Mütekarip Nedir Mütekarib Vezni ve Bahri

18.05.2021

Mütekarip Nedir Mütekarib Vezni ve Bahri

Osmanlıca yazılışı mütekarib : متقارب

Mütekarib sözcüğü tekarübe sözcüğünden gelmektedir. Sözlüklerdeki anlamı: yaklaşan, yakın, gittikçe birbirine yaklaşan manasındadır. Mütekarib sözcüğü fizikte ve matematikte, gittikçe birbirine yaklaşarak uzanan ışınlar, çizgiler, şualar manasındadır.

Edebiyatta dört feûlundan oluşan vezin, feûlün’ün türevlerinden oluşan bahire de denir.

Yusuf Has Hacip’in yazdığı Kutadgu Bilig’e mütekarib vezinlerinden fa'ülün fa'ülün fa'ülün fa'ül ile yazılan 44 beyitlik bir kısıma da bu nedenle Mütekarib adı verilmiştir. Yusuf Has Hacip eserinin bu son kısmında “gençliğine acıyıp ihtiyarlık hallerinden“ bahsetmiştir.

Edebiyatta Müekarib ve Bahr-i Mütekarib

Edebiyatta her bir mısrası dört feûlun ‘den oluşan vezindir. Ama on tane değişkeni olan aruz bahrine de mütekarib denmiştir.

Bahr-i Mütekarib

1 : fe'ûlün fe'ûlün fe'ûlün fe'ûlün

2: fe'ûlün fe'ûlün fe'ûlün fe'ûl

3: fe'ûlün fe'ûlün fe'ûlün fe'il

4: Fa’lün feûlün Fa’lün feûlün

5: Fa’lü feûlün Fa’lü feûlün

6: Fa’lü feûlün Fa’lü feûl

7: Fe’ûlü fa’lün Fe’ûlü fa’lün

8: fe'ûlün feil fe'ûlün feil

9: fe'ûlün fe'ûlün fe'ûlün