak için duâ edip namaz kılarak uykuya yatma. “ , “ Bir işin hakkında hayırlı olup olmadığını anlamak için abdest alıp iki rekât namaz kıldıktan sonra bu husustaki duayı okuyarak o işle ilgili rüya görmek üzere uykuya yatmak”

İstihare namazı bir sünnet olarak kabul edilmiş,  ne zaman kılınacağına dair özel bir gün vakti bildirilmemiştir. O nedenle namaz kılınamayan vakitler dışında herhangi bir zamanda bu namazın kılınabileceği ifade edilmiştir.  

İstihare namazı ve Duası

İstihare namazı gusül abdesti aldıktan sonra  (istihareye niyet ettim) diyerek niyet edip  iki rekât nafile namaz kılmak sureti ile yapılır.  İlk rekâtta, Sübhaneke ve Fatiha’dan sonra, Kâfirun, ikinci rekâtta Fatiha’dan sonra İhlâs okunur. İstihare namazı bittikten sonra okunacak olan İstihare duası ise şu şekildedir.

(Allahümme innî estehîrüke bi-ilmike ve estakdirüke bi-kudretike ve es’elüke min fadlikel azîm fe inneke takdirü ve lâ akdirü ve ta’lemü ve lâ a’lemü ve ente allâmül-guyûb.)

İstihare Duası

‘Biriniz bir şey yapmaya niyet edince farz dışında iki rek‘at namaz kılsın ve arkasından şu duayı yapsın: Allahım! Senden, senin ilim ve kudretinden hayır beklerim. Senin büyük lutfundan talep ederim. Sen kādirsin, benimse gücüm yetmez, sen bilirsin, ben bilmem. Sen bütün gizlilikleri bilensin. Allahım! Şu benim işim dinim için, dünyam ve âhiretim için senin ilminde hayır diye yer almışsa onu bana nasip et, onu kolaylaştır ve uğurlu kıl. Eğer şu işim dinim için, dünya ve âhiretim için senin ilminde kötü diye yazılmışsa onu benden, beni de ondan uzaklaştır. Hayır, nerede ise onu nasip et ve gönlümü ona yönelt”

Tariflerden de anlaşılacağı gibi istihare namazı çok eskiden beri kılınan bir namazdır. Eski devrilerden beri müşkül kararlar vermeden evvel,  bir işn sonucunun hayırlı olup olmayacağına karar verebilmek için istihare namazı kılıp rüyaya yatarak bir karar verme yoluna gidilmiştir.

İstihâreye Yatmak

İstihâre için, abdest alıp iki rekat namaz kılıp, yapmayı düşündüğü işin sonucunun hayırlı olup olmayacağının malum edilmesi için Allah’a dua edilip uykuya yatılmasına istihareye yatmak denir. İstihareye yattıktan sonra o iş iyi olacaksa rüyada rahatlık, aydınlık huzurlu bir ortam, beyaz veya yeşil renkli bir şeyler görülürse o işin hayırlı olacağına hükmedilir. Eğer tersi olursa  veya  İş hayırlı olmayacaksa rüyâda bunların zıddı ile karşılaşılacağına rüyada sıkıntı, kasvet veren bir ortam, kırmızı veya siyah renkli bir şeyler görüleceğine inanılmıştır.

Divan şiirinde istihare açıklanan bu maksatlara uygun halleri ile kullanılmıştır.

O periyi ah-ı şeb-gir ede came-habe teshir
Olunur mu lutfu ta'bir ne hoş istiharedir bu Nailî

Dedim, teuecciih edip oldur Alımed'i ki dedi
Bu kar-ı hayra ne lazım ki istihare kılanı Ahmed Paşa ( İskender Pala, Ansiklopedik Divan Şiir, s.254 ) 

·         İstihare Nedir İstihare Duası ve İstihareye Yatmak

·         Mercan Duası Nedir Ne İçindir ve Dua Metni

·         Mim Harfi, Mim Duası, Sevgilinin Ağzı

·         Nazar Türleri Nazardan Korunma Yolları Nazar Duaları ve Nazarlıklar

·         Niçin Başaçık Dua Edilir. Başaçık yapılan Dualar

·         Duaname Nedir

Kaynakça

[1] https://www.etimolojiturkce.com/kelime/istihare

[2] https://www.osmanice.com/osmanlica-13878-nedir-ne-demek.html

[3] SALİM ÖĞÜT, https://islamansiklopedisi.org.tr/istihare