Recez Bahri

14.11.2021

Recez Bahri

Osmanlıca yazılışı: Recez: الرجز

Recez sözcüğü Arapça kökenlidir. Sözlük anlamları ile “develerin sağrısında beliren ve kalkarken ayaklarının titremesine sebep olan bir hastalık “[1] demektir.

Eski dildeki anlamı ile recez, şiir ve mûsikiyle alâkalı bir terimdir ve “Araplar’ın “kasîd, remel, recez” diye adlandırdıkları belirli konulara tahsis edilmiş şiir nevilerinden birinin adıdır (Ahfeş el-Evsat, s. 68).”

Recez , arûz da dört "müstef'ilün" cüzünden oluşan bahre denir. Aruz ölçüsü sisteminde “müctelibe” denilen üçüncü dâiredeki üç bahirden (hezec, recez, remel) ikincisidir ve aruz bahrlerinin genel sıralamasında yedinci bahirdir. Bu bahir müstef‘ilün (– – V–) tef‘ilesinin altı defa tekrarlanmasıyla meydana gelir.

Recez Bahrinin Türk şiirinde kullanılan on beş kadar kalıbı vardır. Türk ve İran Şiirinde en çok kullanılan kalıpları aşağıdadır.

Müstef’ilün / Müstef’ilün / Müstef’ilün Müstef’ilün

– – V– / – – V – / – – V – // – – V – / – – V – / – – V –

Müstef’ilün / Müstef’ilün / Müstef’ilün Mefûlün

– – v – / – – v– / – – v– // – – v– / – – v – / – – – (mef‘ûlün)

Müfte’ilün / Müfte’ilün / Müfte’ilün / Müfte’ilün

_ v v _ / _ v v _ / _ v v _ / _ v v _

Müfte’ilün / Mefâilün / M üfte’ilün / Mefâilün

_ v v _ / v _ v _ / _ v v _ / v _ v _

Müfteilün / Müfteilün / Fâilü

_ v v _ / v _ v _ / _ v _

BAHR NEDİR ( ARUZ VEZNİ MAKAMLARI )