Rûh-ı sânî İkinci Ruh Avuçla Şarap İçmek

Rûh-ı sânî İkinci Ruh

Rûh-ı sânî eski dilde  gerçek anlamı ile ikinci ruh manasına gelmektedir.[1] Ancak Divan şairleri rûh-ı sânî  tabirini mecazi manada şarap veya rakı anlamına gelecek şekilde kullanmışlardır.  Bu nedenle rûh-ı sânî tabiri divan edebiyatında daha ziyade rakı, arakı, şarap, mey kısaca alkollü içki hatta özellikle kırmızı şarap ile eş veya yakın anlamlı olarak mecazi veya tevriyeli anlamları ile kullanılmıştır.

 “Rûh-ı Sânî” Leskofçalı Galip ’in yirmi altı, yirmi yedi yaşlarında iken tertip ettiği ancak şairin Van'da iken yandığı için kaybettiği ilk divanının da adıdır.

Eski devrilerde özellikle kırmızı renkli şaraplara rûh-ı sânî dendiği anlaşılmaktadır. Kırmızı şarap içmek Hıristiyanlar ve Bektaşiler açısından farklı anlamlara da çekilir.  Şairlerimizi ruh-ı sani ile erguvan şarabını da sık sık birlikte anmışlardır. ( Bkz Erguvan İle Erguvan Şarabı )

Bilindiği gibi Hıristiyanlarda şarap içmek haram olmadığı gibi aksine şarap içmek kutsal bile sayılır. Bu nedenle keşişler ve papazlar aynı zamanda şarap üreticisi olmuşlar, kiliselerin ve manastırların bahçelerinde üzüm yetiştirip şarap imal etmişlerdir. [2]( bkz Papazkarası Şarap ve Üzümü  ) Özellikle kırmızı şarap Hıristiyanlıkta özel bir öneme de sahiptir. Hristiyanlıkta papazların ayinlerde ahaliye şarap ve ekmek ikram etmesinin özel bir nedeni vardır. Hristiyan inançlarına göre kiliselerde papazın ikram ettiği kırmızı şarap Hz. İsa’nın kanı, ekmek ise eti olmaktadır. Papazın verdiği ekmeği yemek ve kırımızı şarabı içmek ile Hristiyan müminler Hz İsa ile benzeşmiş kabul edilir. ( bkz Hz. İsa Mucizeleri Divan Şiirinde İsa Peygamber - Haçı Suya Atmak Nedir Hz İsa'nın Vaftiz Günü)

Bektaşiler ve Aleviler açısından kırmızı şarap Hz. Hasan ile Hz. Hüseyin ’in Kerbela  ’da döktüğü kana teşbih edilir. Bu nedenle Bektaşiler ve Alevi inançlarına sahip bazı zümrelere göre kırmızı şarabı avuç avuç içmek âdet haline gelmiştir.

Şiirlerden anlaşıldığı kadar ile divan şairleri ruh-ı sani şarabını şifa ve zindelik veren bir şarap olarak düşünmektedirler. Bu şarab, hastaları iyileştirdiğine inanılan bir şarap türü olmalıdır.

Getirdiler erguvan şarabı

Etibba kavli üzre ruh-ı sani   Zati

 

Güzel olmayacak sâki şaraba

Haram olsun der isen ruh-ı sani   Hayreti

 

Şarab içenlere divane der zahid velî bilmez

Ki ol arif yanında akl-ı evvel ruh-ı sanidir.  Hayreti

 

Meydir Mesih’in kanı bes

Meydir çû ruh-ı sani bes     Habibi

[1] https://lugatim.com/s/ruh.

[2] https://edebiyatvesanatakademisi.com/post/papazkarasi-nedir-divan-siirinde-papazkarasi/138032