Minâ Nedir Şiirlerde Şarap Şişesi
Minâ ( Şarap Şişesi)
Osmanlıca yazılışı mînâ : مينا
Farsça kökenli bu kelime dilimize de Farsça’dan girmiştir. Okunuşu ve yazılışı ile Mekke’ye yakın Arafât da Müzdelife'nin kuzeyindeki Minâ adı verilen şeytan taşlama alanının olduğu dağ adı ile eş sesli olmaktadır. ( Bkz Minâ)
Minâ kelimesi sözlüklerde: “ 1 ) şarap şişesi. 2) şişe; cam; billur. 3) mine, kuyumcuların gümüş üzerine nakşettikleri lâcivert veya yeşil renkli sırça.” Olarak geçer.
"Kasr-ı mînâ" tabiri ise gök kubbe anlamına gelir. Minâ kelimesinin diğer bir kullanım alanı da kuyumculuk sanatında görülür. Eski devrilerde kuyumcular gümüş üzerine vurdukları sırçaya da minâ demişlerdir. Gümüş üzerine yapılan bu sırçalar lacivert veya yeşil renkli olmuşlar sözcük bu kullanım hali ile günümüze mine adı ile ulaşmıştır. Mine sanatı sadece altın, gümüş ya da bakır üzerine uygulanabilen bir çalışmadır.
“Mine, metal bir yüzeyin sert ve parlak bir cam katmanla kaplanmasıyla elde edilen bir bezeme biçimidir. Mine yapmak için çok sıcak bir fırında özel bir ısıtma işlemi uygulanarak metal ile cam kaynaştırılır. Dişlerin dış yüzeylerini kaplayan sert ve parlak dokuya da diş minesi adı verilir. Mine sanatı altın, gümüş ve bakır gibi değerli metallerin mine boyalarıyla süslenmesi temeline dayanmaktadır.”[1] ( Bkz Mine Sanatı Ve Mine Yapımı - )
Divân şiirinde minâ daha çok şarap şişesi anlamında kullanılmış, elbette ki özellikle boş kalmış olmasından dolayı şikâyet edilen bir nesne olarak görülmüştür. Minâ şarap şişesi anlamı ile kullanıldığında elbette ki saki, mey, meyhane, pir, pir-i mugan, meclis ve işret gibi kelimelerle birlikte ve ilgili manalarda karşımıza çıkmaktadır.
Bî-sebeb itmez şikeste çarh-ı dûn mînâmuzı
Câm-ı hurşîdinde bulmaz neşve-i sahbâmuzı Semerkândî-i Âmidî Âgâh
Bezmümüzde câmlardur bu tokuz mînâ bizüm
Kara yire dökdügümüz cür‘adur deryâ bizüm EMRÎ
Cam-ı nevruz-ı minadır cevher-i ayinemiz
Kabz-i derya-yı işrettir şeb-i azinamız Nevruziye-yi Fehim
Mînâdan o bâde kim revâdır
Hâl-i Cem 'i şerh eder zebândır Riyâzî
Âşıq minaya deyer,
Qurban minaya deyer,
İl var bir güne deymez,
Gün var min aya deyer. Azerbayacan – Mani
Bintü'l inep Nedir Şiirlerde Üzümkızı ve Şarap Mazmunu
Duhter-i Rez Nedir Şiirlerde Üzüm Kızı ve Şarap
Şarap Tortusu Dürd-i Mey Nedir
Müselles Nedir Haram Olmayan Şarap
Arakı Rakı Aslan Sütü Mazmunu Beyit Örnekleri
Aslan Sütü Nedir Şiirlerde Rakı Arakı
Hammâr Nedir Meyhaneci Mürşit Ayyaş Derviş ilişkisi
Meyhane Nedir Osmanlıda Meyhane Adabı ve Eğlenceleri
Şarap İçme Osmanlıda Meyhane Harabat Adapları
kaynakça
[1] https://edebiyatvesanatakademisi.com/post/mine-sanati-ve-yapimi/80338
