Recez Bahr
Osmanlıca yazılışı: Recez: الرجز
Recez sözcüğü Arapça kökenlidir. Sözlük anlamları ile “develerin sağrısında beliren ve kalkarken ayaklarının titremesine sebep olan bir hastalık “[1] demektir.
Eski dildeki anlamı ile recez, şiir ve mûsikiyle alâkalı bir terimdir ve “Araplar’ın “kasîd, remel, recez” diye adlandırdıkları belirli konulara tahsis edilmiş şiir nevilerinden birinin adıdır (Ahfeş el-Evsat, s. 68).”
Recez , arûz da dört "müstef'ilün" cüzünden oluşan bahre denir. Aruz ölçüsü sisteminde “müctelibe” denilen üçüncü dâiredeki üç bahirden (hezec, recez, remel) ikincisidir ve aruz bahrlerinin genel sıralamasında yedinci bahirdir. Bu bahir müstef‘ilün (– – V–) tef‘ilesinin altı defa tekrarlanmasıyla meydana gelir.
Recez Bahrinin Türk şiirinde kullanılan on beş kadar kalıbı vardır. Türk ve İran Şiirinde en çok kullanılan kalıpları aşağıdadır.
Müstef’ilün / Müstef’ilün / Müstef’ilün Müstef’ilün
– – V– / – – V – / – – V – // – – V – / – – V – / – – V –
Müstef’ilün / Müstef’ilün / Müstef’ilün Mefûlün
– – v – / – – v– / – – v– // – – v– / – – v – / – – – (mef‘ûlün)
Müfte’ilün / Müfte’ilün / Müfte’ilün / Müfte’ilün
v v / v v / v v / v v
Müfte’ilün / Mefâilün / M üfte’ilün / Mefâilün
v v / v v / v v / v v
Müfteilün / Müfteilün / Fâilü
v v / v v / v
İLGİLİ LİNKLERİMİZ
Bahr Nedir ( Aruz Vezni Makamları )
Remel Nedir Remel Bahri ve Kalıpları
Serî’ Nedir Aruz Vezninde Serî’ Bahri
Mütekarip Nedir Mütekarib Vezni ve Bahri
Aruz Terimleri: Takti -Vasl- Med -İmale- Zihaf -Kasr Nedir ve Örnekler
Muzâri Bahri ( Bahr-i Muzâri ):
Muzari Nedir ve Bahri Muzari Vezinler
Cüz’ Nedir Kuranda ve Aruz Vezninde Cüz’
İmâle Nedir ve İmale Örnekleri
Aruz Vezni Nasıl Öğrenilir İmale Med Zihaf Ulama Alıştırmalar
Mezîd Nedir Aruz Vezninde Mezîd
AHREB VE AHREM NEDİR AHREB VE AHREM VEZİNLERİ
KAYNAKÇA
[1] TEVFİK RÜŞTÜ TOPUZOĞLU, https://islamansiklopedisi.org.tr/recez