KANLIYI AFFETMEK ( Kanı Helal Etmek )
Kuran’ı kerim’e göre bir Müslüman’ın kanını akıtmak üç tip suç işlediği durumda helaldir. Katillik, Zina ve dinini terk etme.
"Allah'tan başka ilah olmadığına, benim Allah'ın Resulü olduğuma şahadet eden Müslüman bir kişinin kanı ancak üç şeyden birisi ile helal olur; Zina eden Seyyib, cana karşı can ve dinini terk edip cemaatten ayrılan." Hadis-i şerif
Bunların dışında Müslüman’ın kanını akıtmak yasaklanmış idamına karşı çıkılmıştır. Harp dışında bir başka insanın veya gayri Müslim’in de kanını dökmek haramdır.
Şer’i mahkemelerde kısasa kısas kanunu olduğu için adam öldürenin cezası idamdır. Kısas hususunda ise yetkili olan kişiler Ulu'lemr veya naibidir. Bu nedenle bu kişilerin dışındaki hiç kimse, kan davasını bahane ederek keyfine göre hareket edemezdi. “Eğer maktulün velisi, kısas hususunda tecrübeli ise, Ulu'lemr kendisine tatbik izni verebilir. Ancak tecrübeli değilse, izin verilmez.”
Fakat eski devrilerde maktulün velisi veya birinci derecedeki varisi “ ben kanımı helal ettim “ derse katil cezadan kurtulurdu. Veya padişah “ affettim “ derse de katil idamdan kurtulabiliyordu. Katilin bağışlanması “ kanımı helal ettim “ cümlesi ile yapılıyor, maktulün yakınları bu şekilde katili affetmiş oluyordu.
Eski devirlerdeki bu gelenek gerçek hayattakine benzer özellikleri ile k çok nadir olarak işlense bile divan şiirinde sevgili âşık ilişkilerinde sık sık karşımıza çıkmaktadır.
Sevgili bakışları, gözleri, kirpikleri ile aşığı, ok, hançer, kılıç, yay ile vuran öldüren; aşığı katleden bir katil, cellât veya bir silahşor olarak tasavvur edildiğinden cinayet işlemiş bir suçlu gibi tasavvur edilmiştir.
Kul hata itse n’ola afv-i şehinşâh kanı
Tutalım iki elim kanda imiş kanı kerem Ahmet Paşa
Kanımı helal eyleyeyim sana gelirsen
Tabutumun ardınca bir iki kadem ey dost Ahmet Paşa
Beni cevrile öldürse dimen ol yâra kanludur
Halâl olsun ana kanum yiğitdür delikanludur Necati Bey Şiirleri
Gamzeñüñ sözi-y-le kan itmek dilersin etmegel
Zâlime uyup kasd-ı cân itmek dilersin etmegel Ahmedi Şiirleri
Bir dil mi kalmışdur bu tîr-i gamzeden kan olmamış
Bir cân mı vardur ol keman ebruya kurbân olmamış
Şol ömr kim sensüz geçer ol ömr zâyi ömr imiş
Bir cân k'anun cânânı yok ol cân dahi cân olmamış
Ne fitnedür yâ Rab bu kim bir dil-berün her gamzesi
Bir demde bin cân almasa dirler bu fettan olmamış Ahmet Paşa Şiirleri
Yar beni katl eylese kanım helaldır kime ne
Ben bilürüm çekdiğim ahile zarım kime ne KUL NESİMİ
Kanumı içmege ol âfet-i cânum özenür
Meyl ider ölmege dil rûh-ı revânum özenür Baki'nin
Kan Yalaşmak Kan Kardeşliği Ant İçmek
Hûn-ı Kebûter Nedir Güvercin Kanı
Mevt-i Ahmer Nedir Edebiyatta Kanlı Ölüm