13.07.2015
Bahr Nedir ( Aruz Vezni Makamları )
Osmanlıca yazılışı bahr: بحر
Sözlük anlamı ile: deniz, büyük göl veya nehir anlamlarındadır. Edebiyatta ise bir terim olarak da kullanılır. Bu terin aruz vezninde aslî bir vezinle ondan doğan vezinler mecmuasını ifade etmektedir.
Terim anlamı ile bahr: Aruz ahenginin ana makamlarından her biridir. Arûz kalıpları klasik ayrıma göre 5 daire ve 19 bahir'den (bahr) oluşmuş, 19 bahre taksim edilmiştir.[1]
Divan edebiyatında hezec bahri, recez bahri, remel bahri, münserih bahri, muzâri bahri, müctes bahri, hafif bahri, serî bahri, mütekârib bahri ve kâmil bahri olmak üzere 10 kalıp kullanılır. Basît , medît, tavîl ve vâfir bahr'ları Arap edebiyatında, cedîd , karîb ve müşâkile bahr'leri İran edebiyatında kullanılmaktadır.
Türk şairleri bu bahirlerden İranlı Şairlerin kullanmış oldukları bahrlerin bazılarını kullanmayı tercih etmişler, bu bahirlerin büyük çoğunluğunu da kullanmamışlardır.
Türk Şairleri bu bahirler içerisinde en çok bahriz hezec, bahri recez, bahri medid, bahr-i basit, bahri remel bahirlerini tercih etmişlerdir. (Arûz Kalıpları ve Bahirleri )
ARUZ BAHRLERİ ŞUNLARDIR.
Bahr-İ Tavil : Aruzun "Feülün Mefailün Feulün Mefailün" cüzlerinden ibaret bir hanek ölçüsüdür. Türk şairleri tarafından hiç kullanılmamıştır. [2]
Bahr-i Medid : Fâilâtün, fâilün/ Fâilâtün, fâilün cüzlerinden ibaret bir ahenk ölçüsüdür. Bu ölçü Türk şairleri tarafından bol bol kullanılmıştır.
Bahr-i Basit: Müstef’ilün , F’âilün / Müstef’ilün , F’âilün Türkçede çok kullanılmammış bir hanek ölçüsüdür.
Bahr-i Vafir : Müfâletün , Müfâletün, Müfâletün cüzlerinden ibaret bir ahenk ölçüsüdür. Türk şiirinde çok kullanılmamıştır. Türk şairleri bu ölçüyü Müfâletün , Müfâletün, Müfâletün, Müfâletün şeklinde pek naidr kullanmışlardır.
Bahr-i Kâmil: Araplar tarafından mütefâlün , mütefâlün, mütefâlün, Acemler tarafından ise: mütefâlin , mütefâlin, mütefâlin, mütefâlin cüzlerinden ibaret bir ahenk ölçüsüdür. Türk şairleri ikili ve üçlü cüzler şeklinde kullanılmıştır.
Örnek :
Şu uçan nedir kelebek midir.
Kelebek mi canlı çiçek midir.
Bahr-i Hezec :
Dört tane mefâilün tefilesinden oluşur
Bahri Recez: (Recez Bahri)
Müstef’ilün müstef’ilün müstef’ilün müstef’ilün cüzlerinden kurulan bir ahenk ölçüsüdür. Divan şairlerimizin sevdiği bahrlerdendir.
Bahr-i Remel ( Remel Bahri )
Fâilâtün fâilâtün fâilâtün fâilâtün cüzlerinden ibaret bir ahenk ölçüsüdür.
Bahr-ı Münserih(Münserih Bahri)
Arapların sık kullandığı bir ahenk ölçüsüdür. Türk şairleri bu bahrin aşağıdaki çeşitlerini kullanmışlardır.
Bahr-i Muzâri (Muzâri Bahri) ( bkz Muzari Nedir ve Bahri Muzari Vezinler )
mef'ûlü fâ'ilâtü mefâîlü fâilün (sık kullanılır)
Bahr-i Müctes (Müctes Bahri)
Türk şairlerinin pek kullanmadığı bir ahenk ölçüsüdür.
Örnek :
Mefâilün feilâtün Mefâilün feilâtün [3]
Bahr-i Serî (Serî Bahri)
Bahr-i Cedîd (Cedid Bahri - Hafif Bahri)
Bahr-i Karîb (Karîb Bahri) :
İLGİLİ LİNKLERİMİZ
KAYNAKÇA
Yorum Yapmak için Kayıt Olun veya Giriş Yapın