Mevt-i Ahmer Nedir Edebiyatta Kanlı Ölüm
MEVT-İ AHMER ( Kanlı Ölüm )
Ahmer : احمر : kırmızı, kızıl, kan rengi, anlamlarına gelen Arapça kökenli bir isimdir. Mevt ~ موت ise ölüm anlamına gelir.
Mevta sözcüğü de mevt sözcüğü ile aynı kökten gelmektedir. Melek-ül mevta ise can alan, mevta eden melek anlamı ile ölüm meleği Azrail’i ifade etmektedir.
Melek-ül-mevt: Osmanlıca yazılışı : موت ملك (ölüm meleği) : Azrail. ( bkz Melek’ül Mevt Nedir Edebiyatta Azrail)
Bu nedenle Mevt-i Ahmerin sözlüklerdeki anlamı: Kızıl ölüm. Kanlı ölüm. Öldürülmek. Şekillerindedir. Ahmer sözcüğü tek başına kızıl, kırmızı bakır rengi anlamlarına da gelir Bu nedenle Hil’al-i Ahmer ( Ay ve kırmızı - Füls-i Ahmer Nedir Bakır Sikke Kızıl Mangır) gibi tamlama ve terkipler de kullanılmıştır.
Mevt-i Ahmer sözcüğünün tasavvufi anlamı ise, nefse karşı koyma, nefse karşı koyabilmenin meşakkati yahut da nefsi öldürme manalarında da kullanılmıştır. Kanlı ölüm manasına gelen mevt-i ahmer’in ifade ettiği ölme şeklinin kesici, delici, kılıç, gürz, mızrak gibi silahlarla yaralanma sonucu meydana gelen kanlı ve acılı bir ölüm olduğu da açıktır. Bunun dışında her türlü ıstıraplı diğer ölüm türleri de bu şekilde ifade bulur.
Sözcük silahla yaralanma, silahla vurularak kan saça saça ölmek anlamına daha yakın durur. Bu nedene mevti ahmer, kılıç, bıçak gibi silahlarla yapılan şiddet ve saldırı sonrasına kan döke döke can çekişe çekişe meydana gelen acılı ve kanlı ölümdür.
Hâl-i ahmer sanma katl eylerken ol kâtil beni
Cübbesine sıçramış bir katre kanumdur benüm EMRÎ ( D. Edirne?, Ö. Edirne 1575 )
Ol kamer kim gün gibi şekl-i müdevver baglamış
Lâle gibi ruhlarında la’l-i ahmer bağlamış Hamdullah Hamdi (d. 1449 - ö. 1503) Şiirleri
Niçe girdi destine cellâd-ı mevtüñ Sâmı gör
Dâmına düşdi ecel sayyâdınuñ Behrâmı gör MOSTARLI HASAN ZİYÂ’Î (
Sebz hât âb-ı hayatı la’linin ihyâsıdır.
Mevt-i ahmer gamze-i hûn – rîzinin îmâsıdır Mehmet Paşa ( Salih Paşazade )
Melekülmevt gelir bir gün
Bir kimse edemez imdat.
Geçirme vaktim gamla
Elinde var mı bir senet. Deliktaşlı Ruhsati Şiirleri
Ol melek-ül mevta canlar alıcı
Kıymazdım sevdiğim kıydın yarabbi
Müzeyyen otağdan ehl-i perdeden
Üryan teneşire soydun yarabbi Cesimi Ardanuçlu Âşık Cesimi Şiirleri
Mevtimden sakınıp eyle merhamet
İnceltip canımı üzme sevdiğim
Canımı tenimde gel eyle rahat
Zülfünü gerdana düzme sevdiğim Seyrani ( Everekli ) Şiirleri
Velbağsü bağdel-mevt günler gelince
Hıfzet bizi nar-ı mirandan sakla
Bin ayak bir kalıba mahşer olunca
Korkutma canımı ziyandan sakla HEKİMHANLI AŞIK ESİRİ Şiirleri
Kanlıyı Affetmek Kanı Helal Etmek
Kan Yalaşmak Kan Kardeşliği Ant İçmek
