Mürâca’a Koşmalar ve Örnekleri
Mürâca’a Koşmalar ve Örnekleri
Edebiyatta mürâca karşılıklı konuşma şeklinde yazılmış manzumeleri ifade eder. Bu tip manzumelerde “dedim”, “dedi” şeklinde dönüşler olmaktadır. Bu nedenle “karşılıklı konuşmanın nakledilmesi “ şeklinde yazılmış gazeller ve koşmalar, müracaa, gazel veya müracaa koşma olarak adlandırılır.
Müracaa koşmalar diğer gazel veya koşmalara nazaran konuşma diline yakın bir sade dille yazılmışlardır. Yazanın ve cevap verenin konuşmaları veya karşılıklı deyişmeleri şeklinde yazılmış olan bu manzumelerde en çok aşk konusu işlenmiştir. Bu tip konuşmalar edebiyatımızda eskiden daha çok yaygınken günümüze kadar da azalarak devam etmiştir.
Dedim dilber cemalin eyle ayan
Dedi aşık mısın ya ne sorarsın
Dedim kaküllerin olmuş perişan
Dedi olmuş ise sen mi tararsın
Dedim cana yeter çektim hicranın
Dedi hiç göğsünde yok mu imanın
Dedim eller sarar ince miyanın
Dedi elem çekme sen de sararsın
Dedim lebin sükker midir bal mıdır
Dedi bana edeceğin al mıdır
Dedim benden gayrı soran var mıdır
Dedi var mı yok mu sonra duyarsın
Dedim aşk ile yandı bu can ü ten
Dedi seni vaslımla ederim şen
Dedim Gevheri'ye hercayisin sen
Dedi bencileyin sen çok ararsın Aşık Gevheri
****
Dedim dilber dîdelerin kan olmuş
Dedi çok ağladım sel yarasıdır
Dedim beyaz gerdân çâk çâk olmuş
Dedi zülfüm değdi kıl yarasıdır
Dedim dilber sana yazılsın kanım
Dedi niçün böyle dersin sultânım
Dedim neş’e vermiş ince miyânın
Dedi ki sen sardın kol yarasıdır
Dedim seni saran serini vermiş
Dedi beni saran murâda ermiş
Dedim yavrı yanakların kızarmış
Dedi çiçek soktum gül yarasıdır
Dedim ki Emrâh‘ın aklını aldın
Dedi sevdiğine pişmân mı oldun
Dedim yavrı niçün saraldın soldun
Dedi hep çekdiğim dil yarasıdır Erzurumlu Emrah
Dr. Burhan PAÇACIOĞLU, SİVAS KAYNAKLI BİR CÖNKTEKİ ERZURUMLU EMRÂH ŞİİRLERİ, KÜLTÜR EVRENİ - UNIVERSE OF CULTURE -
***
Dedim dilber gel bir pazar edelim
Dedi ben alışı verişi bilmem
Dedim mahabbetten kuralım çarşı
Dedi ben tenhada görüşü bilmem
Dedim işittim ki Ferhad Şirin'i
Dedi aşk yoluna koymuş varını
Dedim Ferhad vermedi mi serini
Dedi düşmanım çok şer işi bilmem
Dedim Kerem yanmış Aslı yoluna
Dedi Aslı düşmüş elin diline
Dedim Kamber ölmüş Arzu yoluna
Dedi ben inkisar kargışı bilmem
Dedim Ruhsat sana olmuş mülazim
Dedi bir ruhsat da olsun ne lazım
Dedim eğer kabul olsa niyazım
Dedi ben oraya varışı bilmem Deliktaşlı Ruhsati
***
Dedim dilber yanakların kızarmış
Dedi çiçek taktım gül yarasıdır
Dedim dane dane olmuş benlerin
Dedi zülfün değdi tel yarasıdır
Dedim dilber sana yazılı kanım
Dedi niçin dersin benim sultanım
Dedim kimler sarmış ince meyanın
Dedi kendin sardın kol yarasıdır
Dedim bu Ömer'in aklını aldın
Dedi sevdiğine pişman mı oldun
Dedim dilber niçin sararıp soldun
Dedi hep çektiğim dil yarasıdır Aşık Ömer
***
Dedim ey dilber kulunum
Yürü hey Torlak der
Sen dahi yolunmamışsın
Sözlerin taslak der
Dedim ey dilber lebinden
Bir buse versen n’ola
Alnına sapan kayası
Ensene tokmak der
Sordum suçum nedir benim
Halime kılmaz(sın) nazar
Bu söz senin ne hakkındır
Söyleme küstah der
Haline bak çuluna bak
Bu dahı sevmiş (mi) seni
Niyyet-ül gaza değil mi
Dönüben ahmak der
Yürü hey derviş yoluna
Sende yoktur sim ü zer (gümüş ve altın)
Akılsız sersem zavallı
Cimri vü çıplak der
Serteser (baştanbaşa) gezmiş cihanı
Kurt üşmüş tabanına
Borusu yanını döver
Kabağı tak tak der
Yatağı külhan bucağı
Yüzü gözü is ü pas
Giydiği eski kepenek
Eteği sak sak der
Kaçuban kurtulamadım
Şol torlağın elinden
Her seher karşıma çıkar
Çağırır Hak Hak der
Hoş gelir Kaygusuz’a
Bir kazan kuzlu pilav
Yüz elli yağlıca çörek
O dahı yumşak der[
İsmail Kaygusuz, Büyük Mutasavvıf, Alevi Ozanı ve Bilgesi Kaygusuz Abdal Sultan, https://www.ismailkaygusuz.com/419/550/282-Alevi%20Ozan
Dedim kız yaşın nedi dedi başımdı
Dedim kız kalem nedi dedi kaşımdı
Dedim kız ondört nedi dedi yaşımdı
Dedim kız sümbül nedi dedi saçımdı
Dedim kız sar boynuma dedi olmaz olmaz
Olmaz olmaz olmaz olmaz
Muhabbet olsa olar
Yar nece olmaz olmaz
Ah nece olmaz olmaz
Dedim kız ala nedi dedi gözümdü
Dedim kız lala nedi dedi özümdü
Dedim kız gonca nedi dedi lebimdi
Dedim kız şeker nedi dedi sözümdü
Dedim kız çare nedi dedi olmaz
Olmaz olmaz olmaz olmaz
Muhabbet olsa olar
Yar nece olmaz olmaz
Ah nece olmaz olmaz
Dedim kız uzah nedi dedi yolumdu
Dedim kız aze nedi dedi adımdı
Dedim kız baycan nedi dedi canımdı
Dedim kız gulaç nedi dedi kolumdu
Dedim kız sar boynuma dedi olmaz
Olmaz olmaz olmaz olmaz
Muhabbet olsa olar
Yar nece olmaz olmaz
Ah nece olmaz olmaz
Yöre: Azerbaycan
Dedim könül içme eşgin camını
Bu gen dünya sene dar olacagdı
Ne zehmetden inci ne bele dost ol
Dost yolunda boran gar olacagdı
Gel könül gel uyma sen bu dünyaya
Halaldan kesb ele özüne maya
Zülmkar haramhor yetişmez boya
Dosta hain bahan kor olacagdı
Elesger bilmedin sen dünya sirrin
Garanlığa işıg acıya şirin
O zaman harayla merdlerin pirin
Dar gününde sene yar olacagdı Aşık Elesger
Koşma Nedir Koşma Türleri Tüm Özellikleri ve Örnekleri
YEDEKLİ KOŞMA Ne gözeldir bizim bahar çağımız
